Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Ay tıpkı Dünya gibi, kendinden ışık vermez Güneşten aldığı ışığı yansıtır Onun için, Dünya Güneşle Ayın arasına girdiği süre Ay kısmen veya iyice görünmez olur Başka bir deyişle, Güneşten aldığı ışığı tekrar tekrar aynı açıdan yansıtmaz Hilal, yarımay, dolunay gibi şekillerde görünür ama bunlara Ayın evreleri (safhaları) denir
Mitolojide Güneş ile Ay kavuşamayan iki sevgili gibidirler Güneş tutulmaları onların kavuştıkları özel anlar olarak bilinir Tabi bunlar sadece mitolojide böyledir, aslında Ay Yer civarda eliptik bir yörüngede dolanan mükemmer bir küre biçiminde soğuk bir uydudur
Ayın akıcı küresel yapısı kendi etrafındaki dönme hızının düşük olmasındadır Bu hızın eksik olmasından dolayı gaz yapıya sahipken kutuplarındaki basıklık fazla küçük mertebelerde kalmıştır
Ay bir fazla özelliği ile dikkatleri üstünde toplamaktadır Güneş sisteminde çevresinde dolandığı gezegene kadar yarıçapı en büyük uydudur Yer ile Ay ın yarıçaplarını karşılaştırdığımızda Ay ın yarıçapı Yer in yarıçapının 15 i kadardır Kütlesi ise yerin kütlesinin 1100 kadardır
Ayın Yörünge Hareketi
Ay ile Yer fiilen bir çift sistem gibi hareket etmektedirler Bu sistemin merkezi Ay ile Yer in merkezini birleştiren içten üzerindedir, lakin Ayın kütlesi Yerin kütlesine kadar fazla minik olduğundan bu merkez Yer kabuğunun içerisinde olmaktadır Bu harekette Ayın Yer etrafında eliptik bir yörüngede dolanması kabulünü getirmektedir
Ayın Yer etrafında yaptığı eliptik yörünge hareketinin hızı Ayın kendi ekseni etrafındaki dönme hızına fazla yakındır İşte bu yüzden biz Ayın yalnızca %59 luk kısımını görmekteyiz Bizim göremediğimiz tarafını ise yalnızca uzay araçları ile görüntüleyebilmekteyiz Ayın açısal dönme hızı ile açısal yörünge hızı eşit olduğundan şekildeki MK doğrultusu herzaman Aya yöneliktir
Ayın Hareketi
Ayın kendi ekseni etrafındaki dönme hızı fazla yavaş olduğundan Ay günü Yer gününe göre çok uzundur 1 Ay günü yaklaşık 14 Yer gününe eşittir Yüzeye uzun vakit gelen Güneş Işınlarından dolayıda bir taraf oldukça sıcak, öteki tarafta epeyce soğuktur
Ayın Yerin çevresinde dolandığını biliyoruz Bu dolanma boyunca 1 günde yıdızlara kadar 13° lik doğuya dürüst bir öz hareketi vardır Bunun anlamı Ay doğu noktasına hergün 52 dk geç gelmektedir
Ayda Güneş Sistemindeki bütün gökcisimleri gibi yansıttığı ışığı Güneş ten almaktadır Ay Yer çevresindeki etki alanında bulunduğu yere kadar bazı evreler gösterir Şimdi bu evreleri peyderpey açıklamaya çalışalım
Yeniay
Ay Güneş ile beraber doğar ve Güneş ile batar Bu evrede Ay gözlemci göre görülemez
Hilal
Ay Güneşin doğusunda kalmaktadır Ay Yer Güneş arasındaki açı 90° den küçüktür Hilal evresinin gözlem süresi kısadır Çünkü Güneş battıktan sonra batı ufkuna yakın gözlenir
Ilk Dördün
Yeni Ay safhasından takriben bir hafta daha sonra Ay, yarım daire şeklinde görülür Bu sırada Ayın uzanım açısı 90° dir Güneş battığı zaman Ay gözlemcinin meridyeninde olacaktır
Şişkin Ay
Ilk Dördün safhasından sonra Ay ın uzanım açısının 90° ile 180° arasında olduğu zamanlar oluşan aşama şişmiş aşama olarak bilinir
Dolun Ay
Ayın uzanım açısı 180° olduğunda gözlenen evredir Bu evrede Ay Güneş batarken doğu ufkundan doacaktır Dolun Ay ın bulunduğu zamanlarda gözlem şartları uygun değildir
Son Dördün
Ayın uzanım Açısı 270° olduğunda gözlenen evredir Bu evrede Güneş dogarken Ay Gözlemcenin meridyenindedir
Ay ın Yüzeyi
Ay ın yüzeyini ilk gören bilim adamı Galile GALILEO dur Ayın dağ, ova ve karanlık denizlerden oluştuğunu söylemiştir Birincil gördükleri onu gerçekten çok şaşırtmış olmalı Teleskobun keşfinden daha sonra yapılan daha ayrıntılı incelemeler ile ay yüzeyinin detaylı haritaları çıkarılmış galilenin yalnızca deniz konusunda yanıldığı ispatlanmıştır Ayın kendi eksanindeki dönme hızı yavaş olduğundan ve çekim kuvveti gazları toplayamadığı için bir atmosferi yoktur Bu yüzden yüzeyine şipşak çarpan asteoritler yüzeyde çok derin kraterler oluşturmuşlardır Milyonlarca sene süren bu oluşum hala devam etmektedir Ay haritaları çıkarılmış, Ay dan kaya örnekleri getirilmiştir Bu çalışmalar ileride dünyadaki hayat kaynaklarının tükenmesi durumunda Ay da hayat çalışmalarını teşvik etmek amacı ile yapılmaktadır *
