Avrupa da Kurulan Turk Devletleri

Avrupada kurulan Turk devletleri hangileridir, Avrupadaki turk devletleri


BULGARLAR
453 yılında Attila'nın olumunden kısa bir zaman sonra, Buyuk Hun Devleti'ni oluşturan değişik ve cok sayıdaki kavim dağılmıştı Bunlar arasında bulunan Turk asıllı kavimlerin, yeniden Guney Rusya ovalarına donduğunu biliyoruz Bu kavimler, tam bu sıralarda doğudan aynı sahaya gelerek yerleşen Onogur Turkleri ile karışarak Bulgar adı verilen yeni bir Turk kavmini meydana getirmiştir Zaten Bulgar ismi de Turkce, karışık manasına gelen bulgamak fiilinden gelmektedir
Buyuk Bulgar Devleti
Bulgarlar, 558 yılından sonra, bir sure Avarların hakimiyetinde yaşadılar Avarların 567 yılında Gokturk baskısı ile, guney Rusya'dan Orta Avrupa'ya doğru kacmaları esnasında, cok sayıda Bulgar topluluğunu da beraberlerinde suruklerler Geride kalanlar ise Gokturk hakimiyetine girerler Bu Bulgar toplulukları, Bizans'ın da yardımı ile, VII yuzyılın başlarında Gokturk hakimiyetinden kurtulurlar Boylece, Karadeniz kuzeyinde yaşayan Bulgar toplulukları reisleri olan Kobrat idaresinde, bir devlet kurabilmişlerdir Onun zamanında devletin sınırları Kuban ırmağından Tuna'ya kadar uzanıyordu Ancak Bulgarların buyuk coğunluğunu bir arada toplayan, bu Bulgar devleti uzun omurlu olmaz Hukumdarları Kobrat'ın olumunden hemen sonra, Hazar devletinin baskısı ile parcalanır (643) Kobrat'ın buyuk oğlu Bayan Han idaresinde, Kuban ırmağı boylarındaki yurtlarında kalan bir kısım Bulgarlar, Hazarların hakimiyetine girmek zorunda kalmışlardır
Tuna Bulgar Devleti
Hazarlara bağlanmak istemeyen Bulgarların bir kısmı kuzeye, bir kısmı da batıya gelerek, Balkanlarda Tuna Bulgar Devleti'ni kurdular (679) Batıya gelenlerin başında, Kobrat'ın kucuk oğlu Asparuh bulunuyordu
Tuna Bulgarları, bir yandan Avarlar ile bir yandan da Bizans ile mucadele etmişlerdir Tuna Bulgarları'nın en buyuk hukumdarı Kurum Han (803814) idi Onun zamanında buyuk bir Bizans ordusu yenilmiş, imparatorları da bu savaşta olmuştu Bulgarlar, yine onun zamanında İstanbul'u kuşatacak kadar guclenmişlerdi Kurum Han giriştiği saldırılarla Avarlara da buyuk darbeler vurmuştur
Tuna Bulgarları'nın hakim olduğu sahada, yoğun Slav nufusu yaşamaktaydı İki yuz yıla yakın Turkluklerini muhafaza eden Bulgarlar, Boris Han zamanında Hristiyanlığı resmen kabul etmeleriyle (864) bu Slav nufus arasında eriyip gitmişlerdir Bu bolgede XIV yuzyıldan sonra, beş yuz yıl Osmanlı Turkleri egemen olacaklardır
İtil Bulgar Devleti
Hazar hakimiyetine girmek istemeyerek, kuzeye yonelen bir kısım Bulgarlar, İtil (Volga) boylarında yerleşmişler ve burada Moğol istilasına kadar devam edecek bir devlet kurmuşlardır
İtil Bulgarlarının yerleştiği bolge, İslam ulkeleri ile Hazarlar ve İskandinav kavimleri arasında ticaret yolları uzerinde idi Ticaret ve tarım ile uğraştıklarını bildiğimiz Bulgarlar, uzun bir sure Hazarlara bağlı kalmışlardır Bulgar Şehri diye bilinen başkentleri, zamanının onemli ticaret merkezlerinden idi
Musluman tuccarların tesiriyle X yuzyılın başlarında İslamiyet ile tanışan Bulgarlar, Abbasiler ile diplomatik ilişki kurmuşlardır Bulgar hanı Almış, Abbasi halifesine başvurarak, İslamiyet'i oğretecek din alimleri istemiştir Abbasi halifesi bu isteği kabul ederek, kalabalık bir heyeti 622 yılında Bulgarlara gondermiştir Bu heyet icerisinde bulunan İbn Fadlan, başından gecenleri anlattığı seyahatnamesinde, Bulgarlar ve diğer Turk boyları hakkında onemli bilgiler vermektedir İtil Bulgar Devleti'ne 1237 yılında, Altınorda Hanı Batu tarafından son verilmiştir
İlk Musluman Turk topluluklarından olan İtil Bulgarları, bugunku Kazan Turklerinin atalarıdır Diğer Bulgar toplulukları eriyip gittikleri halde, İtil Bulgarları Musluman olmaları sayesinde kimliklerini koruyabilmişlerdir

