Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Fiyat artışlarında en büyük etken, ekonomik göstergelerin bozulması olduğunu biliyoruz. Hani görünmez el vardı geliyordu piyasayı düzenliyordu? Görünmez el devlet mi? Yoksa devlet üretimde rol almalı mı?
Son devirde fiyatlardaki fahiş artışlarda karşımıza daima özelleştirme çıktı. Elektrik, şeker, internet, kağıt üzere birçok eserde özelleştirmeler daima ana etken olarak gösterildi. Pekala devlet üretim yapmalı mı? Hür piyasa çok mu hür?
DEVA Partisi Genel Lideri Ali Babacan, Adana’da zerzevat meyve halinde esnaf sohbetinde geçmişte iktisat idaresinde olduğu süreçlerde yapılan özelleştirmeleri örnek verinde bir tartışma başladı. Babacan, esnafın ‘Özelleştirme siyaseti sizin döneminize denk geliyor’ kelamı üzerine, Telekom özelleştirilmesinin doğruluğunu ve avantajlarını anlattı.
Özel kesimin daha verimli işletmecilik yaparak, özelleştirmeleri savunurken, kamunun ziyan ettiğini argüman etti. “Örneğin kamu kuruluşu çay bardağını üretiyor. Devletin ne işi var çay bardağı üretmeyle? Herkes yapıyor esasen. Onu özelleştirmekte yarar var.” ifadelerini kullanarak Telekom özelleştirmesini savununca tartışmaların da odağında yer aldı.
Babacan şöyle konuştu:
“Telekom özelleşti. Ne oldu? Mülk devletin. Bütün altyapı devletin. Yalnızca işletme lisansı özeleştirildi. Devlet o vakit para yokluğunda 6 buçuk milyar dolar nakit para aldı. Bu paranın hepsi yurt dışından geldi. Çok büyük para. Mülk, tapu, altyapı, sistem, kablolar hepsi devletin. Özel dal daha verimli işletiyor. Devlet olunca 10 bin kişi çalışıyorsa, zorla bir 10 bin daha alıyor. Ondan sonra ziyan ediyor. Ziyan da milletten topladığın vergiyle ödeniyor. Özelleştirme için ‘Silmece kötüdür’ ya da ‘Silmece iyidir’ demek gerçek değil. Özelleştirmeyi makul yapmak lazım.”
Babacan'ın özelleştirmeleri anlattığı görüntüyü izlemek isteyenler için burada????
Peki bu hususta ekonomistler ne diyor evvel onlara bakalım. Mahfi Eğilmez, borçlanmanın geleceği, özelleştirmenin de geçmişi satmak olduğunu belirterek şunları söylüyor
Ziyaretçiler için gizlenmiş link , görmek için
Giriş yap veya üye ol.
Türkiye, evvelden kamu bölümü açıklarını kapatmak için geleceği satardı. Yani iç ve dış borçlanma yapar, gelecekte elde edeceği gelirleri muhakkak bir indirimle peşin tahsil eder, bununla açığını kapatırdı. Son 16 yılda geleceği satmaya devam ederken bir yandan da özelleştirmeler aracılığıyla geçmişi satıp paraya çevirmeye başladı. Kamu parasıyla yapılmış olan kuruluşlar, tesisler, üretim üniteleri satıldı ve açıklar kapatıldı.
2003 – 2017 yılları ortasında özelleştirmelerden elde edilen gelir ya da geçmişi satarak elde edilip kullanılan para meblağı yaklaşık 104,6 milyar TL (61 milyar USD.)
Geçmişi böylelikle satıp ele geçen paralarla açıklar kapatılırken, sistem, geleceği satıp oradan gelen paraları da kullanmaya devam etti.
Ziyaretçiler için gizlenmiş link , görmek için
Giriş yap veya üye ol.
2002 yılı sonunda dış borç stokunun toplamı 129,6 milyar Dolardı. Bu borç stoku, 2017 sonunda 453 milyar Dolara ulaştı. Demek ki bu devirde 323,4 milyar Dolar dış borçlanma yapıp kullanmışız. Bunun 71,4 milyar Doları kamu bölümünce, 273 milyar Doları özel bölümce kullanılmış.
