Ayçiçeği Yağına Yeni Zam: 5 Litrelik Yağın Fiyatı 96 TL Oldu

Rekabet Kurulunun haksız rekabet uyguladıkları gerekçesiyle 5 zincir market ile bir tedarikçi firmaya toplam 3 milyar liraya yakın para cezası uygulamasına karşın ayçiçek yağı peş peşe zam görmeye devam ediyor.




Son dönemlerde aşırı pahalanan ürünlerin başında bulunan ayçiçeği yağı ile çok sayıda üründe fahiş fiyat uyguladıkları gerekçesiyle Rekabet Kurulu 5 zincir market ile bir tedarikçi firmaya toplam 3 milyar lira para cezası uygulamış ancak cezaya rağmen yeni zamlar gelmişti. Rekabet Kurulu BİM AŞ’ye 958 milyon 129 bin lira, CarrefourSA’ya 142 milyon 469 bin lira, Migros AŞ’ye 517 milyon 672 bin lira, Şok Marketler’e 384 milyon 369 bin lira, Yeni Mağazacılık AŞ’ye 646 milyon 582 bin lira para cezası uygulamıştı.

5-10 lira arasında zam geldi



Ceza uygulamasının gündemdeki sıcaklığını koruduğu şu günlerde ayçiçeği yağının etiket fiyatı bir kez daha değişti. Bazı markalarda 5 liraya kadar artışlar olurken, kimi markalarda artış 10 lirayı dahi aştı.

Geçen hafta 85 liradan alıcı bulan 5 litrelik ayçiçeği yağının etiket fiyatı, bu son yüzde 10'luk zam ile birlikte 96 lira oldu. Fiyat artışını değerlendiren bir market sahibi, gerçekleşen zamların üreticiden kaynaklandığını belirterek, 'Biz de üreticiden alıyoruz. Üretici fiyatları artırınca bizler de etiketleri değiştirmek zorunda kalıyoruz' ifadelerini kullandı.

170 bin ton ayçiçeği yağı üretimine sahip Türkiye'nin lokomotif kurumu Trakya Birlik'in genel müdürü Hakan Çelen, bilhassa son zamanlarda yükselen fiyatların Covid-19 pandemisiyle alakalı olduğunu vurguladı. Hakan Çelen, 'Artan tarımsal girdiler, kur farkı ve enerji fiyatları rafa yansıyor. Bilhassa 2022 yılının şubat ve mart aylarından sonra fiyatlarda düşüş olabileceğini değerlendiriyoruz. 5 litre ayçiçeği yağı fiyatının 80-90 lira seviyelerinde sabitleneceğini düşünüyoruz.' bilgisini paylaştı.

Üretimde artış var



2020 yılı sonlarından bu tarafa ayçiçeği yağının fiyatındaki artış üreticilerinin de rotasını değiştirdi. Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü verilerine göre; destek miktarı artışının da etkisiyle Türkiye’de ayçiçeği üretimi 2020 yılına oranla yüzde 15,6 artış kaydederek 2,4 milyon tona ulaşacak.

Küresel ölçekte de ayçiçeği yağına karşı yükselen talep, yurt dışındaki borsa fiyatlarında patlamaların yaşanmasına yol açıyor. 2021-2022 pazarlama döneminde dünya genelinde yağlı tohumun üretim miktarının 628 milyon tonu aşacağı değerlendiriliyor. Yağdaki toplam üretimin %61,3’ünü soya bitkisi, %10,7’sini kolza bitkisi, %8,9’unu da ayçiçeği bitkisi oluşturuyor. Son 10 senelik üretimlere bakıldığında ayçiçeği üretiminin %59,7 arttığı görülüyor. Rusya, Ukrayna ve AB'deki (Avrupa Birliği) yükselişe bağlı olarak 2022 yılı dünya ayçiçeği üretiminin 56 milyon tonla 'rekor' düzeyde olacağı değerlendiriliyor.

Türkiye’de yağlık ayçiçeği ekim alanının 2020 yılında %17 yükselerek 6,5 milyon dekara ulaştığı, yağlık ayçiçeği üretiminin ise 1,9 milyon tonu aştığı belirtiliyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine bakıldığında ise ayçiçeğinin yeterlilik oranının %60,1 olduğu görülüyor. TÜİK'in 2021 senesi üretim tahmini ise %15,6’lık yükselişle 2,39 milyon ton. Ayçiçeği üretiminin en çok yapıldığı iller sırayla Tekirdağ, Konya, Edirne, Kırklareli, Adana. Bu 5 il, Türkiye'deki toplam üretimin %68’ini sağlıyor.

2020 yılı üretici fiyatlarının artması ve destek miktarlarının yükselmesi, bu yıl ayçiçeği bitkisi ekim alanlarına olumlu yansıdı ve ekim alanlarının hacmi arttı. Türkiye’deki ayçiçeği hasadının tamamlandığını bildiren Tarım ve Orman Bakanlığı, yurt dışı ve yurt içi piyasalardaki fiyat artışları, hasat durumu ve stok yönetimini yakından izliyor.