HAZARLAR
Avrupa'da kurulan ilk Turk devletleri icin de en kuvvetli ve uzun omurlu olanı Hazar devletidir Karadeniz'in kuzeyine kadar hakimiyetini genişleten Batı Gokturk Devleti'nin bir devamı olarak ortaya cıkmıştır Gokturkler, VII yuzyılın başında, Hazar Denizi ile Karadeniz arasında dağınık bir halde yaşayan, Sabar, Ogur ve Onogur gibi Turk kavimlerini kuvvetli bir birlik halinde teşkilatlandırırlar İşte bu birliğe Hazar adı verilmiştir Hazarlar icin Bizans ve Cin kaynaklarında Turk veya TurkHazar adı da kullanılmıştır Hazar Devleti'nin kurucuları, Gokturk hukumdar ailesinin mensup olduğu Aşına soyundandırlar Hukumdarlarına da Gokturkler gibi, kağan diyorlardı
Hazarlar, Gokturk Devleti'nin yıkılışı ile tamamen bağımsız bir devlet haline gelmişlerdir (6 30)Hazarlar, Bizans, İran, Arap devletleri ile yoğun ilişkiler kurmuşlar, ceşitli Slav kavimlerini ve İtil Bulgar Devleti'ni hakimiyetlerine almışlardı BizansSasani savaşlarında Bizans ile ittifak yapmışlar ve Bizans'ın ustun gelmesinde onemli rol oynamışlardır (628) HazarArap ilişkileri daha cok savaş şeklinde olmuştur Guney Azerbaycan yonundeki Arap ilerleyişini durdurarak, Bizans'ı Doğu Avrupa yoluyla guvenceye almışlardır Ancak Arap orduları, VIII yuzyıldan itibaren Hazarlara ustunluk sağlamışlardır Bir defasında bir Arap seferi karşısında Hazar kağanı barış istemek zorunda kalmıştır (737) Bu tarihten sonra Hazarlar arasında İslamiyet yayılmaya başlamıştır Hazarların yaşadıkları bolge canlı bir ticaret merkezi konumundaydı Hukumdarlık ailesi yanında bir kısım halk da Yahudiliği secmişti Bugun Karaim adıyla bilinen Turk kokenli Yahudiler, Hazarların torunudurlar Ulkelerinde Hristiyan, Musluman vb değişik dinlerden halk barış icinde yaşayabiliyorlardı IX yuzyılın ortalarında, Pecenekler'in İtilHarezm ticaret yolunu ele gecirmeleri uzerine Hazarlar, başlıca gelir kaynakları ticaretin aksaması ile zayıfladılar Daha sonra Pecenek ve kendilerine bağlı Slav (Rus) prensliklerinin saldırılarıyla X yuzyılın ikinci yarısından itibaren hızla coktuler Dağılan Hazar toplulukları ise doğudan gelen Turk toplulukları arasında erimişlerdir
Hazarların devlet teşkilatı ve askerlik alanında Slav (Rus) kavimleri uzerinde buyuk etkileri olmuştur Bugunku Hazar Denizi, adını Hazar Turklerinden almıştır

