iltasyazilim
FD Üye
Azerbaycan Hanlıkları Kısa
Azerbaycan yani odlarateş ülkesitıpkı Anadolu gibi fazla eski devirlerden itibaren Türk akınlarına sahne olmuş ancak, bölgenin Türkleşmesi XI yüzyıldaki Selçuklu çağı OğuzTürkmen yerleşmeleriyle gerçekleşmiştir Moğol ve Timur idaresinden sonra bölgede Karakoyunlu ve Akkoyunlular Türkmenleri hâkimiyet kurmuştur sonradan kurulan Safevi Devleti ile Osmanlılar aralarında kesintisiz mücadelelere sahne olan Azerbaycan, Nadir Şah'ın ölümünden daha sonra (1747) ufak hanlıklara bölünmüştür Bölgede güçlenen Ruslar, önce Azerbaycan'ın iç işlerine karışmaya başladılar Ardındaki Kuzey Azerbaycan'da yarım yüzyıl kadar birbirleri ile uğraş eden hanlıkları, birebir hâkimiyetlerine almışlardır Bu Nedenle 1805'de Gence Hanlığı ( Ziyadoğulları), 1806'da Kuba ve Bakü Hanlıkları, 1815'te Şeki Hanlığı (Hacı Çelebi oğulları) ve 1822'de Karabağ Hanlığı (Cevanşir Beyleri) Ruslar tarafından ele geçirildi Rus ilerleyişi karşısında harekete geçen, İranlılar, Ruslara peşpeşe yenilerek Gülistan ve peşinde 1828 Türkmençay Andlaşması'nı imzalamak zorunda kaldılar Bu anlaşmayla Azerbaycan, Aras hudut edinmek üzere kuzey ve güney diye gerçekte ayrılmış, Kuzey Azerbaycan'ı Ruslar işgal ederken, Güney Azerbaycan İran'da kalmıştır Güney Azerbaycan'da Hoy ve Tebriz'de Dünbüllü Hanları, Erdebil'de Şeyhler gibi hanlıklar hüküm sürdüler Bolşevik İhtilâli üstüne Rus ordularının Kafkaslardan çekilmesi arkasında Azerbaycan Türkleri, 28 Mayıs 1918'de bağımsızlıklarını ilân ettiler Bunda Nuri Paşa komutasındaki bir Osmanlı birliğinin Bakü'ye girmesi etkin olmuştur
Birincil egemen Azerbaycan Cumhuriyeti, 27 Nisan 1920 yılındaki kanlı Kızıl Ordu işgaline değin yaşamıştır Sovyetler döneminde Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti kuruldu 1991 yılında ise bu devlet Azerbaycan Cumhuriyeti olarak egemen bir Türk devleti hâline geldi *
Azerbaycan yani odlarateş ülkesitıpkı Anadolu gibi fazla eski devirlerden itibaren Türk akınlarına sahne olmuş ancak, bölgenin Türkleşmesi XI yüzyıldaki Selçuklu çağı OğuzTürkmen yerleşmeleriyle gerçekleşmiştir Moğol ve Timur idaresinden sonra bölgede Karakoyunlu ve Akkoyunlular Türkmenleri hâkimiyet kurmuştur sonradan kurulan Safevi Devleti ile Osmanlılar aralarında kesintisiz mücadelelere sahne olan Azerbaycan, Nadir Şah'ın ölümünden daha sonra (1747) ufak hanlıklara bölünmüştür Bölgede güçlenen Ruslar, önce Azerbaycan'ın iç işlerine karışmaya başladılar Ardındaki Kuzey Azerbaycan'da yarım yüzyıl kadar birbirleri ile uğraş eden hanlıkları, birebir hâkimiyetlerine almışlardır Bu Nedenle 1805'de Gence Hanlığı ( Ziyadoğulları), 1806'da Kuba ve Bakü Hanlıkları, 1815'te Şeki Hanlığı (Hacı Çelebi oğulları) ve 1822'de Karabağ Hanlığı (Cevanşir Beyleri) Ruslar tarafından ele geçirildi Rus ilerleyişi karşısında harekete geçen, İranlılar, Ruslara peşpeşe yenilerek Gülistan ve peşinde 1828 Türkmençay Andlaşması'nı imzalamak zorunda kaldılar Bu anlaşmayla Azerbaycan, Aras hudut edinmek üzere kuzey ve güney diye gerçekte ayrılmış, Kuzey Azerbaycan'ı Ruslar işgal ederken, Güney Azerbaycan İran'da kalmıştır Güney Azerbaycan'da Hoy ve Tebriz'de Dünbüllü Hanları, Erdebil'de Şeyhler gibi hanlıklar hüküm sürdüler Bolşevik İhtilâli üstüne Rus ordularının Kafkaslardan çekilmesi arkasında Azerbaycan Türkleri, 28 Mayıs 1918'de bağımsızlıklarını ilân ettiler Bunda Nuri Paşa komutasındaki bir Osmanlı birliğinin Bakü'ye girmesi etkin olmuştur
Birincil egemen Azerbaycan Cumhuriyeti, 27 Nisan 1920 yılındaki kanlı Kızıl Ordu işgaline değin yaşamıştır Sovyetler döneminde Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti kuruldu 1991 yılında ise bu devlet Azerbaycan Cumhuriyeti olarak egemen bir Türk devleti hâline geldi *