Ayciceği nasıl yetiştirilir
Ayciceğinin bakımı
yciceği dunyada ve Turkiye'de en onemli yağ bitkilerinden biri olup, Turkiye'de genelde yağlık olarak yetiştirilir Yağlık olarak ekiminin % 70'inden fazlası Trakya ve Marmara bolgesindedir
İklim ve toprak istekleri
Ayciceği, yetişme periyodu boyunca (100150 gun) 26002850 °C civarında toplam sıcaklık ister Derin ve kazık kok sistemine sahip olması nedeniyle, kuraklığa dayanımı fazladır Her turlu toprakta yetişmesine rağmen, iyi drenajlı, notr PH (6,5 7,5)'a sahip ve su tutması yuksek toprakları daha fazla sever Taban suyu yuksek, asitli topraklardan hoşlanmaz Tuzluluğa dayanması ortadır
Ayciceğinin cimlenmesi icin en az toprak sıcaklığı 810 °C olmalıdır Bu nedenle genelde Nisan ayı başıMayıs ortası arasında ekimi yapılır Erken ekim, verimi onemli olcude arttırır Ayciceği soğuğa dayanıklı olup, genelde ilk donlardan 46 yapraklı devreye kadar zarar gormez Ancak ısının 4 °C nin altına duşmesiyle oluşan dondan oldukca fazla etkilenir
Gubreleme
Optimum verim icin bolge koşullarında yapılan araştırmalarda 78 kg saf azot ve aynı miktarda fosfor yeterli olur Ancak sulu koşullarda bu miktarları arttırmak gerekir Toprak analizi yapılıp tarlanın besin maddesi iceriği belirtildikten sonra gubre uygulamak son derece onemlidir Eğer toprakta yeterli miktarda fosfor varsa 78 kg saf azotu iceren 1516 kg ure (% 46 N) veya 2530 kg Amonyum Nitrat (%26 N) gubresi serpilerek karıştırılır ve ardından ekim yapılır Eğer toprakta genelde potasyumca zengin olması nedeniyle, bu besin maddesine iceren gubre tavsiye edilmez Ancak toprak tahlil sonucu bu besin maddesinin eksikliği belirtiliyorsa, topraktaki mevcut duruma da bağlı olarak, yeterli miktarda 151515 gubresi uygulamak gerekir Cunku kompoze gubrelerin uzerindeki uc rakam sırasıyla NPK yani Azot Fosfor Potasyum besin madde oranına gore ucuz olan gubre tercih edilmelidir
Ekim ve tohumluk
İyi bir tohum yatağı hazırladıktan sonra, ayciceğinde pnomatik mibzerlerle ekim yapılır Yapılan araştırmalar sonucunda; sonbaharda soklu pulluk ile surum, ilkbaharda kazayağı ve ardından tırmık ile yapılan tohum yatağı hazırlığı en ekonomik toprak işleme yontemi olarak belirlenmiştir Yabancı ot ilacı icin genelde trifluarin terkipli ilaclar ekim oncesi uygulanır Ancak ilac uygulandıktan sonra mutlaka tırmık veya benzeri bir ikinci sınıf toprak işleme aletiyle karıştırılmalıdır Ayrıca yabancı ot mucadelesi icin bitkiler 25 30 cm olduğu zaman capa makinesi ile ara capası yapılır
Yapılan araştırmalar, sırı arası 70 cm ve sıra uzerinin 3035 cm olduğu bir ekim sıklığıyla sağlanan 45005000cada civarında bir bitki populasyonunun en yuksek verimi verdiğini ortaya koşmuştur Hibrit tohumluklar yuksek verim potansiyeline sahip, aynı gunlerde ciceklenip, olgunlaşır ve aynı kalitede urun veririler Piyasada değişik firmalara ait bircok yağlık hibrit ayciceği ceşidi bulunmaktadır Tohum iriliği arttıkca dekara atılacak tohum miktarı da artar Aslında iri tohumun, ozellikle uygun olmayan iklim ve toprak koşullarında, cimlenme gucunun biraz daha fazla olmasından başka bir avantaja sahip değildir Dekara atılan tohum miktarı tohum iriliğine bağlı olarak 400 grda civarındadır
Ayciceği topraktan fazla miktarda besin maddesi kaldırır Bu nedenle ust uste ayciceği ekiminden kacınılmalıdır Bundan dolayı, genelde BuğdayAyciceği ekim nobeti uygulanır