MACARLAR
Macarlar, FinUgor kavimlerinin Ugor kolundandır Macar adı, bu kolun diğer adı olan, Manysier'den gelmektedir İlk yurtları İtil (Volga) ırmağının yukarı kısımlarıdır VI yuzyılda Sabarlar tarafından guneye itilen Macarlar, Hazar Kağanlığı'na bağlanmışlardır Bu donemde yaşadıkları bolge, Don ve İtil ırmakları arasıdır Macar tarihinde ve destanlarında onemli bir yer tutan bu bolgeye Macarlar, EtelKozu adını vermişlerdir Bu bolgede Onogur Turkleri'nin de karışmasıyla bugunku Macar milletinin cekirdeği oluşmuştur Macarların diğer adı olan Hungar sozu de bu Onogur'dan gelmektedir
Macarlar, IX yuzyılın sonlarına doğru Pecenekler tarafından batıya itilmişlerdir Bu sırada başlarında Hazar Turkleri'nden Kabar oymağından Almışoğlu Arpad bulunuyordu Artan Pecenek baskısı karşısında daha da batıya kayan Macarlar, 896 yılında, kendi adları ile anılan bugunku yurtlarına geldiler Bu bolgede Avrupa iclerine yaptıkları akınlar ve Almanlarla giriştikleri mucadelelerle adlarından uzun sure soz ettirdiler 1000 yılında Katolik mezhebini kabul ederek Hristiyanlaşmışlardır Macarlar, Avrupa'da Slavların birlik oluşturmasını engellemişler ve ayrıca Almanların Balkanlara sarkmasını da onleyerek denge unsuru olmuşlardır 150 yıl kadar Osmanlı idaresinde yaşayan Macarlar, Avrupa'da onemli bir guc olarak, gunumuze kadar gelmişlerdir

PECENEKLER
Pecenekler, Uz (Oğuz), Kuman gibi Turk boyları ile birlikte Orta Asya'dan doğu Avrupa'ya akan buyuk bir goc dalgası icerisinde yer almışlardır Oymaklar birliği biciminde hareket eden Pecenekler, siyasi hayatları boyunca bir devlet duzenine gecememişlerdir Pecenekler, Batı Gokturklerini oluşturan Onoklardan gelmektedirler Onceleri Isık Balkaş golleri dolaylarında oturuyorlardı Batı Gokturk Kağanlığı'nın dağılmasından sonra, Karluk ve Oğuz baskısı ile VIII yuzyılın ikinci yarısından itibaren Batı Sibirya'ya cekilmişlerdir HazarOğuz ittifakının zorlaması ile İtil ırmağını gecerek Don ve Dinyeper nehirleri arasında yaşayan Macarları yurtlarından etmişlerdir Boylece Pecenekler, Azak denizi ile Karadeniz arasında kalan sahaya hakim olurlar Bu geniş sahada 130 yıl kadar hakim olan Pecenekler, bu sure icerisinde Ruslar'a ağır darbeler indirmişler ve onların Karadeniz'e inmelerine engel olmuşlardır Ayrıca Bizans ile de iyi ilişkiler kurmuşlardır Ancak doğuda artan Uz (Oğuz) baskısı karşısında Pecenekler yerlerini terk edeceklerdir 1036 yılından sonra aşağı Tuna boylarında gorduğumuz Pecenekler, Uz ilerleyişinin durmaması uzerine Balkanlara inmeye başladılar
Peceneklerin bir kısmı Bizans hizmetine girerek Bizans topraklarında yerleştirilmişlerdir Hatta bunların bir kısmı 1071 Malazgirt Meydan Muharebesinde, Alp Arslan'ın tarafına gecmek suretiyle Bizans'ın yenilgisinde rol oynamışlardır Selcuklu Turklerinin Anadolu'yu yurt edindikleri tarihlerde, Pecenekler de Balkanlar da Bizans ile şiddetli mucadelelere girmişlerdi Bu sırada İzmir'i alarak Batı Anadolu 'da guclu bir beylik kuran Cakan Bey, İstanbul'u zapt etmek istiyordu Bu amacla Cakan Bey, soydaşları Pecenekler'le ittifak kurdu Cok zor durumda kalan Bizans'ın yardımına yine bir başka Turk boyu Kumanlar yetişmiştir Pecenekler, Bizans'ın kışkırtması ile 40 bin Kuman atlısının baskınına uğrayarak ezildiler (1091) Bu olaydan sonra artık Pecenekler siyasi bir varlık olmaktan cıkmışlardır Dağınık gruplar halinde Hristiyanlaştırılarak yerli halk arasında eridiler