Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
AYASTEFANOS ANTLAŞMASI
OsmanlıRus devletleri arasında 3 Mart 1878 tarihinde Ayastefanos (Yeşilköy)'da imzalanan antlaşma
XIX yüzyılın ikinci yarısında Rusya'da Slav birliği düşüncesi ve bu düşüncenin yaygınlık kazanması çalışmaları başlamıştır Panslavistler 1867'de Moskova'da yaptıkları Kongre'de Balkan ülkelerinde Slav birliği için çalışmalara sürat verilmesini kararlaştırmışlardır Sırbistan, Romanya ve Karadağ'da sistemli çalışmalar başlamış ve bu çalışmalarda BosnaHersek ile Bulgaristan'ı da içine bölge, Balkanlar'da Osmanlı Devleti 'ne karşısında isyan yaratmak ve Rusya'nın başkanlığı aşağı büyük bir Slav İmparatorluğu düzenlemek yoluna girilmiştir
1875'te Hersek'te baş bildiren ayaklanma hemencecik bastırılamamış ve Bosnalılar da bu ayaklanmaya katılmışlardır Ayaklananlar Sırplarla Karadağlıları da kendilerine katmak istemişlerdir Osmanlı Devleti ayaklanmayı bastıramayınca araya giren Avrupa devletleri BosnaHersek'te ıslahat istemişler, Osmanlı Devleti de bunu yapmayı kabul etmiştir Bir müddet sonradan, Bulgaristan'da da ayaklanma olmuş ve Bulgarlar çoğu Türk köylerini yağma ederek halkını da öldürmüşlerdir Bu sırada Sırplarda da isyan hazırlıkları görülmüştür bu vesileyle Avrupa devletleri Berlin Memorandumu adını alan bir bildiriyi Osmanlı Devleti 'ne verilmek üzere hazırlamışlardır (30 Mayıs 1876) Bu sırada Abdülaziz tahttan indirilip, V Murad hükümdar ilan edildiğinden bu memorandumu bildirememişlerdir Sırplar, Osmanlı Devleti 'ne müracaat ile Bosna'yı işgal edeceklerini, Karadağ'ın da Hersek'e asker göndereceğini bildirmişler, cevap alamayınca devlete savaş açmışlardır Savaşta Sırplar, ağır bir yenilgiye uğrayarak Avrupa'dan yardım istemişlerdir Avrupa devletlerinin aracılığı ile savaş durmuş ve uzlaştırma görüşmeleri başlamıştır Osmanlı İmparatorluğu'nda hastalığının iyi olamayacağı görünürde V Murad tahttan kesilmiş ve II Abdülhamit hükümdar olmuştur Sırplarla, uzlaştırma tedarik edilemediğinden savaş her yerde başlamıştır Sırp ordusu ezilmiş ve Sırpların en kayda değer dayanağı olan Aleksinac Kalesi alınmıştır Bu koşul karşı Rusya, Osmanlı Devleti 'ne bir nota vererek mütareke yapılmasını istemiştir İngiltere de Şark meselesinin görüşülmesi için İstanbul'da bir konferans toplanmasını ileri sürmüş ve bu teklifler Osmanlı Devleti göre kabul edilmiştir
İstanbul'da toplanan konferansa İngiltere, Fransa, İtalya, Almanya, Rusya devletleri vekil göndermişlerdir Delegeler Sırbistan, Karadağ, Bulgaristan ve BosnaHersek işlerini görüşüp kararlarını Osmanlı Devleti ne bildirmek istemişlerdir Konferans 23 Aralık 1876 günü Haliç'te Tersane Sarayı'nda yığılmış ve bir netice alınamadan dağılmıştır Bunun üzerine İngiltere Şark meselesi için Londra'da yeni bir konferans toplanmasını teklif etmiş, toplanan bu konferansın kararlarını ve keza çar kadar yapılan teklifleri de Osmanlı Devleti kabul etmemiştir (1877) Bunun üstüne Rusya, Osmanlı Devleti 'ne savaş açmıştır (24 Nisan 1877) Romanya ve Karadağ ile ayaklanan Bulgarlar da Rusya ile birlikte Osmanlı Devleti 'ne karşı savaşa katılmışlardır Plevne'de Osman Paşa'nın Anadolu Cephesi'nde Ahmed Muhtar Paşa'nın ve bütün ordunun büyük kahramanlık ve fedakârlığına karşın, komutanın fena olmasından savaş kaybedilmiştir bu vesileyle II Abdülhamit çardan uzlaştırma istemiştir Balkanlar'ı aşıp Edirne'yi alan Rusya'ya barış tekliflerini bildirmişlerdir Bu şartlar kabul edilmiş ve ateşkes yapılmıştır İngiltere, Rusya'ya karşı bir davet yapmak istemiş ve donanmasını Marmara'ya göndermiştir Ruslar da buna karşılık olarak karargâhlarını Ayastefanos'a taşımışlardır Antlaşma burada imzalanmıştır (3 Mart 1878)
