AYET
aAyet Nedir?
'Ayet' sozlukte, acık alamet (belirti) demektir Bir şeyin ve bir amacın varlığını gosteren alamettir
Acıkca ortada gorulmeyen şey ayetiyle bilinir ve tanınır Bir yolu bilmeyen, o yola ait alametleri bilirse, yolu tanır Her şey kendi alametiyle bilinir Bu acıdan ayet, duyuların, duşuncelerin veya akılla bilinen şeylerin dışa vurmuş şeklidir denilebilir
Yuzu kızaran bir kimsenin kızdığını anlarız Yuzu kızarmak kızgınlığın ayetidir Bir şeyin, bir nesnenin ayırdedici ozelliklerine eskiden alameti farika, yani ayırdedici belirti denirdi Bu belirtiler o nesneyi bize tanıtan, o şeyin ne oldugunu bilmemize yardım eden ozelliklerdir
Ayet, bu şekilde, acık alamet, nişan, belirti, iz, eser ve işaret anlamlarına gelmektedir
Kuran ilimlerinde ayet; sUrelerin icinde, başı ve sonu belli bir veya bir kac cumleden meydana gelmiş ilahí sozlerdir (kelamdır)
Kuran yuzondort sUreden meydana gelmektedir (Bakınız: SUre) SUreler ise Ayetlerden oluşurlar SUrelerin icerisindeki ayetler kendilerine mahsus bir bicimdedirler Belli kuralları yoktur Bir kac harften oluşan ayetler olduğu gibi, bir sayfa uzunluğunda da ayet vardır Ayetlerin her biri birer Kuran oldukları gibi, hepsi beraber Kuranın meydana getirirler
Kuran ayetlerinin her biri Allaha ait alametler, işaretlerdir Bununla beraber Allaha mahsus bir yuceliğe de işaret ederler Bu yucelik onların bağlı oldukları Kudretı hatırlatır, Onun buyukluğunu tanıtır
Kuran, ayetlerden meydana geldiği gibi kainat da ayetlerden meydana gelir Cevremizde gorduğumuz her şey, Allahın birer ayetidir Butun varlıklar, butun olaylar Allahın ol emriyle meydana cıkmış kelimeleridir (Bakınız: Kelime) Bunlar, insana Allahı tanıtmaları acısından ise birer ayettirler Ayet kavramı Kuranda bir kac anlamda kullanılmaktadır:
a1Delil anlamında:
Allahın varlığına ve yuceliğine işaret eden deliller, ayet ismiyle anılmaktadır Buna gore, goklerin ve yerin yaratılması, gece ile gunduzun peşpeşe gelişi, insanların faydası icin denizde yuzen gemiler, olumunden sonra toprağı diriltmek uzere yağmurun indirilişi, canlıların var edilmesi, bulutların boyun eğmiş bir şekilde havada yuzmeleri birer ayettir ( 2 Bekara164)
Guneşin bir aydınlık, Ayın bir nur (ışık) kılınması yılların sayısı bilinsin diye Guneşe ve Aya durakların tesbit edilmesi birer ayettir (10 Yunus5) Tanenin ve cekirdeğin yaratılması, sabahın gecenin icinden cıkıp gelmesi, gecenin dinlenme zamanı yapılması, karanlığın derinliklerinde yol bulmak icin yıldızların bir lamba gibi var edilmesi, insanların tek bir nefisten yaratılması, gokten inen su ile bitkilerin buyutulmesi, her turlu meyvanın var edilmesi birer ayettir (6 Enlam9599) Arının ceşitli ciceklerden topladığı ozlerle insanlar icin şifa olan bal yapması, hayvanların ceşit ceşit yaratılması, hayvanlar tarafından insanlara sut hazırlanması birer ayettir (16 Nahl6569)
