iltasyazilim
FD Üye
ayın şekilleri, ayın halleri, ayın yörünge hareketi, son dördün nedir
Ay'ın Evreleri Nelerdir
Ay tıpatıp Dünya gibi, kendinden ışık vermez Güneşten aldığı ışığı yansıtır Onun için, Dünya Güneşle Ayın arasına girdiği süre Ay kısmen veya iyice görünmez olur Başka bir deyişle, Güneşten aldığı ışığı defalarca benzer açıdan yansıtmaz Hilal, yarımay, dolunay gibi şekillerde görünür ancak bunlara Ayın evreleri (safhaları) denir
Mitolojide Güneş ile Ay kavuşamayan iki sevgili gibidirler Güneş tutulmaları onların kavuştıkları özel anlar olarak bilinir Bağlı bunlar sadece mitolojide böyledir, gerçekten Ay Yer etrafında eliptik bir yörüngede dolanan mükemmer bir küre şeklinde soğuk bir uydudur
Ayın akıcı küresel yapısı kendi etrafındaki dönme hızının düşük olmasındadır Bu hızın az olmasından dolayı gaz yapıya sahipken kutuplarındaki basıklık fazla minik mertebelerde kalmıştır
Ay bir fazla özelliği ile dikkatleri üzerinde toplamaktadır Güneş sisteminde çevresinde dolandığı gezegene göre yarıçapı en büyük uydudur Yer ile Ay ın yarıçaplarını karşılaştırdığımızda Ay ın yarıçapı Yer in yarıçapının 15 i kadardır Kütlesi ise yerin kütlesinin 1100 kadardır
Ayın Yörünge Hareketi
Ay ile Yer gerçekte bir çift sistem gibi hareket etmektedirler Bu sistemin merkezi Ay ile Yer in merkezini birleştiren içten üzerindedir, ama Ayın kütlesi Yerin kütlesine kadar çok küçük olduğundan bu merkez Yer kabuğunun içerisinde olmaktadır Bu harekette Ayın Yer civarda eliptik bir yörüngede dolanması kabulünü getirmektedir
Ayın Yer etrafında yaptığı eliptik yörünge hareketinin hızı Ayın kendi ekseni etrafındaki dönme hızına fazla yakındır İşte bu yüzden biz Ayın yalnızca %59 luk kısımını görmekteyiz Bizim göremediğimiz tarafını ise yalnızca uzay araçları ile görüntüleyebilmekteyiz Ayın açısal dönme hızı ile açılı yörünge hızı eşdeğer olduğundan şekildeki MK doğrultusu herzaman Aya yöneliktir
Ayın Hareketi
Ayın kendi ekseni etrafındaki dönme hızı çok yavaş olduğundan Ay günü Yer gününe göre çok uzundur 1 Ay günü takriben 14 Yer gününe eşittir Yüzeye uzun süre gelen Güneş Işınlarından dolayıda bir taraf epeyce sıcak, öteki tarafta epeyce soğuktur
Ayın Yerin çevresinde dolandığını biliyoruz Bu dolanma baştan başa 1 günde yıdızlara tarafından 13° lik doğuya dürüst bir öz hareketi vardır Bunun anlamı Ay doğu noktasına hergün 52 dk geç gelmektedir
Ayda Güneş Sistemindeki bütün gökcisimleri gibi yansıttığı ışığı Güneş deri almaktadır Ay Yer çevresindeki yörüngesinde bulunduğu yere kadar bazı evreler gösterir Hemen bu evreleri peyderpey açıklamaya çalışalım
Yeniay
Ay Güneş ile beraber doğar ve Güneş ile batar Bu evrede Ay gözlemci göre görülemez
Hilal
Ay Güneşin doğusunda kalmaktadır Ay Yer Güneş arasındaki açı 90° den küçüktür Hilal evresinin gözlem süresi kısadır Çünkü Güneş battıktan sonra batı ufkuna yakın gözlenir
