İleri yaşla birlikte ayak başparmağında hareket kısıtlılığı, kemik çıkıntılar, ayakkabı giyememe gibi sorunlar ortaya çıkabilir. Başparmağın hareketinin azalması durumuna sert parmak anlamına gelen Halluks Rigidus adı verilir. Ayak başparmağının, tarak kemiği ile parmak kemiği arasındaki kıkırdak dokusunun aşınması ve buna bağlı olarak eklem çevresinde kemik çıkıntılar oluşması parmak hareketini kısıtlar ve başparmakta ağrıya sebep olur.
Başparmakta kıkırdak aşınması (halluks rigidus) nedenleri aşağıda sıralanmıştır:
-
Osteoartrit (yaygın kıkırdak aşınması hastalığı) -
Eklemi ilgilendiren parmak kırıkları ve ciddi yaralanmalar -
Romatizmal hastalıklar -
Kötü ayakkabı seçimi -
Gut hastalığı (kanda ürik asit yüksekliğine bağlı yumuşak doku kireçlenmesi)
Halluks rigidus (başparmak kireçlenmesi ) nasıl teşhis edilir?
Ayak cerrahisinde deneyimli bir ortopedi uzmanının muayenesinde hastanın geçirilmiş eski yaralanmaları, eşlik eden şeker hastalığı ya da damar tıkanıklığı gibi diğer hastalıklarının varlığı önemlidir.
Muayenede, başparmakta şişlik kızarıklık, ağrılı nasırlar ve yerleri, hastanın basma şekli, ayak ve ayak bileğindeki kasların kuvveti ve fonksiyonları tek tek değerlendirilir. Çoğu zaman, bunlara ek olarak yapılacak uygun pozisyonda röntgen grafileri, teşhisi koymada yeterli olmaktadır.
Radyolojik incelemede (özellikle basarak çekilen bir filmde) eklem yüzeyi, kıkırdak kalınlığı, oluşan kemik çıkıntıların yeri ve boyutları incelenir.
Radyolojik inceleme sadece başparmak eklemi için değil tüm ayağın basış şeklinin de değerlendirilmesine, ayrıca kemiklerde olabilen kistler ve kitleler gibi diğer sorunların da tanınabilmesine yardımcı olur.
Halluks rigidus (başparmak sertliği) nasıl tedavi edilir?
Başparmak sertliği yani halluks rigidus’un tedavisinde dikkatli yapılan bir değerlendirme ve tecrübeli bir ortopedi uzmanının muayenesi yol göstericidir.
Hastanın ek hastalıkları, ayakta kan dolaşım bozukluğu olup olmaması, hastanın yaşı ve günlük yaşantısındaki hareket düzeyi yapılacak tedaviyi belirler.
Hastadaki yakınma ve kıkırdak aşınmasının durumuna göre tabanlık, uygun ayakkabı seçimi ve ayak bileği fizytoterapisi ilk basamak tedavide yer alır.
Kıkırdak aşınmasının ileri düzeyde olmadığı, eklem hareketinin ağrılı olduğu ve kemik çıkıntıların ayakkabı giymeyi zorlaştırdığı hastalarda eklemin cerrahi yöntemlerle temizlenmesi, kemik çıkıntıların tıraşlanması ve yumuşak dokuların gevşetilmesi hastalarda uygulanabilir.