Ayak Mantarı Nedir?

Ayak mantarı toplumda oldukça sık gözüken bir hastalıktır. Tıp dilinde tinea pedis olarak bilinen ayak mantarı bir tür deri hastalığıdır. Ayaklarda genellikle ayak parmakları arasında gelişme gösterir. Ayak mantarı kadınlara göre erkeklerde daha çok görülür. Dış çevrede bulunan dermatofiller ayak mantarına yol açmaktadır. Nemli alanda bulunan bu tür mantar genellikle ayakları terleyen kişilerde daha sık gözükür. Bunun dışında duş sonrası veya ayarların nemli kalacağı aktivitelerden sonra ayakların iyi kurutulmaması da ayak mantarına neden olmaktadır. Ayak mantarı ayakta yanma hissi, kızarıklık, koku ve kaşıntı yaratabilir, deri bütünlüğünün bozulmasına yol açar. Tedavi edilmediği takdirde bu tür mantar tırnaklara da bulaş sağlayabilir. Ayak mantarı oldukça bulaşıcı bir hastalıktır.

Ayak Mantarı Belirtileri Nelerdir?​

Sıcak, nemli ve karanlık ortamda bulunan ayaklar mantarın üremesine daha elverişli ortam sağlamaktadır. Sürekli ve uzun süreli ayağın ayakkabı içerisinde kalması da ayak mantarının ortaya çıkma nedenlerinden biri olabilir. Ayakta oluşan yaraların tedavi edilmemesi, yıkanmış olan ayağın kurulanmaması, uzun süre spor yapma, ve zeminin temiz olmadığı noktalarda ayağın direkt teması ile de ayak mantarı kişiye kolay bir şekilde bulaşabilir.

Ayak mantarında görülen belirtiler şu şekildedir:​

• Ayak derisinde pullanma
• Ayak parmak aralarında soyulma, kızarıklık var cilt çatlağı gözükmesi
• Ayak derisinin kalınlaşması
• Ayakta döküntü
• Ayak altında beyaz, kuru kabuk oluşması
• Deride kuru görünüm oluşması
• Ayakta oluşan kötü koku
• Şişlik
• Ayakta yara oluşumu
• Parmak aralarında beyaz görünüm

Ayak Mantarı Nasıl Bulaşır?​

Ayak mantarı duş teknesi, hamam, havuz, plaj, soyunma odaları ve spor salonu gibi ortak alanlarda bulaş sağlarken, kişisel eşyaların çorap, terlik, ayakkabı, havlu gibi kullanılmasıyla da bulaş sağlayabilmektedir. Terleyen ayaklarda daha sık gözüken ayak mantarı mevsime uygun çorap ve ayakkabı kullanılmaması sonucu da ortaya çıkabilir.

Ayak Mantarı Türleri Nelerdir?​

Ayak mantarını üç tür olarak inceleyebiliriz. Bunlar:​

1- İntertriginöz (Parmak Arası Mantarı): İntertriginöz parmak ağı enfeksiyonunu olarak bilinmektedir. Bu tür genel olarak küçük ayak parmakları arasında gözükür. Bu tür ayak mantarında yanma, kaşınma, pullanma ve ayak tabanına yayılan enfeksiyon gözükebilir.

2- Vezikülobüllöz (Kabarcıklı): Bu tür ayak mantarında en az gözüken gürdür. Bu tür mantarda genel olarak ayak altında derinin su toplaması ve oluşan kabarcıkların ani şekilde patlamadı sonucu oluşur. Tedavi edilmediği zaman ayak tabanında, parmak aralarında, ayağın üst ve alt kısmında da oluşum gösterebilir.

3- Hiperkerotik (Makosen): Bu tür ayak mantarı ayakta kuruluk, kaşınma, tahriş ve deride pullanmaya sebep olur. Tedavi edilmemesi sonucu deri kalınlaşır ve sonrasında yarılma oluşur. Bu mantar türü ayak tümüne ve kenar kısımlara yayılabilmektedir.

Ayak Mantarı Nasıl Tedavi Edilir?​

Tedavide öncelik ayak sağlığının korunmasıdır. Ayakları mantara yol açabilecek ortamlardan uzak tutmak gerekir. Ayaklar günlük düzenli şekilde yıkanmalı ve kurutulmalıdır. Mevsime uygun ayakkabı kullanmak, çorapları uzun süre kullanmamak tedavi sürecinde önemli ve etkilidir. Ayak mantarı oluşan kişilerde cildiye uzmanı ile kişiye özel tedavi yöntemi uygulanır. Tedavi ayak mantarına ve hastaya göre mantar kremi ve spreyi kullanırken, bazı hastalarda ise içilebilen mantar ilaçları kullanılmaktadır. Mantar ilacının aynı saatte ve düzenli bir şekilde kullanılması gerekir. Oluşan ayak mantarının tırnağa bulaşmadı sonucunda tırnak kısa kesilmeli ve törpülenmelidir. Doktor tarafından uygun görülen ilaçları düzgün bir şekilde tırnağa uygulamak gerekir. Ayak mantarı temizlenirsen farklı yöntemler kullanılabilir. Bu yöntemleri uygularken önemli olan tırnağa ve cilde zarar vermekten kaçınmaktır. Bunun yanında sıcak suya, sirke koyarak su soğuyuncaya kadar ayaklar bu suyun içerisinde bekletilebilir. Sirke yerine karbonat kullanımı da uygundur. Tedavi bitimine kadar aile içinde ve yakınlarla ayakkabı, terlik, havlu gibi kişisel eşyaların ortak kullanımından kaçınmak gerekir. Tedavi edilmeyen ayak mantarı enfeksiyona neden olarak daha farklı sağlık sorunlarına yol açabilmektedir.