Ve O, yeri yayıp uzatan, onda sarsılmaz dağlar ve ırmakları var edendir Orada urunlerin her birinden ikişer cift yaratmıştır Geceyi gunduze burumektedir Şuphesiz bunlarda duşunen bir topluluk icin gercekten ayetler vardır (13 Rad3)
a2Mucize anlamında:
Kuran, peygamberlerin Allah (cc) tarafından gonderilmiş elciler olduklarını isbat etmek icin gosterdikleri olağanustu olaylara da ayet demektedir İnsanlar, peygamber olduğunu iddia eden kimselerden bilinen tabiat olaylarını aşan ve ancak ilahí kuvvet tarafından yapılabilecek alametler (isbatlar) istemişlerdir Peygamberlerin gosterdiği butun mucizeler ayet adıyla anılmaktadır Cunku mucizeler, peygamberlerin kendi işi değil, Allahın gucunun gostergeleridir Hz İsa (as)nın camurdan kuş yapması, korun gozunu acması, alaca hastalığını iyi etmesi, oluyu diriltmesi, saklanılan şeylerin yerini haber vermesi birer ayettir (mucizedir) (3 Ali İmran49) Hz İsa (as)ya gokten sofra indirilmesi (5 Maide114), Semud kavmine deve verilmesi (17 İsra59), Hz İsa (as)nın babasız dunyaya gelmesi (19 Meryem21), Hz Musa (as)nın elinin Ay gibi parlaması (20 Taha22) hep birer ayettir
Peygamberlerin cabalarına ve gosterdikleri mucizelere rağmen azgınlığa ve zulumlerine devam edenler, dunyada iken bir takım cezalara carptırıldılar Arkadan gelenler ibret alsın diye onlardan bazı ayetler (alametler) bırakılmıştır Kendilerinden onceki kuşaklardan nicelerini yıkıma uğratmamız, onları hidayete yoneltmedi mi? (Oysa bugun kendileri) onların kaldıkları yerlerde (tarihí kalıntılar uzerinde) gezip durmaktadırlar Şuphesiz bunda sağduyu sahipleri icin ayetler vardır (20 Taha128, ayrıca bak 11 HUd103 15 Hıcr74 28 Kasas36 29 AnkebUt15 vd)
a3Alamet, nişan anlamında:
İsrailoğullarına başkan (hukumdar) olarak gonderilen TalUtun bu gorevinin ayeti (alameti),TabUtun onlara getirilmesiydi Burada ayet; alamet, belirti, nişan anlamında kullanılmıştır (2 Bekara248)
a4Acayip iş anlamında:
Hz İsa (as)nın babasız olarak dunyaya gonderilmesi, Allahın kudretine işaret eden bir ayettir, acayip bir iştir Bir yonden mucizedir, diğer yonden insanların gormediği, alışmadığı bir iştir (23 MuminUn50)
a5İbret anlamında:
TalUtun İsrailoğullarına hukumdar olması, bunun belgesi olarak Tabutu bularak onlara getirmesi, inananlar icin gercekten ibret verici bir durumdur Buna benzer butun olaylar hem mucizedir hem de ibret verici şeylerdir (2 Bekara248)
a6Kıyamet alameti anlamında:
Bir takım kimseler ellerinde firsat varken iman etmezler Allah'ın bazı ayetleri geldiği zaman iman ederseler bu imanları kabul olmaz Enam Suresi 158 ayetinde coğul olarak gecen ayat (ayetler), Kıyamet saatinin belirtisi, alameti şeklinde anlaşılmıştır
a7Kuranın tumu veya belli bolumleri anlamında:
Kuranın tumu ayet olduğu gibi, her sUrenin belli bolumleri de ayettir Gerek Kuranın tumu, gerekse her bir ayeti, insanların hepsi bir araya gelseler bile bir benzerini yazamayacakları bir mucize (ayet )dir Kuranın ayeti mucize anlamında da kullandığını tekrar hatırlayalım Oyleyse Kuran, peygamberimizin en buyuk mucizesi olmakla birlikte Allahın kudretine alamet olan bir ayetidir Hz Muhammed (sav)in hak peygamber olduğuna delildir Her bir ayet bir ifadeyi diğerinden ayırdığı, her bir Kuran bolumu onun tumunu ve vahyin mucize oluşunu hatırlattığı icin ayet denmiştir
