Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Babı Fetva Fetva Kapısı Nedir
Babı Fetva Fetva kapısı
Bab, kapı; fetva ise, sorulan bir mesele hakkında verilen cevap demektir Bir terim olarak, sorulan İslami bir meseleye dair fakihin verdiği cevap, ortaya koyduğu hukum anlamına gelir Osmanlı devletinde Şeyhulislamlık dairesine babı fetva, babı meşihat, şeyhulislam kapısıadı verilmiştir
Şeyhulislam tabiri IV Hicri asrın ikinci yarısında ortaya cıkan şeref unvanlarından birisidir Bu, daima alimlere ozgu bir unvan olarak kalmıştır XI yuzyılda Şafii ve Hanbeliler kendi alim ve şeyhlerine bu unvanı verirken, XII yuzyılda Fahruddin erRazi Şeyhu'lİslam unvanını almıştır Bu arada şeyhulislam yalnız fakihlere ve ozellikle Memlukler devrinin başlangıcında fetvaları ile şohret bulan veya cok sayıda fakihin tasvibini kazanmış bulunan fıkıh alimleri icin kullanılır olmuştur Diğer yandan İbn Teymiyye (o 7281327) ile İbnu'lKayyim elCevziyye (o 7511350)'nin oğrenci ve taraftarları hala bu iki fakihi şeyhulislam unvanını gercekten hak eden İslam alimleri olarak zikrederler Bu iki alim, zulme karşı direnen ve şeyhulislam unvanını gercek anlamıyla, hak eden alimlerdir Şeyhulislam unvanı İstanbul muftusune tevcih olunmaya başlandığı zaman resmi bir huviyet kazandı Bu makam Osmanlı devletinde zamanla, diğer İslam ulkelerinde hicbir zaman erişemediği dini ve siyasi bir onem kazanmıştır (Cuveyni, CihanGuşa, II, 23; esSubki, Tabukat, Kahire,1324, III,117; Cami, Nefahatu'lUns, Kalkuta 1859, s 33, 376; elMenar, IX, 34; İlmiye Salnamesi, s 306)
XVIII yuzyıl sonuna doğru Osmanlı devleti yonetimi yenileşmeye başlayınca, reisi, Şeyhulislam olan bir idare kısmı meydana geldi Şeyhulislama ceşitli gorevler icin yardımcılar verildi Mesela; ona vekalet etme yetkisine sahip kethuda veya kahya; devlet nezdinde kendisini temsile yetkili olan telhisci; halk tarafından talep olunan fetvaları tertip ve tanzimle yukumlu mektupcu veya fetva emini bunlar arasında sayılabilir Butun bu memurlar ayrı birer daireye sahiptiler Bu teşkilat Tanzimat devrinde guclendi ve yerleşti Şeyhulislama resmi makam olarak eski yeniceri ağasının dairesi tahsis edildi İşte, bu zamandan itibaren cumhuriyet doneminde ilga oluncaya kadar butun şeyhulislamlık dairelerinin faaliyet gosterdiği binaya Babı Fetvaveya Şeyhulislam Kapısıadı verilmiştir Burası vakıflar idaresi dışında, dini temellere dayanan butun muesseselerin idare ve kontrolunu ustlenmişti Boylece Şeyhulislam, statu bakımından XIX yuzyılda giderek oluşan diğer nazırlar (bakanlar)la eşit duruma geldi ve hukumet uyelerinden birisi sayıldı Hatta Mithat Paşa'nın 1876'da ilan ettiği Kanunı Esasi'nin yirmiyedinci maddesine gore, diğer nazırlardan ustun duruma getirildi Madde şoyledir:
Sultan, sadrazam ve şeyhulislamı kendisi secer, diğer nazırlar ise, sadrazam tarafından tayin olunurlar
İlmiye Salnamesi'ne gore, o zamanlar Şeyhulislamlığın başlıca şUbeleri şunlardır: 1) Fetvahane, 2) Meclisi Tetkikatı Şer'iyye, 3) Ders Vekaleti ve Meclisi Mesalihi Talibiye, 4) Tetkiki Mushaf ve Muellefatı Şer'iye Meclisi, (bu daire; Kur'an tablarının ve fıkıh eserlerinin kontrolunu yapıyordu) 5) Meclisi Meşayih, tarikatlarla ilgili işleri duzenler 6) Beytu'lMal veya Emvali Eytam idareleri Şeyhulislam kapısında ayrıca kadıaskerin, kassamın ve İstanbul kadısının yuksek şer'iye mahkemeleri de bulunmakta idi Yine kadıların tayini ve benzeri ceşitli meseleler icin goruş ve kanaatlerine başvurulan cok sayıda encumenler mevcuttu (İlmiye Salnamesi, Matbaaı Amire, 1334, s 322641; JH Kramers, Şeyhulislam mad İA )