Ayciceğinin bakımı
yciceği dunyada ve Turkiye'de en onemli yağ bitkilerinden biri olup, Turkiye'de genelde yağlık olarak yetiştirilir Yağlık olarak ekiminin % 70'inden fazlası Trakya ve Marmara bolgesindedir
İklim ve toprak istekleri
Ayciceği, yetişme periyodu boyunca (100150 gun) 26002850 °C civarında toplam sıcaklık ister Derin ve kazık kok sistemine sahip olması nedeniyle, kuraklığa dayanımı fazladır Her turlu toprakta yetişmesine rağmen, iyi drenajlı, notr PH (6,5 7,5)'a sahip ve su tutması yuksek toprakları daha fazla sever Taban suyu yuksek, asitli topraklardan hoşlanmaz Tuzluluğa dayanması ortadır
Ayciceğinin cimlenmesi icin en az toprak sıcaklığı 810 °C olmalıdır Bu nedenle genelde Nisan ayı başıMayıs ortası arasında ekimi yapılır Erken ekim, verimi onemli olcude arttırır Ayciceği soğuğa dayanıklı olup, genelde ilk donlardan 46 yapraklı devreye kadar zarar gormez Ancak ısının 4 °C nin altına duşmesiyle oluşan dondan oldukca fazla etkilenir
Gubreleme
Optimum verim icin bolge koşullarında yapılan araştırmalarda 78 kg saf azot ve aynı miktarda fosfor yeterli olur Ancak sulu koşullarda bu miktarları arttırmak gerekir Toprak analizi yapılıp tarlanın besin maddesi iceriği belirtildikten sonra gubre uygulamak son derece onemlidir Eğer toprakta yeterli miktarda fosfor varsa 78 kg saf azotu iceren 1516 kg ure (% 46 N) veya 2530 kg Amonyum Nitrat (%26 N) gubresi serpilerek karıştırılır ve ardından ekim yapılır Eğer toprakta genelde potasyumca zengin olması nedeniyle, bu besin maddesine iceren gubre tavsiye edilmez Ancak toprak tahlil sonucu bu besin maddesinin eksikliği belirtiliyorsa, topraktaki mevcut duruma da bağlı olarak, yeterli miktarda 151515 gubresi uygulamak gerekir Cunku kompoze gubrelerin uzerindeki uc rakam sırasıyla NPK yani Azot Fosfor Potasyum besin madde oranına gore ucuz olan gubre tercih edilmelidir
Ekim ve tohumluk
İyi bir tohum yatağı hazırladıktan sonra, ayciceğinde pnomatik mibzerlerle ekim yapılır Yapılan araştırmalar sonucunda; sonbaharda soklu pulluk ile surum, ilkbaharda kazayağı ve ardından tırmık ile yapılan tohum yatağı hazırlığı en ekonomik toprak işleme yontemi olarak belirlenmiştir Yabancı ot ilacı icin genelde trifluarin terkipli ilaclar ekim oncesi uygulanır Ancak ilac uygulandıktan sonra mutlaka tırmık veya benzeri bir ikinci sınıf toprak işleme aletiyle karıştırılmalıdır Ayrıca yabancı ot mucadelesi icin bitkiler 25 30 cm olduğu zaman capa makinesi ile ara capası yapılır
Yapılan araştırmalar, sırı arası 70 cm ve sıra uzerinin 3035 cm olduğu bir ekim sıklığıyla sağlanan 45005000cada civarında bir bitki populasyonunun en yuksek verimi verdiğini ortaya koşmuştur Hibrit tohumluklar yuksek verim potansiyeline sahip, aynı gunlerde ciceklenip, olgunlaşır ve aynı kalitede urun veririler Piyasada değişik firmalara ait bircok yağlık hibrit ayciceği ceşidi bulunmaktadır Tohum iriliği arttıkca dekara atılacak tohum miktarı da artar Aslında iri tohumun, ozellikle uygun olmayan iklim ve toprak koşullarında, cimlenme gucunun biraz daha fazla olmasından başka bir avantaja sahip değildir Dekara atılan tohum miktarı tohum iriliğine bağlı olarak 400 grda civarındadır
Ayciceği topraktan fazla miktarda besin maddesi kaldırır Bu nedenle ust uste ayciceği ekiminden kacınılmalıdır Bundan dolayı, genelde BuğdayAyciceği ekim nobeti uygulanır