Kuran, Hz Muhammede indirilen Kitabın insanustu olduğunu bildirdikten sonra, bundan şuphe edenleri, haydi bakalım, bunun gibi bir kitap, ya da bunun sUrelerine benzer sUreler yazıp getirin diye meydan okumaktadır (2 Bekara2324 29 AnkebUt5051 17 İsra88 11 HUd13) Oyleyse Onun kendisi, sUreleri, ayetleri hem birer mucizedir, hem de onları gonderen Rabbimizin Rabliğinin, buyukluğunun, kudretinin alametleri (ayetleri)dir
Butun bunlara rağmen Kurana inanmayan inkarcılar yine olacaktır (2 Bekara145)
bAyetin Anlam Sahası:
Peygamberimiz (sav) Guneşin ve Ayın Allahın kudretinin iki ayeti olduğunu haber veriyor (Buharí, Bedul Halk88, 4251)
O ayrıca buyuruyor ki: On ayet (alamet) cıkmadıkca Kıyamet kopmaz (Muslim, Fiten3940, Hadis no: 2901, 42225)
Evrendeki sayısız varlıklara, ceşitliliğe, surekli bir oluşuma ve evrensel duzene fiilí ayetler denmiştir Bu ayetler, yuce bir varlığın kudretini acıkca haber vermektedir Bu ayetlere kevní ayetleroluşun alametleri denmektedir Bunlar butun kainatta bulunduğu gibi insanın kendi bunyesinde de bulunmaktadır Kuran şoyle diyor:
Biz ayetlerimizi hem afakta (insanın dışında), hem de enfuste (kendi nefislerinde) onlara gostereceğiz; oyleki şuphesiz onun (Kuranın) hak olduğu kendilerine apacık belli olsun Her şeyin uzerinde senin Rabbinin şahit olması yetmez mi? (41 Fussilet53)
İnsanın cevresinde ve bizzat kendi yapısında bulunan sayısız ayet yani Rabbimizin varlığına ve kudretine işaret eden sonsuz alamet; onun inanması ve Rabbine boyun eğmesi icin yeter
Peygamberlere indirilen butun ilahí kitaplar da kavlí, yani sozlu ayetlerdir Bu kitapların gonderiliş şekli olan vahy bir ayet oldğu gibi, bu kitapların anlattığı her şey de birer ayettir Bu gun ayet deyince daha cok Kuranın ayetleri akla gelmektedir Kuran ayetleri, Rabbimizin bize gonderdiği apacık belgeler ve delillerdir Bu belge ve deliller, bir yonden Rabbimizin ilahlığının isbatlarıdır, bir taraftan da bizi doğru yola goturecek alametlerdir Ayetlerin haber verdiği gercekler ve sundukları hukumler; varlığın ve mutlak kurtuluşun işaretidir
Kuran ayetlerinin sıralanışı, uzunluğu ve kısalığı ve hangi sUrede yer alacağı kendine ozgudur Bilindiği gibi Kuran ayetleri Allahın RasUlune bir defada veye toplu bir kitap halinde gelmemiştir Peygamber (sav), gelen Kuran ayetlerinin hangi sUrelere ve hangi ayetten sonra veya once yazılacağını Cebrailin bildirmesiyle, Kuranı yazan vahy katiplerine soyleyip yazdırıyordu Şu anda Kuranda yer alan ayetler bizzat vahyin emri ile ait oldukları sUrenin icerisindedirler
Kuranın ilk gelen ayetleri Alak SUresinin ilk beş ayeti, son gelen ayet ise, Maide SUresinin ucuncu ayetidir
Kuran ayetleri Mekkede gelenler Mekkí, Medinede gelenler Medení şeklinde ikiye ayrılırlar
aAyet Nedir?