Babı Fetva Fetva kapısı
Bab, kapı; fetva ise, sorulan bir mesele hakkında verilen cevap demektir Bir terim olarak, sorulan İslami bir meseleye dair fakihin verdiği cevap, ortaya koyduğu hukum anlamına gelir Osmanlı devletinde Şeyhulislamlık dairesine babı fetva, babı meşihat, şeyhulislam kapısıadı verilmiştir
Şeyhulislam tabiri IV Hicri asrın ikinci yarısında ortaya cıkan şeref unvanlarından birisidir Bu, daima alimlere ozgu bir unvan olarak kalmıştır XI yuzyılda Şafii ve Hanbeliler kendi alim ve şeyhlerine bu unvanı verirken, XII yuzyılda Fahruddin erRazi Şeyhu'lİslam unvanını almıştır Bu arada şeyhulislam yalnız fakihlere ve ozellikle Memlukler devrinin başlangıcında fetvaları ile şohret bulan veya cok sayıda fakihin tasvibini kazanmış bulunan fıkıh alimleri icin kullanılır olmuştur Diğer yandan İbn Teymiyye (o 7281327) ile İbnu'lKayyim elCevziyye (o 7511350)'nin oğrenci ve taraftarları hala bu iki fakihi şeyhulislam unvanını gercekten hak eden İslam alimleri olarak zikrederler Bu iki alim, zulme karşı direnen ve şeyhulislam unvanını gercek anlamıyla, hak eden alimlerdir Şeyhulislam unvanı İstanbul muftusune tevcih olunmaya başlandığı zaman resmi bir huviyet kazandı Bu makam Osmanlı devletinde zamanla, diğer İslam ulkelerinde hicbir zaman erişemediği dini ve siyasi bir onem kazanmıştır (Cuveyni, CihanGuşa, II, 23; esSubki, Tabukat, Kahire,1324, III,117; Cami, Nefahatu'lUns, Kalkuta 1859, s 33, 376; elMenar, IX, 34; İlmiye Salnamesi, s 306)
XVIII yuzyıl sonuna doğru Osmanlı devleti yonetimi yenileşmeye başlayınca, reisi, Şeyhulislam olan bir idare kısmı meydana geldi Şeyhulislama ceşitli gorevler icin yardımcılar verildi Mesela; ona vekalet etme yetkisine sahip kethuda veya kahya; devlet nezdinde kendisini temsile yetkili olan telhisci; halk tarafından talep olunan fetvaları tertip ve tanzimle yukumlu mektupcu veya fetva emini bunlar arasında sayılabilir Butun bu memurlar ayrı birer daireye sahiptiler Bu teşkilat Tanzimat devrinde guclendi ve yerleşti Şeyhulislama resmi makam olarak eski yeniceri ağasının dairesi tahsis edildi İşte, bu zamandan itibaren cumhuriyet doneminde ilga oluncaya kadar butun şeyhulislamlık dairelerinin faaliyet gosterdiği binaya Babı Fetvaveya Şeyhulislam Kapısıadı verilmiştir Burası vakıflar idaresi dışında, dini temellere dayanan butun muesseselerin idare ve kontrolunu ustlenmişti Boylece Şeyhulislam, statu bakımından XIX yuzyılda giderek oluşan diğer nazırlar (bakanlar)la eşit duruma geldi ve hukumet uyelerinden birisi sayıldı Hatta Mithat Paşa'nın 1876'da ilan ettiği Kanunı Esasi'nin yirmiyedinci maddesine gore, diğer nazırlardan ustun duruma getirildi Madde şoyledir:
Sultan, sadrazam ve şeyhulislamı kendisi secer, diğer nazırlar ise, sadrazam tarafından tayin olunurlar
İlmiye Salnamesi'ne gore, o zamanlar Şeyhulislamlığın başlıca şUbeleri şunlardır: 1) Fetvahane, 2) Meclisi Tetkikatı Şer'iyye, 3) Ders Vekaleti ve Meclisi Mesalihi Talibiye, 4) Tetkiki Mushaf ve Muellefatı Şer'iye Meclisi, (bu daire; Kur'an tablarının ve fıkıh eserlerinin kontrolunu yapıyordu) 5) Meclisi Meşayih, tarikatlarla ilgili işleri duzenler 6) Beytu'lMal veya Emvali Eytam idareleri Şeyhulislam kapısında ayrıca kadıaskerin, kassamın ve İstanbul kadısının yuksek şer'iye mahkemeleri de bulunmakta idi Yine kadıların tayini ve benzeri ceşitli meseleler icin goruş ve kanaatlerine başvurulan cok sayıda encumenler mevcuttu (İlmiye Salnamesi, Matbaaı Amire, 1334, s 322641; JH Kramers, Şeyhulislam mad İA )