Antlaşma şartlarına kadar Osmanlı Devleti Romanya Karadağ ve Sırbistan'ın egemenliğini tanıyacaktır Bulgaristan, Osmanlı Devleti 'ne aidat veren imtiyazlı bir prenslik olacaktır Bulgaristan'ın sınırları Rus ordusu Osmanlı'nın Avrupa'daki topraklarından çekilmeden önce OsmanlıRus devletleri kadar belirtilecektir Bulgaristan'ın beyi halk müziği göre seçilecek ve bu seçimi büyük Avrupa devletleri tanıdıktan sonra Osmanlı Devleti onaylayacaktır Osmanlı ordusu, Bulgaristan'dan çekilecek ve eski kaleler yıkılacaktır Bulgaristan'da emniyet ve düzenliği gözetmek için sayısı OsmanlıRus devletleri göre belirtilecek bir Bulgar ordusu kuruluncaya değin iki yıl müddetle 50000'i geçmemek üzere Rus askeri Bulgaristan'da kalacaktır Bulgaristan'ın Osmanlı Devleti 'ne vereceği yıllık verginin tutarı, Osmanlı Devleti ile Avrupa devletleri ve Rusya aralarında kararlaştırılacaktır Tuna kaleleri yıkılacak ve Tuna'da savaş gemisi vb bulunmayacaktır
İstanbul Konferansı'nın ilk toplantısında Avrupa devletlerinin BosnaHersek hakkındaki teklifleri Osmanlı Devleti RusyaAvusturya arasında oy birliğiyle yapılacak değiştirmeden daha sonra hemencecik BosnaHersek'te yürürlüğe girecektir Bu eyaletin 1880'den daha sonra vergisi de üç devlet arasında kararlaştırılacaktır Girid Adası'nda 1868 buyrultusu uygulanacaktır Doğu Anadolu'dan Rus ordusu çekilince Ermenilerin güvenliğini Osmanlı Devleti kendi üstüne alacaktır Rusya'nın istediği harb tazminatını (1410000000 ruble) Osmanlı Devleti ödeyecektir Rusya bu paranın 1000000000 rublesini almaktan vazgeçmek karşılığında Ardahan, Kars, Batum, Bayezit ilk kez elde etmek üzere Asya'da ve Avrupa'da bazı yerlerin kendisine bırakılmasını istemiş ve Osmanlı Devleti bunu kabul etmiştir Çanakkale ve Karadeniz boğazları Rus gemilerine ve tarafsız devletlerin gemilerine açık kalacaktır Bu uzlaştırma başlangıcı antlaşmasının onaylanmış kopyaları 15 gün içinde Petersburg'da iki taraflı olarak alınıp verilecektir Belli barış antlaşmasının nerede ve ne zaman yapılacağı Petersburg'da kararlaştırılacaktır
Bu antlaşmayı Osmanlı Devleti namına Dışişleri Bakanı Saffet Paşa ile Berlin Büyükelçisi Sadullah Paşa, Rusya adına İgnatiev ile Nelidov imzalamışlardır Bu antlaşma Osmanlı Devleti'nin Avrupa'daki topraklarını tasfiye ediyordu Romanya, Sırbistan, Karadağ, egemenliklerini ele alıyorlar ve Tuna'dan Akdeniz'e kadar Rus etkisi aşağı yer alan büyük bir Bulgaristan kuruluyordu Avrupa'da Osmanlı Devleti'nin Arnavutluk, Trakya ve BosnaHersek gibi toprakları kalıyordu Lakin bu toprakların birçoğunun da devlet ile bir sınır bağlantısı bulunmuyordu Önce İngiltere, sonra öbür büyük Avrupa devletleri, hükümleri fazla ağır olan bu antlaşmadan duydukları endişeyi belirtmişlerdir Sonunda, Paris Antlaşması'nı bozan Ayastefanos Antlaşması'nın Paris Antlaşması'nı imzalayan devletler göre Berlin'de her yerde incelenmesine karar verilmiştir
Osmanlı Devleti Rusya'nın yeni bir saldırısına karşı korunmak için İngiltere ile de bir savunma antlaşması yapmış (4 Haziran 1878) ve bir Rus saldırısında İngiltere'nin Osmanlı Devleti 'ne gerekli yardımı yapması karşılığında Kıbrıs Adası'nı İngiltere'ye bırakmıştır *