Ilk Dördün
Yeni Ay safhasından takriben bir hafta daha sonra Ay, yarım yuvarlak görülür Bu sırada Ayın uzanım açısı 90° dir Güneş battığı zaman Ay gözlemcinin meridyeninde olacaktır
Şişmiş Ay
Birincil Dördün safhasından sonra Ay ın uzanım açısının 90° ile 180° arasında olduğu zamanlar oluşan aşama şişmiş safha olarak bilinir
Dolun Ay
Ayın uzanım açısı 180° olduğunda gözlenen evredir Bu evrede Ay Güneş batarken doğu ufkundan doacaktır Dolun Ay ın bulunduğu zamanlarda gözlem şartları uygun değildir
Son Dördün
Ayın uzanım Açısı 270° olduğunda gözlenen evredir Bu evrede Güneş dogarken Ay Gözlemcenin meridyenindedir
Ay ın Yüzeyi
Ay ın yüzeyini birincil görebilen bilim adamı Galile GALILEO dur Ayın dağ, ova ve karanlık denizlerden oluştuğunu söylemiştir Birincil gördükleri onu sahiden çok şaşırtmış olmalı Teleskobun keşfinden sonradan yapılan daha ayrıntılı incelemeler ile ay yüzeyinin ayrıntılı haritaları çıkarılmış galilenin sadece deniz konusunda yanıldığı ispatlanmıştır Ayın kendi eksanindeki dönme hızı yavaş olduğundan ve çekim kuvveti gazları toplayamadığı için bir atmosferi yoktur Bu yüzden yüzeyine tez çarpan asteoritler yüzeyde çok derin kraterler oluşturmuşlardır Milyonlarca yıl süren bu oluşum hala devam etmektedir Ay haritaları çıkarılmış, Ay dan kaya örnekleri getirilmiştir Bu araştırmalar ileride dünyadaki hayat kaynaklarının tükenmesi durumunda Ay da yaşam çalışmalarını cesaretlendirmek amacı ile yapılmaktadır *
Ay'ın Evreleri Nelerdir
Ay tıpatıp Dünya gibi, kendinden ışık vermez Güneşten aldığı ışığı yansıtır Onun için, Dünya Güneşle Ayın arasına girdiği süre Ay kısmen veya iyice görünmez olur Başka bir deyişle, Güneşten aldığı ışığı defalarca benzer açıdan yansıtmaz Hilal, yarımay, dolunay gibi şekillerde görünür ancak bunlara Ayın evreleri (safhaları) denir
Mitolojide Güneş ile Ay kavuşamayan iki sevgili gibidirler Güneş tutulmaları onların kavuştıkları özel anlar olarak bilinir Bağlı bunlar sadece mitolojide böyledir, gerçekten Ay Yer etrafında eliptik bir yörüngede dolanan mükemmer bir küre şeklinde soğuk bir uydudur
Ayın akıcı küresel yapısı kendi etrafındaki dönme hızının düşük olmasındadır Bu hızın az olmasından dolayı gaz yapıya sahipken kutuplarındaki basıklık fazla minik mertebelerde kalmıştır
Ay bir fazla özelliği ile dikkatleri üzerinde toplamaktadır Güneş sisteminde çevresinde dolandığı gezegene göre yarıçapı en büyük uydudur Yer ile Ay ın yarıçaplarını karşılaştırdığımızda Ay ın yarıçapı Yer in yarıçapının 15 i kadardır Kütlesi ise yerin kütlesinin 1100 kadardır
Ayın Yörünge Hareketi
Ay ile Yer gerçekte bir çift sistem gibi hareket etmektedirler Bu sistemin merkezi Ay ile Yer in merkezini birleştiren içten üzerindedir, ama Ayın kütlesi Yerin kütlesine kadar çok küçük olduğundan bu merkez Yer kabuğunun içerisinde olmaktadır Bu harekette Ayın Yer civarda eliptik bir yörüngede dolanması kabulünü getirmektedir
