Atmosferin Canlılar Üzerindeki Etkileri

Atmosfer canlıları nasıl etkiler, Atmosferin canlılara etkisi

ASİT YAĞMURLARI

Ademoğlu, doğal çevrimi tamamlayan, hem de doğal çevreyi en çok etkileyen bir varlıktır Sağlıklı hayat ve sağlıklı üretimin en kayda değer koşullarından biri, doğal çevreye hasar vermeden; onunla düzenli olarak yaşayabilmektir
Idareli faaliyet, kıtlığa aleyhinde yapılan bir savaştır İnsan bu savaşta bazı değerleri üretip tüketirken diğer bir layık olan kaliteyi ÇEVRE'yi de tüketmektedir: Hava, su, yeşil ve toprak gibi Biri kirlendiği vakit beraberinde, zincirleme olarak, diğerleri
ve bunlardan yararlanan ırk da kirlenmekte ve değil olmaktadır

ÇEVRE VE ÇEVRE KİRLİLİĞİ
En geniş anlamıyla çevre ekosistemlerveya biyosferbiçiminde açıklanabilir Daha açık olarak çevre, insanı ve öteki canlı varlıkları ilk elden ya da dolaylı olarak etkileyen bedensel, kimyasal, biyoloji ile ilgili ve toplumsal etmenlerin tümüdür
Çevrenin doğal yapısını ve bileşiminin bozulmasını, değişmesini ve böylece insanların olumsuz yönde etkilenmesini çevre kirlenmesi olarak tanımlayabiliriz Artık hepimizin bildiği gibi çevreden, içindeki varlıklara kadar en çok yararlanan bizleriz Çevreyi en çok kirleten yine bizleriz böylece Çevreyi pisletmek kendi varlığımızı değil etmeye çalışmaktırdenilebilir
Bilinçsiz kullanılan her şey gibi temiz ve sağlıklı tutulmayan çevre de bizlere zarar verir böylece çevre denince aklımıza önce yaşama hakkı gelmelidir İnsanın en temel hakkı olan yaşama hakkı, canlı ya da cansız bütün varlıkları dinç, pak ve güzel tutarak dünyanın ömrünü uzatmak, gelecek kuşaklara bırakılacak en değerli mirastır
1970'li yıllardan sonradan bilincine vardığımız çevre kirliliği dayanılmaz boyutlara ulaştı Çünkü artık pak hava soluyamaz olduk Ruhsal rahatlamamızı sağlayacak yeşil alanlara hasret kalmaya başladık Yüzmek için deniz kıyısında bile yüzme havuzlarına girmek zorunda kaldık Gürültüsüz ve ağırbaşlı bir uyku uyuyamaz, midemiz bulanmadan bir akarsuya bakamaz olduk Kısaca bundan böyle kirleteceğimiz çevre tükenmek üzeredir 20003000 sene önce bir doğa cenneti ve büyük bir kısmı otlaklarla astarlı olan Anadolu'yu günümüzde bu durumlara düşürdük

Doğada kirlenmeye niçin olan etmenleri, doğal etmenler ve insan faaliyetleri ile oluşan etmenler elde etmek üzere iki grupta inceleyebiliriz
Doğal etmenler:depremler, volkanik patlamalar, seller gibi doğadan kaynaklanan etmenlerdir

İnsan faaliyetlerinden kaynaklanan etmenler ise aşağıdaki gibi sıralanabilir
¢ Evler, meslek yerleri ve taşıt araçlarında; petrol, düşük kalite kömür gibi eski kalıntı yakıtların aşırı ve bilinçsiz tüketilmesi
¢ Sanayi atıkları ve evsel atıkların çevreye tesadüfen bırakılması
¢ Nükleer silahlar, nükleer reaktörler ve nükleer denemeler gibi etmenlerle radyasyon yayılması
¢ Kimyasal ve biyoloji ile ilgili silahların kullanılması
¢ Bilinçsiz ve patavatsız tarım ilaçları, haşere öldürücüler, soğutucu ve spreylerde zararlı gazlar üretilip kullanılması
¢ Orman yangınları, ağaçların kesilmesi, bilinçsiz ve vakitsiz avlanmalardır