OsmanlıRus devletleri arasında 3 Mart 1878 tarihinde Ayastefanos (Yeşilköy)'da imzalanan antlaşma
XIX yüzyılın ikinci yarısında Rusya'da Slav birliği düşüncesi ve bu düşüncenin yaygınlık kazanması çalışmaları başlamıştır Panslavistler 1867'de Moskova'da yaptıkları Kongre'de Balkan ülkelerinde Slav birliği için çalışmalara sürat verilmesini kararlaştırmışlardır Sırbistan, Romanya ve Karadağ'da sistemli çalışmalar başlamış ve bu çalışmalarda BosnaHersek ile Bulgaristan'ı da içine bölge, Balkanlar'da Osmanlı Devleti 'ne karşısında isyan yaratmak ve Rusya'nın başkanlığı aşağı büyük bir Slav İmparatorluğu düzenlemek yoluna girilmiştir
1875'te Hersek'te baş bildiren ayaklanma hemencecik bastırılamamış ve Bosnalılar da bu ayaklanmaya katılmışlardır Ayaklananlar Sırplarla Karadağlıları da kendilerine katmak istemişlerdir Osmanlı Devleti ayaklanmayı bastıramayınca araya giren Avrupa devletleri BosnaHersek'te ıslahat istemişler, Osmanlı Devleti de bunu yapmayı kabul etmiştir Bir müddet sonradan, Bulgaristan'da da ayaklanma olmuş ve Bulgarlar çoğu Türk köylerini yağma ederek halkını da öldürmüşlerdir Bu sırada Sırplarda da isyan hazırlıkları görülmüştür bu vesileyle Avrupa devletleri Berlin Memorandumu adını alan bir bildiriyi Osmanlı Devleti 'ne verilmek üzere hazırlamışlardır (30 Mayıs 1876) Bu sırada Abdülaziz tahttan indirilip, V Murad hükümdar ilan edildiğinden bu memorandumu bildirememişlerdir Sırplar, Osmanlı Devleti 'ne müracaat ile Bosna'yı işgal edeceklerini, Karadağ'ın da Hersek'e asker göndereceğini bildirmişler, cevap alamayınca devlete savaş açmışlardır Savaşta Sırplar, ağır bir yenilgiye uğrayarak Avrupa'dan yardım istemişlerdir Avrupa devletlerinin aracılığı ile savaş durmuş ve uzlaştırma görüşmeleri başlamıştır Osmanlı İmparatorluğu'nda hastalığının iyi olamayacağı görünürde V Murad tahttan kesilmiş ve II Abdülhamit hükümdar olmuştur Sırplarla, uzlaştırma tedarik edilemediğinden savaş her yerde başlamıştır Sırp ordusu ezilmiş ve Sırpların en kayda değer dayanağı olan Aleksinac Kalesi alınmıştır Bu koşul karşı Rusya, Osmanlı Devleti 'ne bir nota vererek mütareke yapılmasını istemiştir İngiltere de Şark meselesinin görüşülmesi için İstanbul'da bir konferans toplanmasını ileri sürmüş ve bu teklifler Osmanlı Devleti göre kabul edilmiştir
İstanbul'da toplanan konferansa İngiltere, Fransa, İtalya, Almanya, Rusya devletleri vekil göndermişlerdir Delegeler Sırbistan, Karadağ, Bulgaristan ve BosnaHersek işlerini görüşüp kararlarını Osmanlı Devleti ne bildirmek istemişlerdir Konferans 23 Aralık 1876 günü Haliç'te Tersane Sarayı'nda yığılmış ve bir netice alınamadan dağılmıştır Bunun üzerine İngiltere Şark meselesi için Londra'da yeni bir konferans toplanmasını teklif etmiş, toplanan bu konferansın kararlarını ve keza çar kadar yapılan teklifleri de Osmanlı Devleti kabul etmemiştir (1877) Bunun üstüne Rusya, Osmanlı Devleti 'ne savaş açmıştır (24 Nisan 1877) Romanya ve Karadağ ile ayaklanan Bulgarlar da Rusya ile birlikte Osmanlı Devleti 'ne karşı savaşa katılmışlardır Plevne'de Osman Paşa'nın Anadolu Cephesi'nde Ahmed Muhtar Paşa'nın ve bütün ordunun büyük kahramanlık ve fedakârlığına karşın, komutanın fena olmasından savaş kaybedilmiştir bu vesileyle II Abdülhamit çardan uzlaştırma istemiştir Balkanlar'ı aşıp Edirne'yi alan Rusya'ya barış tekliflerini bildirmişlerdir Bu şartlar kabul edilmiş ve ateşkes yapılmıştır İngiltere, Rusya'ya karşı bir davet yapmak istemiş ve donanmasını Marmara'ya göndermiştir Ruslar da buna karşılık olarak karargâhlarını Ayastefanos'a taşımışlardır Antlaşma burada imzalanmıştır (3 Mart 1878)