Mitolojide Güneş ile Ay kavuşamayan iki sevgili gibidirler Güneş tutulmaları onların kavuştıkları özel anlar olarak bilinir Tabi bunlar sadece mitolojide böyledir, aslında Ay Yer civarda eliptik bir yörüngede dolanan mükemmer bir küre biçiminde soğuk bir uydudur
Ayın akıcı küresel yapısı kendi etrafındaki dönme hızının düşük olmasındadır Bu hızın eksik olmasından dolayı gaz yapıya sahipken kutuplarındaki basıklık fazla küçük mertebelerde kalmıştır
Ay bir fazla özelliği ile dikkatleri üstünde toplamaktadır Güneş sisteminde çevresinde dolandığı gezegene kadar yarıçapı en büyük uydudur Yer ile Ay ın yarıçaplarını karşılaştırdığımızda Ay ın yarıçapı Yer in yarıçapının 15 i kadardır Kütlesi ise yerin kütlesinin 1100 kadardır
Ayın Yörünge Hareketi
Ay ile Yer fiilen bir çift sistem gibi hareket etmektedirler Bu sistemin merkezi Ay ile Yer in merkezini birleştiren içten üzerindedir, lakin Ayın kütlesi Yerin kütlesine kadar fazla minik olduğundan bu merkez Yer kabuğunun içerisinde olmaktadır Bu harekette Ayın Yer etrafında eliptik bir yörüngede dolanması kabulünü getirmektedir
Ayın Yer etrafında yaptığı eliptik yörünge hareketinin hızı Ayın kendi ekseni etrafındaki dönme hızına fazla yakındır İşte bu yüzden biz Ayın yalnızca %59 luk kısımını görmekteyiz Bizim göremediğimiz tarafını ise yalnızca uzay araçları ile görüntüleyebilmekteyiz Ayın açısal dönme hızı ile açısal yörünge hızı eşit olduğundan şekildeki MK doğrultusu herzaman Aya yöneliktir
Ayın Hareketi
Ayın kendi ekseni etrafındaki dönme hızı fazla yavaş olduğundan Ay günü Yer gününe göre çok uzundur 1 Ay günü yaklaşık 14 Yer gününe eşittir Yüzeye uzun vakit gelen Güneş Işınlarından dolayıda bir taraf oldukça sıcak, öteki tarafta epeyce soğuktur
Ayın Yerin çevresinde dolandığını biliyoruz Bu dolanma boyunca 1 günde yıdızlara kadar 13° lik doğuya dürüst bir öz hareketi vardır Bunun anlamı Ay doğu noktasına hergün 52 dk geç gelmektedir
Ayda Güneş Sistemindeki bütün gökcisimleri gibi yansıttığı ışığı Güneş ten almaktadır Ay Yer çevresindeki etki alanında bulunduğu yere kadar bazı evreler gösterir Şimdi bu evreleri peyderpey açıklamaya çalışalım
Yeniay
Ay Güneş ile beraber doğar ve Güneş ile batar Bu evrede Ay gözlemci göre görülemez
Hilal
Ay Güneşin doğusunda kalmaktadır Ay Yer Güneş arasındaki açı 90° den küçüktür Hilal evresinin gözlem süresi kısadır Çünkü Güneş battıktan sonra batı ufkuna yakın gözlenir
Ilk Dördün
Yeni Ay safhasından takriben bir hafta daha sonra Ay, yarım daire şeklinde görülür Bu sırada Ayın uzanım açısı 90° dir Güneş battığı zaman Ay gözlemcinin meridyeninde olacaktır
Şişkin Ay
Ilk Dördün safhasından sonra Ay ın uzanım açısının 90° ile 180° arasında olduğu zamanlar oluşan aşama şişmiş aşama olarak bilinir
Dolun Ay
Ayın uzanım açısı 180° olduğunda gözlenen evredir Bu evrede Ay Güneş batarken doğu ufkundan doacaktır Dolun Ay ın bulunduğu zamanlarda gözlem şartları uygun değildir
Son Dördün
Ayın uzanım Açısı 270° olduğunda gözlenen evredir Bu evrede Güneş dogarken Ay Gözlemcenin meridyenindedir
Ay ın Yüzeyi
Ay ın yüzeyini ilk gören bilim adamı Galile GALILEO dur Ayın dağ, ova ve karanlık denizlerden oluştuğunu söylemiştir Birincil gördükleri onu gerçekten çok şaşırtmış olmalı Teleskobun keşfinden daha sonra yapılan daha ayrıntılı incelemeler ile ay yüzeyinin detaylı haritaları çıkarılmış galilenin yalnızca deniz konusunda yanıldığı ispatlanmıştır Ayın kendi eksanindeki dönme hızı yavaş olduğundan ve çekim kuvveti gazları toplayamadığı için bir atmosferi yoktur Bu yüzden yüzeyine şipşak çarpan asteoritler yüzeyde çok derin kraterler oluşturmuşlardır Milyonlarca sene süren bu oluşum hala devam etmektedir Ay haritaları çıkarılmış, Ay dan kaya örnekleri getirilmiştir Bu çalışmalar ileride dünyadaki hayat kaynaklarının tükenmesi durumunda Ay da hayat çalışmalarını teşvik etmek amacı ile yapılmaktadır *
