Geçtiğimiz aylarda ABD Besin ve İlaç Dairesi (FDA), 18 yıl sonra birinci kere bir Alzheimer ilacına onay vererek tüm dünyada ses getirmiş ve hastaların umudunu artırmıştı. Lakin bu onaydan bir müddet sonra Aducanumab (Aduhelm) isimli ilaç ile ilgili enteresan gelişmeler yaşanmıştı. FDA’da bulunan üç bilim insanı, ilacın beşerli klinik denemelerinin ve onay almasının akabinde istifa etmiş ve FDA’nın onay kararını ‘alınmış en berbat kararlarından biri’ olarak nitelendirmişti.
Bu üç kişi dışında da birçok bilim insanı da ilaca olumsuz bakmaya devam etmiş, ilacın maliyetinin müthiş derecede yüksek olduğunu (60 bin dolar) belirtmiş ve onay almamasını tavsiye etmişti. Bundan beş ay evvel paylaştığımız bir çalışma da bu savları desteklemiş; ilacın ederinden fazla fiyata satıldığını, yan tesirlerin fazla olduğunu ve klinik bir yarar sağlamadığını ortaya çıkarmıştı. Artık de Avrupa Birliği’nden ilaca yönelik olumsuz bir karar geldi.
İlaca onay verilmedi
Avrupa İlaç Ajansı (EMA) tarafından yapılan açıklamalarda Aducanumab isimli Alzheimer ilacının onaylanmadığı duyuruldu. Ajans son altı ayda büyük tartışmalara yol açan bu ilacın, Alzheimer semptomlarının erken tespit edildiği olaylarda tesirli olmadığını tabir etti. Alzheimer üzerinde çalışma yapan birçok kurum ise bu karara reaksiyon göstererek EMA’nın binlerce kişinin tedavisinin önüne geçtiğini belirtti.
EMA’nın bu kararı erken düzey Alzheimer olan 3.000 insanın üzerindeki iki deney sonucunda verildi. Çalışma boyunca hastaların bir kısmına düşük ve yüksek dozda ilaç, öbür kısmına ise faal husus içermeyen plasebo haplar verildi. Bunun akabinde incelenen sonuçlarda ilacın erken düzey Alzheimer hastalarında tesirli olmadığı ortaya çıkmasının yanı sıra, korkutucu bir yan tesire daha rastlandı. Bilim insanları, ilacı alan hastaların beyin taramalarında şişkinlik ve kanama ile karşılaştıklarını söz ederek ilacın ziyanlı olabileceğini aktardı.
Gelen haberlerde ilacın ABD merkezli üreticisi Biogen’in kararın incelenmesini talep edebileceği de yer aldı. Fakat bilim insanlarının çalışmalarına ve niyetlerine baktığımızda dünyanın en yaygın hastalıklarından biri olan Alzheimer’a karşı geliştirilen bu ilacın onay almasının epey güç olduğunu söyleyebiliriz.