Ayak kokması, sadece utandırıcı olmakla kalmaz, aynı zamanda rahatsızlık vericidir. Fakat bir kere problemi anlarsanız, ayak kokusunu azaltmak için tedbir alabilirsiniz.
Ayak kokusunun sebepleri nelerdir ?
Ayaklar iki sebepten ötürü kokarlar : Giydiğiniz ayakkabılar veya ayaklarınız terlidir. Bu; terinizle bakterinin aralarında etkileşerek, bakterinin ayakkabılarınız ve çoraplarınız içinde ürettiği kokudur. Böylece ayak kokusunu azaltma girişimi sizi ayak terlemesi ve ayak giyimine yöneltir. Ayaklar ve eller vücudun herhangi bir diğer kısmından çok daha fazla ter bezleri ihtiva eder(yaklaşık her inç kare başına 3000 bez) ve terleme için hazır stok sağlarlar. Muhtemelen, bu sizde ailevi bir fenomendir; terli avuç içleriniz vardır , fakat ellerinizdeki ter, ayaklarınızdaki gibi aynı kuvvette kokuyu üretmez. Bunun sebebi;ellerinizin hava ile temas etmesi ve ellerinizdeki terin buharlaşıp uçma şansının olmasıdır.
Böylece ayaklarınız, ayakkabılarınızın içinde sıcaklığı kolaylıkla 102 F.a kadar yükselen bir tuzağa düşürülürler. Ter ve rutubetin birleşmesiyle karanlık ve sıcak bir ortamda, normalde, derimizde yaşayan bakterinin üremesinin artmasına zemin hazırlar. Bakteri,ayak kokusu ile birleşen bir madde olan izovalerik asidi üretir.Daha fazla nem daha fazla bakterinin, hızla çoğalmasına ve daha fazla koku üretmesine neden olur. Ayak kokmasının bir diğer nedeni de, aileden gelen bir miras olarak, hiperhidrozis veya aşırı terleme olarak adlandırılan, primer olarak erkekleri etkileyen bir durumdur. Stres, bazı ilaçlar, sıvı alınımı ve hormonal değişiklikler de vücudunuzun ürettiği ter miktarını arttırır.
Ayak kokmasını önleme
Neyse ki, ayak kokması genel olarak birkaç koruyucu önlemle kontrol altına alınabilir. Amerikan Ortopedik Ayak ve Ayak Bileği Derneği size şunları tavsiye eder:
1-Bakteri seviyesini minimumda tutmak için, iyi ayak hijyenini alışkanlık haline getirin.Her gün ayaklarınızı ılık suda orta sertlikteki bir sabun kullanarak yıkayın. İyice kurulayın.
- Günün sonunda çoraplarınızı ve ayakkabılarınızı değiştirin. Ayaklarınızı sık sık ilaç içermeyen bir bebek pudrası veyaayak pudrasıyla pudralayın. Antibakteriyel bir merhem uygulaması da yardımcı olabilir.
- Ayak parmaklarınızın arasını ve ayak tabanınızın üzerini, mantar enfeksiyonları için kontrol edin.
- Eğer kırmızılık veya kuru, soyulmuş deri görürseniz doğru tedavi uygulayın.
4- Aynı çift ayakkabıyı iki günden fazla giymeyin.Eğer sık sık atletik ayakkabılar giyiyorsanız bunları değiştirin, böylece ayakkabılar kurumaya zaman bulurlar.Ayakkabılarınızı iki giyim arasında 24 saat süre ile havalandırın; Eğer koku kaybolmazsa ayakkabıları atın.
5- Çoraplarınızı daima kapalı ayakkabılarla giyin.
Bu koruyucu önlemler, terli ayaklarda olduğu gibi aynı çevre ve havayı paylaşan atletlerin ayaklarını korumada da yardımcı olabilir. Her nasılsa, atletlerin ayağı, onlarda mantar enfeksiyonu geliştiği için, anti bakteriyel ajanlara cevap vermezler. Bir antifungal pudra kullanımı ve iyi ayak hijyeni atletin ayağını tedavi etmek için yeterlidir.
Ayak kokusunun tedavisi
Devam eden ayak kokusu, düşük dereceli bir enfeksiyonu veya ciddi ailevi (herediter) terlemeyi gösterir. Bu vakalarda, doktorunuz özel bir melhem tavsiye edebilir. Bu melhemi yatma zamanı, ayaklarınıza uygulayın ve sonra ayaklarınızı geçirgen olmayan bir plastik örtüyle sarın.
Ayaklarınızı, Bir hafta boyunca,günde 30 dakika,kuvvetli siyah çay ile iyice ıslatmanız yardımcı olacaktır. Çaydaki tannik asit bakteriyi öldürür ve derideki porları kapatarak ayaklarınızı daha uzun süre kuru tutar. Her yarım kilo su içine 2 poşet çay koyun, 15 dakika kaynatın, sonra iki çeyrek soğuk su ilave edin. Ayaklarınızı bu serin solüsyonla iyice ıslatın.Alternatif olarak ayaklarınızı bir kısım sirke ve iki kısım su ile hazırladığınız solüsyonla iyice ıslatın.
Elektrolizin, İyontoforez olarak bilinen bir şekli de ayağın aşırı terlemesini azaltabilir, Fakat, bu yöntem özel bir ekipman ve eğitim gerektirir. Bir çok ciddi hiperhidrozis vakasında,cerrah, terlemeyi kontrol eden siniri kesebilir. Yeni gelişen teknolojide bu ameliyat çok daha emniyetli yapılmaktadır, Fakat bundan sonra vücudun diğer bölgelerinde terlemenin dengelendiğini (kompanze edildiğini gözlemelisiniz.(çev.not:başka bölgelerde terleme artması olabilir.)