'Ayet' sozlukte, acık alamet (belirti) demektir Bir şeyin ve bir amacın varlığını gosteren alamettir
Acıkca ortada gorulmeyen şey ayetiyle bilinir ve tanınır Bir yolu bilmeyen, o yola ait alametleri bilirse, yolu tanır Her şey kendi alametiyle bilinir Bu acıdan ayet, duyuların, duşuncelerin veya akılla bilinen şeylerin dışa vurmuş şeklidir denilebilir
Yuzu kızaran bir kimsenin kızdığını anlarız Yuzu kızarmak kızgınlığın ayetidir Bir şeyin, bir nesnenin ayırdedici ozelliklerine eskiden alameti farika, yani ayırdedici belirti denirdi Bu belirtiler o nesneyi bize tanıtan, o şeyin ne oldugunu bilmemize yardım eden ozelliklerdir
Ayet, bu şekilde, acık alamet, nişan, belirti, iz, eser ve işaret anlamlarına gelmektedir
Kuran ilimlerinde ayet; sUrelerin icinde, başı ve sonu belli bir veya bir kac cumleden meydana gelmiş ilahí sozlerdir (kelamdır)
Kuran yuzondort sUreden meydana gelmektedir (Bakınız: SUre) SUreler ise Ayetlerden oluşurlar SUrelerin icerisindeki ayetler kendilerine mahsus bir bicimdedirler Belli kuralları yoktur Bir kac harften oluşan ayetler olduğu gibi, bir sayfa uzunluğunda da ayet vardır Ayetlerin her biri birer Kuran oldukları gibi, hepsi beraber Kuranın meydana getirirler
Kuran ayetlerinin her biri Allaha ait alametler, işaretlerdir Bununla beraber Allaha mahsus bir yuceliğe de işaret ederler Bu yucelik onların bağlı oldukları Kudretı hatırlatır, Onun buyukluğunu tanıtır
Kuran, ayetlerden meydana geldiği gibi kainat da ayetlerden meydana gelir Cevremizde gorduğumuz her şey, Allahın birer ayetidir Butun varlıklar, butun olaylar Allahın ol emriyle meydana cıkmış kelimeleridir (Bakınız: Kelime) Bunlar, insana Allahı tanıtmaları acısından ise birer ayettirler Ayet kavramı Kuranda bir kac anlamda kullanılmaktadır:
a1Delil anlamında:
Allahın varlığına ve yuceliğine işaret eden deliller, ayet ismiyle anılmaktadır Buna gore, goklerin ve yerin yaratılması, gece ile gunduzun peşpeşe gelişi, insanların faydası icin denizde yuzen gemiler, olumunden sonra toprağı diriltmek uzere yağmurun indirilişi, canlıların var edilmesi, bulutların boyun eğmiş bir şekilde havada yuzmeleri birer ayettir ( 2 Bekara164)
Guneşin bir aydınlık, Ayın bir nur (ışık) kılınması yılların sayısı bilinsin diye Guneşe ve Aya durakların tesbit edilmesi birer ayettir (10 Yunus5) Tanenin ve cekirdeğin yaratılması, sabahın gecenin icinden cıkıp gelmesi, gecenin dinlenme zamanı yapılması, karanlığın derinliklerinde yol bulmak icin yıldızların bir lamba gibi var edilmesi, insanların tek bir nefisten yaratılması, gokten inen su ile bitkilerin buyutulmesi, her turlu meyvanın var edilmesi birer ayettir (6 Enlam9599) Arının ceşitli ciceklerden topladığı ozlerle insanlar icin şifa olan bal yapması, hayvanların ceşit ceşit yaratılması, hayvanlar tarafından insanlara sut hazırlanması birer ayettir (16 Nahl6569)