Kamu kesiti bir yandan da iç borçlanmaya devam etmiş. Bir öteki sözle geleceği sırf dışarıya borçlanarak değil içeriye borçlanarak da kullanmışız. 2001 yılı sonunda yurtiçi borç stoku 47,3 milyar TL imiş. Bu stok 2017 sonunda 574,1 milyar TL’ye yükselmiş. Yani bu devirde 526,3 milyar TL iç borcu artırmış kamu kesiti. Üstteki tablolarla birlikte değerlendirebilmek için buradaki TL ölçüleri yıllık ortalama USD/TL kurlarıyla Dolara çevirirsek 2002 yılı sonunda 31,3 milyar Dolar tutan iç borç stokunun 2017 sonunda 157,3 milyar Dolara yükseldiğini görebiliriz. Demek ki iç borçlanma yoluyla geleceğimizi satarak da 126 milyar Dolarlık para kullanmışız.
Özetlemek gerekirse 2003 – 2017 ortasında 15 yıllık periyotta geçmişi satarak 61 milyar Dolar, iç ve dış borçlanma yoluyla geleceğimizi de satarak 449,4 milyar Dolar olmak üzere toplamda 510 milyar Dolar parayı kullanmışız.
Ziyaretçiler için gizlenmiş link , görmek için
Giriş yap veya üye ol.
Bu inanılmaz finansman kaynaklarına karşılık ortaya çıkarabildiğimiz ekonomik büyümeyle geldiğimiz nokta, GSYH sıralamasında öteden beri içinde bulunduğumuz dünya 17’nciliği ve kişi başına gelirde öteden beri içinde bulunduğumuz orta gelir tuzağı seviyesi. Bir öbür sözle geçmişi ve geleceği satarak lakin bulunduğumuz yerde kalabilmeyi sağlamışız. Halbuki gayemiz birinci on iktisat ortasına girebilmekti.
Bundan sonrası daha da sıkıntı görünüyor. Zira buraya gelirken meskendeki gümüşlerin büyük çoğunluğunu satmış, kamu bölümünü, özel kısmı ve bireyleri yüksek oranlarda borçlandırmış bulunuyoruz. Yani satacak fazla gümüşümüz kalmadığı üzere borçlanacak imkânımız da pek kalmamış görünüyor.
Cumhuriyet'te Dr. Abdullah Kehale ise özelleştirmelerin Türkiye tarihinde yerini anlatıyor.
Ziyaretçiler için gizlenmiş link , görmek için
Giriş yap veya üye ol.
Ülkemiz berbat ekonomik şartlar içinde. Enflasyon denetim edilemiyor. Dolar, Avro, bir yılda ikiye katlandı. Bütçe açığı her ay artıyor. Devletin borçları, lakin yeni borç bulunarak ödenebiliyor. Dışalım, dış satıştan fazla. Bir vakitler tarımda kendine yeten Türkiye, temel tarım alımlarını bile yurt dışından sağlıyor. Osmanlı’nın son devrinde olduğu üzere dış alımı, dışsatımdan öncelikli hale getiren siyasetler uygulayanlar, “Paramız var ki alıyoruz” diyerek övünüyorlar. Osmanlı’nın yanılgılarından ders alıp, Atatürk’ün siyasetlerini uygulayacaklarına, tam aykırı bir yolda ilerliyorlar.
Atatürk periyodunda nasıl kalkınma sağlandı? 1929 Büyük Buhranına karşın büyüme sağlandı.
Ziyaretçiler için gizlenmiş link , görmek için
Giriş yap veya üye ol.
Oysa 1923-1938 ortasında, 1929’daki dünya buhranına, Osmanlı’nın borçlarının ödenmesine karşın yabancıların elinde olan sanayi, ulaşım üzere bölümlerdeki kuruluşlar ulusallaştırılmış, harikulâde bir muvaffakiyet yakalanmıştı. Tahılların, besinlerin dışalımı 1923’ten 1938’e kadar, büyük ölçüde azalmıştı. 1925’te 49.2 milyon TL açık veren dış ticaret, 1937’de 23,6 milyon TL fazla vermişti. Lozan Antlaşması’na nazaran; Türkiye beş yıl daha Osmanlı gümrük tarifesini uygulayacaktı. 1929’a kadar olan dış ticaret açığının nedeni budur.