Yukarıda sayılan olumsuzlukların önlenmesiyle çevre kirliliği büyük ölçüde önlenebilir Çevre bilimcilere tarafından başlıca, altında bahşedilen iki değişiklik kirlenme vardır
Birinci tip kirlenme; biyolojik olarak veya kendi kendine zararsız hale dönüşebilen maddelerin oluşturduğu kirliliktir Hayvanların beslenme artıkları, dışkıları, ölüleri, bitki kalıntıları gibi maddeler birinci tip kirlenmeye neden olur Zahmetsizce ve kısa zamanda yok olan maddelerin meydana getirdiği kirliliğe geçici kirlilik de denir
İkinci herif kirlenme: biyolojik olarak ya da kendi kendisine değil olmayan ya da çok uzun yıllarda değil olan maddelerin oluşturduğu kirliliktir Plastik, temizlik maddesi, tarım ilaçları, haşere öldürücüler (DDT gibi), radyasyon vb maddeler ikinci herif kirlenmeye niçin olur Daimi kirlenme de denilen ikinci herif kirlenmeye neden olan maddeler bitki ve hayvanların vücutlarına katılır Daha Sonra besin zincirinin son halkasını oluşturan insana geçerek insanın yaşamını tehlikeye sokar Mesela; Marmara denizine sanayi atıkları ile cıva ve kadminyum iyonları bırakılmaktadır Zararlı atıklar gıda zincirinde alglere, balıklara ve sonunda insana geçerek manâlı hastalıklara ve ani ölümlere neden olmaktadır
Köy gibi kırsal yaşama birliklerindeki ahali çoğunlukla büyük kentlerde yaşayan insanlardan daha sağlıklı ve daha uzun ömürlüdür Çünkü kırsal ekosistemler, çevre kirliliği yönünden kentsel ekosistemlerden daha iyi durumdadır Bunu haberdar olan şehir halkı insanı fırsat buldukça, çevre kirliliği asgari olan kırlara, köylere koşmaktadır
Günümüzde en yaygın olan kirlilik su, hava, toprak, ses ve radyasyon kirliliğidir

HAVA KİRLİLİĞİ
Hava, içinde yaşadığımız gaz ortamı oluşturmanın yanında hayat için temel bir gaz olan oksijeni tutar Oksijen yanma olaylarını da sağlayan esas bir maddedir
Pak hava olarak nitelendirilen atmosferin daha aşağı katmanı; azot, oksijen, karbondioksit ve çok az miktarda öteki gazlardan oluşur Keza atmosferin üstteki katmanında bir de ozon gazının (O3) oluşturduğu katman vardır Ozon, güneşten gelen zararlı ışınların çoğunu yansıtıp bir kısmını tutarak yeryüzüne ulaşmasını engeller
Evler, meslek yerleri, sanayi kuruluşları ve otomobillerin çevreye verdikleri gaz atıklar havanın bileşimini değiştirir Havaya karışan zararlı maddelerin başlıcaları kükürt dioksit (SO3), karbon monoksit (CO), karbon dioksit (CO2), kurşun bileşikleri, karbon partikülleri (duman), toz vb kirleticilerdir Hem deodorant, saç spreyleri ve böcek öldürücülerde kullanılan azot oksitleri, freon gazları ile süpersonik uçaklardan meydana çıkan atıklar da havayı kirletir
Zararlı gazların (bilhassa kükürt bileşikleri); yağmur, bulut, kar gibi nemli veya sözde ıslak maddelerle karışmaları sonucunda asit yağmurları oluşur Asit yağmurları da bir yandan orman alanları vb yeşil alanları değil etmekte bir yandan da suları kirletmektedir
Fazla büyüyen CO2, atmosferin üstteki katmanlarında birikerek ısının, atmosfer dışına çıkmasını engeller Bu Nedenle yeryüzü gitgide artarak daha fazla ısınır Bu da buzulların eriyerek denizlerin yükselmesine kıyıların sularla kaplanmasına neden olabilecektir Sera etkisidenilen bu olay sonucu denizlerin 16 metre değin yükselebileceği tahmin edilmektedir
Freon, kloroflorokarbon (CFC) gibi gazların etkisiyle ozon tabakası incelmektedir Bunun sonunda güneşin zararlı ışınları yeryüzüne ulaşarak cilt kanseri gibi hastalıklara ve ölümlere niçin olmaktadır Sonuçta, biyosferin canlı kitlesini yok etme tehlikesi vardır Büyük yangınlar da kayda değer ölçüde hava kirliliği yaratır Mesela; orman yangınları, körfez savaşında olduğu gibi petrol yangınları vb

Hava kirliliği altında verilen uygulamalarla önlenebilir:
¢ Hava kirliliğinin en kayda değer nedenlerinden olan fosil yakıtlar olabildiğince az kullanılmalı Bunun yerine doğalgaz, güneş enerjisi, jeotermal enerji vb enerjilerin kullanımı yaygınlaştırılmalıdır
¢ Karayolu taşımacılığı yerine demiryolu ve deniz taşımacılığına siklet verilmelidir Büyük kentlerde toplu taşıma hizmetleri yaygınlaştırılmalıdır Bu Nedenle, otomobil egzozlarının niçin olduğu kirlilik azaltılabilir
¢ Sanayi kuruluşlarının atıklarını havaya vermeleri önlenmelidir
¢ Yeşil alanlar artırılmalı, orman yangınları önlenmelidir
¢ Ozon tabakasına zarar veren maddeler kullanılmamalıdır *