Ve O, yeri yayıp uzatan, onda sarsılmaz dağlar ve ırmakları var edendir Orada urunlerin her birinden ikişer cift yaratmıştır Geceyi gunduze burumektedir Şuphesiz bunlarda duşunen bir topluluk icin gercekten ayetler vardır (13 Rad3)
a2Mucize anlamında:
Kuran, peygamberlerin Allah (cc) tarafından gonderilmiş elciler olduklarını isbat etmek icin gosterdikleri olağanustu olaylara da ayet demektedir İnsanlar, peygamber olduğunu iddia eden kimselerden bilinen tabiat olaylarını aşan ve ancak ilahí kuvvet tarafından yapılabilecek alametler (isbatlar) istemişlerdir Peygamberlerin gosterdiği butun mucizeler ayet adıyla anılmaktadır Cunku mucizeler, peygamberlerin kendi işi değil, Allahın gucunun gostergeleridir Hz İsa (as)nın camurdan kuş yapması, korun gozunu acması, alaca hastalığını iyi etmesi, oluyu diriltmesi, saklanılan şeylerin yerini haber vermesi birer ayettir (mucizedir) (3 Ali İmran49) Hz İsa (as)ya gokten sofra indirilmesi (5 Maide114), Semud kavmine deve verilmesi (17 İsra59), Hz İsa (as)nın babasız dunyaya gelmesi (19 Meryem21), Hz Musa (as)nın elinin Ay gibi parlaması (20 Taha22) hep birer ayettir
Peygamberlerin cabalarına ve gosterdikleri mucizelere rağmen azgınlığa ve zulumlerine devam edenler, dunyada iken bir takım cezalara carptırıldılar Arkadan gelenler ibret alsın diye onlardan bazı ayetler (alametler) bırakılmıştır Kendilerinden onceki kuşaklardan nicelerini yıkıma uğratmamız, onları hidayete yoneltmedi mi? (Oysa bugun kendileri) onların kaldıkları yerlerde (tarihí kalıntılar uzerinde) gezip durmaktadırlar Şuphesiz bunda sağduyu sahipleri icin ayetler vardır (20 Taha128, ayrıca bak 11 HUd103 15 Hıcr74 28 Kasas36 29 AnkebUt15 vd)
a3Alamet, nişan anlamında:
İsrailoğullarına başkan (hukumdar) olarak gonderilen TalUtun bu gorevinin ayeti (alameti),TabUtun onlara getirilmesiydi Burada ayet; alamet, belirti, nişan anlamında kullanılmıştır (2 Bekara248)
a4Acayip iş anlamında:
Hz İsa (as)nın babasız olarak dunyaya gonderilmesi, Allahın kudretine işaret eden bir ayettir, acayip bir iştir Bir yonden mucizedir, diğer yonden insanların gormediği, alışmadığı bir iştir (23 MuminUn50)
a5İbret anlamında:
TalUtun İsrailoğullarına hukumdar olması, bunun belgesi olarak Tabutu bularak onlara getirmesi, inananlar icin gercekten ibret verici bir durumdur Buna benzer butun olaylar hem mucizedir hem de ibret verici şeylerdir (2 Bekara248)
a6Kıyamet alameti anlamında:
Bir takım kimseler ellerinde firsat varken iman etmezler Allah'ın bazı ayetleri geldiği zaman iman ederseler bu imanları kabul olmaz Enam Suresi 158 ayetinde coğul olarak gecen ayat (ayetler), Kıyamet saatinin belirtisi, alameti şeklinde anlaşılmıştır
a7Kuranın tumu veya belli bolumleri anlamında:
Kuranın tumu ayet olduğu gibi, her sUrenin belli bolumleri de ayettir Gerek Kuranın tumu, gerekse her bir ayeti, insanların hepsi bir araya gelseler bile bir benzerini yazamayacakları bir mucize (ayet )dir Kuranın ayeti mucize anlamında da kullandığını tekrar hatırlayalım Oyleyse Kuran, peygamberimizin en buyuk mucizesi olmakla birlikte Allahın kudretine alamet olan bir ayetidir Hz Muhammed (sav)in hak peygamber olduğuna delildir Her bir ayet bir ifadeyi diğerinden ayırdığı, her bir Kuran bolumu onun tumunu ve vahyin mucize oluşunu hatırlattığı icin ayet denmiştir