Gayri safi ulusal hasıla (bir ülke vatandaşlarının verilen bir yıl için ürettikleri toplam mal ve hizmetlerin, aşikâr bir para karşılığındaki kıymetlerinin toplamı) Atatürk devrinde yılda yüzde 7.4 artmıştır. Bu oran 1930-1938 ortası çok daha fazladır. Endüstride yılda ortalama yüzde 9.6 büyüme sağlanmıştır. Tarım; faal halde desteklenmiş; 1929’da yaşanan büyük buhran, tarım eserlerinin fiyatını yarı yarıya düşürmesine rağmen, yılda ortalama yüzde 7.6 büyümüştür. Meğer ABD’nin 1929’da 83 milyar dolar tutan ulusal geliri, 1932’de 51 milyar dolara inmiştir. Bunlar olurken Toptan eşya fiyat endeksi (toptan satılan malların fiyat artışlarını gösteren endeks), 1923-1938 ortasında -2'dir. 1 TL, 1.8 dolar etmektedir.
Özelleştirme lakin toplum yararına olacaksa yapılmalı!
Ziyaretçiler için gizlenmiş link , görmek için
Giriş yap veya üye ol.
Bu devirde ulusallaştırılan şirketler ortasında su, demiryolu, tramvay, rıhtım, kömür madeni, telefon, elektrik, havagazı, bakır madeni, kömür madeni işletmeleri vardır. O devir ulusal sanayi kuruluşları çok ucuz bedellerle satılmamış, bilakis yatırım yapılarak kurulmuştur.
Atatürk’ün kelamlarıyla, kamu iktisadi kuruluşları kâr etmek için kurulmuşlardır ve gerektiğinde satılabilirler. Fakat bu satışın temel şartı, toplumun ortak faydasının oluşmasıdır. Ahmet Taner Kışlalı buna açıklık getirmektedir:
“Bu ortak faydanın da üç mümkünlüğü bulunmaktadır: Ziyandan kurtulma, daha ileri bir teknolojiye geçme, ekonomik gücü halka yayma... Şayet ziyan eden değil de, kâr eden bir kuruluş özelleştirilmek isteniyorsa, daha ileri bir üretim seviyesine geçmek kelam konusu değilse, ekonomik güç halka değil de, iç ya da dış birtakım odakların eline geçecekse; özelleştirmede ‘toplumun ortak yararı’ bulunduğundan elbette ki kelam edilemez.”
Tarım deyince Türkiye'de birinci akla gelen gazetecilerden olan Ali Ekber Yıldırım ise "Köy Enstitüleri ışığında yeni tarım düzeni" başlıklı yazısında tarımın ve eğitimin devlet eliyle desteklenmesini geçmiş devirde şöyle anlatıyor:
Ziyaretçiler için gizlenmiş link , görmek için
Giriş yap veya üye ol.
Mustafa Kemal Atatürk’ün “Köylülerin gözleriyle görebilecekleri, çalışmaları için örnek tutacakları, verimli, çağdaş, uygulamalı tarım merkezleri kurmak gerekir.”
Eski bankacı Gündüz Fındıkçıoğlu, "Sosyalizm sonrası distopya" başlıklı yazısında kamu ve üretimi şöyle ilişkilendiriyor:
Ziyaretçiler için gizlenmiş link , görmek için
Giriş yap veya üye ol.
Ayrım çizgisi sosyalizmde üretim araçlarının/üretim mallarının kamusallaştırılmasına rağmen tüketim mallarının özel mallar olarak kalacak olması lakin komünizmde onların da bir biçimde kamusallaştırılacak olması mıydı? Nasıl? Ayrıyeten üretim malları kamulaştırılınca tüketim malları büsbütün özel kalabilir miydi?
Ali Babacan'ın konuşmasına dönersek toplumsal medyada ilgi odağı olan konuşmaya karşı çıkan da dayanak veren de oldu????
Siz ne diyorsunuz? Devlet üretmeli mi? Devlet üretmez mi? Yorumlarınızı bekliyoruz????