Ayın Yer etrafında yaptığı eliptik yörünge hareketinin hızı Ayın kendi ekseni etrafındaki dönme hızına fazla yakındır İşte bu yüzden biz Ayın yalnızca %59 luk kısımını görmekteyiz Bizim göremediğimiz tarafını ise yalnızca uzay araçları ile görüntüleyebilmekteyiz Ayın açısal dönme hızı ile açılı yörünge hızı eşdeğer olduğundan şekildeki MK doğrultusu herzaman Aya yöneliktir
Ayın Hareketi
Ayın kendi ekseni etrafındaki dönme hızı çok yavaş olduğundan Ay günü Yer gününe göre çok uzundur 1 Ay günü takriben 14 Yer gününe eşittir Yüzeye uzun süre gelen Güneş Işınlarından dolayıda bir taraf epeyce sıcak, öteki tarafta epeyce soğuktur
Ayın Yerin çevresinde dolandığını biliyoruz Bu dolanma baştan başa 1 günde yıdızlara tarafından 13° lik doğuya dürüst bir öz hareketi vardır Bunun anlamı Ay doğu noktasına hergün 52 dk geç gelmektedir
Ayda Güneş Sistemindeki bütün gökcisimleri gibi yansıttığı ışığı Güneş deri almaktadır Ay Yer çevresindeki yörüngesinde bulunduğu yere kadar bazı evreler gösterir Hemen bu evreleri peyderpey açıklamaya çalışalım
Yeniay
Ay Güneş ile beraber doğar ve Güneş ile batar Bu evrede Ay gözlemci göre görülemez
Hilal
Ay Güneşin doğusunda kalmaktadır Ay Yer Güneş arasındaki açı 90° den küçüktür Hilal evresinin gözlem süresi kısadır Çünkü Güneş battıktan sonra batı ufkuna yakın gözlenir
Ilk Dördün
Yeni Ay safhasından takriben bir hafta daha sonra Ay, yarım yuvarlak görülür Bu sırada Ayın uzanım açısı 90° dir Güneş battığı zaman Ay gözlemcinin meridyeninde olacaktır
Şişmiş Ay
Birincil Dördün safhasından sonra Ay ın uzanım açısının 90° ile 180° arasında olduğu zamanlar oluşan aşama şişmiş safha olarak bilinir
Dolun Ay
Ayın uzanım açısı 180° olduğunda gözlenen evredir Bu evrede Ay Güneş batarken doğu ufkundan doacaktır Dolun Ay ın bulunduğu zamanlarda gözlem şartları uygun değildir
Son Dördün
Ayın uzanım Açısı 270° olduğunda gözlenen evredir Bu evrede Güneş dogarken Ay Gözlemcenin meridyenindedir
Ay ın Yüzeyi
Ay ın yüzeyini birincil görebilen bilim adamı Galile GALILEO dur Ayın dağ, ova ve karanlık denizlerden oluştuğunu söylemiştir Birincil gördükleri onu sahiden çok şaşırtmış olmalı Teleskobun keşfinden sonradan yapılan daha ayrıntılı incelemeler ile ay yüzeyinin ayrıntılı haritaları çıkarılmış galilenin sadece deniz konusunda yanıldığı ispatlanmıştır Ayın kendi eksanindeki dönme hızı yavaş olduğundan ve çekim kuvveti gazları toplayamadığı için bir atmosferi yoktur Bu yüzden yüzeyine tez çarpan asteoritler yüzeyde çok derin kraterler oluşturmuşlardır Milyonlarca yıl süren bu oluşum hala devam etmektedir Ay haritaları çıkarılmış, Ay dan kaya örnekleri getirilmiştir Bu araştırmalar ileride dünyadaki hayat kaynaklarının tükenmesi durumunda Ay da yaşam çalışmalarını cesaretlendirmek amacı ile yapılmaktadır *