Kuran, Hz Muhammede indirilen Kitabın insanustu olduğunu bildirdikten sonra, bundan şuphe edenleri, haydi bakalım, bunun gibi bir kitap, ya da bunun sUrelerine benzer sUreler yazıp getirin diye meydan okumaktadır (2 Bekara2324 29 AnkebUt5051 17 İsra88 11 HUd13) Oyleyse Onun kendisi, sUreleri, ayetleri hem birer mucizedir, hem de onları gonderen Rabbimizin Rabliğinin, buyukluğunun, kudretinin alametleri (ayetleri)dir
Butun bunlara rağmen Kurana inanmayan inkarcılar yine olacaktır (2 Bekara145)
bAyetin Anlam Sahası:
Peygamberimiz (sav) Guneşin ve Ayın Allahın kudretinin iki ayeti olduğunu haber veriyor (Buharí, Bedul Halk88, 4251)
O ayrıca buyuruyor ki: On ayet (alamet) cıkmadıkca Kıyamet kopmaz (Muslim, Fiten3940, Hadis no: 2901, 42225)
Evrendeki sayısız varlıklara, ceşitliliğe, surekli bir oluşuma ve evrensel duzene fiilí ayetler denmiştir Bu ayetler, yuce bir varlığın kudretini acıkca haber vermektedir Bu ayetlere kevní ayetleroluşun alametleri denmektedir Bunlar butun kainatta bulunduğu gibi insanın kendi bunyesinde de bulunmaktadır Kuran şoyle diyor:
Biz ayetlerimizi hem afakta (insanın dışında), hem de enfuste (kendi nefislerinde) onlara gostereceğiz; oyleki şuphesiz onun (Kuranın) hak olduğu kendilerine apacık belli olsun Her şeyin uzerinde senin Rabbinin şahit olması yetmez mi? (41 Fussilet53)
İnsanın cevresinde ve bizzat kendi yapısında bulunan sayısız ayet yani Rabbimizin varlığına ve kudretine işaret eden sonsuz alamet; onun inanması ve Rabbine boyun eğmesi icin yeter
Peygamberlere indirilen butun ilahí kitaplar da kavlí, yani sozlu ayetlerdir Bu kitapların gonderiliş şekli olan vahy bir ayet oldğu gibi, bu kitapların anlattığı her şey de birer ayettir Bu gun ayet deyince daha cok Kuranın ayetleri akla gelmektedir Kuran ayetleri, Rabbimizin bize gonderdiği apacık belgeler ve delillerdir Bu belge ve deliller, bir yonden Rabbimizin ilahlığının isbatlarıdır, bir taraftan da bizi doğru yola goturecek alametlerdir Ayetlerin haber verdiği gercekler ve sundukları hukumler; varlığın ve mutlak kurtuluşun işaretidir
Kuran ayetlerinin sıralanışı, uzunluğu ve kısalığı ve hangi sUrede yer alacağı kendine ozgudur Bilindiği gibi Kuran ayetleri Allahın RasUlune bir defada veye toplu bir kitap halinde gelmemiştir Peygamber (sav), gelen Kuran ayetlerinin hangi sUrelere ve hangi ayetten sonra veya once yazılacağını Cebrailin bildirmesiyle, Kuranı yazan vahy katiplerine soyleyip yazdırıyordu Şu anda Kuranda yer alan ayetler bizzat vahyin emri ile ait oldukları sUrenin icerisindedirler
Kuranın ilk gelen ayetleri Alak SUresinin ilk beş ayeti, son gelen ayet ise, Maide SUresinin ucuncu ayetidir
Kuran ayetleri Mekkede gelenler Mekkí, Medinede gelenler Medení şeklinde ikiye ayrılırlar