Antlaşma şartlarına kadar Osmanlı Devleti Romanya Karadağ ve Sırbistan'ın egemenliğini tanıyacaktır Bulgaristan, Osmanlı Devleti 'ne aidat veren imtiyazlı bir prenslik olacaktır Bulgaristan'ın sınırları Rus ordusu Osmanlı'nın Avrupa'daki topraklarından çekilmeden önce OsmanlıRus devletleri kadar belirtilecektir Bulgaristan'ın beyi halk müziği göre seçilecek ve bu seçimi büyük Avrupa devletleri tanıdıktan sonra Osmanlı Devleti onaylayacaktır Osmanlı ordusu, Bulgaristan'dan çekilecek ve eski kaleler yıkılacaktır Bulgaristan'da emniyet ve düzenliği gözetmek için sayısı OsmanlıRus devletleri göre belirtilecek bir Bulgar ordusu kuruluncaya değin iki yıl müddetle 50000'i geçmemek üzere Rus askeri Bulgaristan'da kalacaktır Bulgaristan'ın Osmanlı Devleti 'ne vereceği yıllık verginin tutarı, Osmanlı Devleti ile Avrupa devletleri ve Rusya aralarında kararlaştırılacaktır Tuna kaleleri yıkılacak ve Tuna'da savaş gemisi vb bulunmayacaktır
İstanbul Konferansı'nın ilk toplantısında Avrupa devletlerinin BosnaHersek hakkındaki teklifleri Osmanlı Devleti RusyaAvusturya arasında oy birliğiyle yapılacak değiştirmeden daha sonra hemencecik BosnaHersek'te yürürlüğe girecektir Bu eyaletin 1880'den daha sonra vergisi de üç devlet arasında kararlaştırılacaktır Girid Adası'nda 1868 buyrultusu uygulanacaktır Doğu Anadolu'dan Rus ordusu çekilince Ermenilerin güvenliğini Osmanlı Devleti kendi üstüne alacaktır Rusya'nın istediği harb tazminatını (1410000000 ruble) Osmanlı Devleti ödeyecektir Rusya bu paranın 1000000000 rublesini almaktan vazgeçmek karşılığında Ardahan, Kars, Batum, Bayezit ilk kez elde etmek üzere Asya'da ve Avrupa'da bazı yerlerin kendisine bırakılmasını istemiş ve Osmanlı Devleti bunu kabul etmiştir Çanakkale ve Karadeniz boğazları Rus gemilerine ve tarafsız devletlerin gemilerine açık kalacaktır Bu uzlaştırma başlangıcı antlaşmasının onaylanmış kopyaları 15 gün içinde Petersburg'da iki taraflı olarak alınıp verilecektir Belli barış antlaşmasının nerede ve ne zaman yapılacağı Petersburg'da kararlaştırılacaktır
Bu antlaşmayı Osmanlı Devleti namına Dışişleri Bakanı Saffet Paşa ile Berlin Büyükelçisi Sadullah Paşa, Rusya adına İgnatiev ile Nelidov imzalamışlardır Bu antlaşma Osmanlı Devleti'nin Avrupa'daki topraklarını tasfiye ediyordu Romanya, Sırbistan, Karadağ, egemenliklerini ele alıyorlar ve Tuna'dan Akdeniz'e kadar Rus etkisi aşağı yer alan büyük bir Bulgaristan kuruluyordu Avrupa'da Osmanlı Devleti'nin Arnavutluk, Trakya ve BosnaHersek gibi toprakları kalıyordu Lakin bu toprakların birçoğunun da devlet ile bir sınır bağlantısı bulunmuyordu Önce İngiltere, sonra öbür büyük Avrupa devletleri, hükümleri fazla ağır olan bu antlaşmadan duydukları endişeyi belirtmişlerdir Sonunda, Paris Antlaşması'nı bozan Ayastefanos Antlaşması'nın Paris Antlaşması'nı imzalayan devletler göre Berlin'de her yerde incelenmesine karar verilmiştir
Osmanlı Devleti Rusya'nın yeni bir saldırısına karşı korunmak için İngiltere ile de bir savunma antlaşması yapmış (4 Haziran 1878) ve bir Rus saldırısında İngiltere'nin Osmanlı Devleti 'ne gerekli yardımı yapması karşılığında Kıbrıs Adası'nı İngiltere'ye bırakmıştır *
