Bağırsak damar tıkanıklığı nedenleri Barsak damarı tıkanıklıklarında, tıkanıklığın türüne (daralma ya da tam tıkanma), hızına (akut veya kronik olması) ve tıkanan barsak damarı sayısına göre, hastada hiçbir şikayet olmayabilir ya da barsaklarda iskemi sonucu gangren ve hatta ölümle sonuçlanabilen durumlar ortaya çıkabilir Vücut Yapısı: Barsaklar karındaki aorta atardamarın ön kısmından çıkan 3 atardamar kadar beslenirler: Çölyak damar: Karaciğer, dalak ile beraber mide ve oniki parmak barsağını besler Üstteki mezenterik damar: İnce barsağın tümünü ve kalın barsağın üst yarısını besler Daha Alçak mezenterik damar: Kalın barsağın daha aşağı yarısını besler Bu üç damar arasında genelde iyi gelişmiş bağlantılar (anastomoz) vardır Damarlardan birisinde yavaş olarak bir tıkanma gelişirse bu bağlantılar genişler ve diğer damarlardan kan gelmeye başlar 56074 56074 bagirsakdamartikanikliginedenleri5c4f74e9b6036bagirsakdamartikanikliginedenleri5c4f74e9b6036 450 800 Bağırsak damar tıkanıklığı nedenleri 6jpg56074 Bağırsak damar tıkanıklığı nedenleri 6jpg56074 Klinik belirtiler: Eğer hastada tıkanma aylaryıllar içinde yavaş olarak gelişirse, tıkalı damar ile öteki iki damar arasındaki bağlantılar açılır ve kollateraller gelişir Bu durumda genel olarak hastada hiçbir şikayet olmayabilir Yavaş tıkanmalarda, şikayet oluşması için, genellikle üç barsak damarının minimum ikisinde tıkanıklık olması gerekir Bu durumda, barsaklarda kronik bir iskemi (anemi) meydana kazanç Bu iskemi, hasta aç iken yani mide ve barsaklar istirahatte iken ağrı yapmaz Hasta yemek yerse, mide ve barsakların kan ihtiyacı artacağından iskemi ortaya çıkar ve karın üstteki kısmında ağrı, kramp ve gaz şikayeti oluşur, ishal görülebilir Bu şikayetler her yemekten daha sonra ortaya çıktığından hasta bir zaman sonra yemekten korkar ışık halkası gelir ve kilo kaybeder Kronik mezenterik iskemi denen bu tablo günün birinde akut (ani) mezenterik iskemiye dönüşebilir Akut mezenterik iskemi, barsak damarlarında yer alan aterosklerotik plakların bir anda pıhtıya neden olması (tromboz) veya çoğunlukla kalpten kaynaklanan bir pıhtının aortadan geçerek barsak damarlarını aniden tıkaması (emboli) sonucu meydana gelir Akut iskemide, ceset diğer damarlarla bağlantıları genişletecek ve kollateralleri oluşturacak süre bulamaz Hastada ani çoğalan şiddetli karın ağrısı, kusma ve kanlı ishal görülebilir Bu cins hastalarda kansızlığa maksimum aklıselim olduğu için daha çok ince barsaklarda nekroz (doku ölümü) meydana gelir Anında tedavi gerektiren bu hastalıkta tedaviye karşın olguların takriben yarısı kaybedilebilir Teşhis, görüntüleme: Hastada tipik şikayetler ve bir takım laboratuar sonuçları tanıyı destekler, ama muhakkak tanı için radyolojik görüntüleme gerekir Hastalara çoğunlukla başlangıçta renkli Doppler ultrasonografi yapılır Renkli Dopplerde barsağı besleyen çölyak ve üst mezenterik damarın başlangıç kısımları iyi incelenebilir, ama sırık dallar görüntülenemez Tanıda en faydalı usul BT anjiografidir BT anjiografide, barsağı besleyen her 3 atardamar ve dalları koldan hap verildikten daha sonra ince kesitlerle mükemmel bir şekilde görüntülenir Bu kesitlerde ayrıca, barsak iskemisine neden olabilecek barsak toplardamarlar tıkanıklığı veya aorta diseksiyonu gibi diğer problemler de zahmetsizce tanınabilir Klasik anjiografi, artık teşhis için daha eksik kullanılmaktadır Ama hastada BT anjiografide bir patoloji saptanmışsa, keza tanı ayrıca de benzer seansta damar içinden çare için anjiografi yapılabilir Tedavi: Barsak damar tıkanıklığı, hastada keskin bir şikayet yaratmamışsa çare gerekmez Hastada kronik mezenterik iskemi bulguları varsa birincil seçilecek çare yöntemi anjioplasti olmalıdır Anjioplasti yapılamayan olgularda cerrahi endarterektomi veya bypass yapılabilir Akut mezenterik iskemide ise seri ve agresif bir çare gerekir Eğer demin barsaklarda nekroz gelişmediyse anjiografi yapılarak bir kateterle tıkalı damara girilip pıhtı eritici tedavi (tromboliz) yapılabilir veya dosdoğru stent konularak damar açılır ve pıhtı barsak duvarına yapıştırılabilir Bu yöntemler başarılı olamazsa cerrahi yöntemlerle pıhtı dışarı alınabilir Eğer barsaklar canlılığını yitirmişse yani nekroz meydana gelmişse, bu tedavilerin yanına ölü barsak dokusunun da mutlaka ameliyatla çıkarılması gerekir