Bakım Önlemleri

Bakım Önlemleri 1) Saksı Değişiklik Saksı değişiklik işlemi, iç mekan süsleme bitkileri yetiştiriciliğinde kayda değer bir yer kaplar Bitki Örtüsü, yetiştiricinin gereksizce bitkinin saksısının değiştirmesi veya saksı değiştirmeyi tam bilmemesi nedeniyle zararlanmaktadır İçerisinde belirtilen miktarda toprak yer alan kaplarda (sözgelişi saksı, kasa, çanak vb gibi) yetiştirilen süsleme bitkilerinin bir süre sonradan varolan bitki gıda maddeleri besin sonucu azalır Saksı değiştirmeyi gerektiren diğer bir manâlı niçin de, bitkinin toprak üstü kısmı ile birlikte köklerinin de gelişmesi ve saksının zamanla yetersiz duruma gelmesidirSaksı değişiklik sırasında genel bir kaide, yeni saksının eskisine oranla bir doruk daha büyük tutulmasıdır Saha büyük saksı kullanılması keza geveze keza de sakıncalıdır Çünkü, büyük saksılar pozitif yer kaplarlar; ayrıca, bitki köklerinin saksı toprağını tümüyle kaplayacak biçimde gelişmesi uzun süre alır Bu konu başvuru formu sanıldığından fazla daha manâlı sonuşlar vermektedir böylece, iç mekan süsleme bitkileri yetiştiriciliğinde, bilhassa son yıllarda olabildiğince minik saksılar kullanılarak, saksı harçlarının sıvı gübrelerle desteklenmesi ilkesi yerleşmiş bulunmaktadır Saksı değiştirme esnasında köklere ve bu vesileyle bütün bitkiye toplu bir görünüş kazandırmak, bitkinin daha aşağı kısımlarında oluşabilecek çıplaklaşmaları durdurmak amacı ile sürgün ve esas dallarda budama yapılabilir Ama bir takım bitkilerin budamaya karşısında duyarlı oldukları unutulmamalıdır Kök budaması ise kök uçlarının canlılığını yitirdiği ya da kök sisteminin fazla geliştiği durumlarda sözkonusudur Böyle durumlarda kökler bariz bir bıçakla hafifçe budanır Plastik saksılarla toprak saksılar arasındaki en önemli çeşitlilik gözenekliliktir Plastik saksılar gözeneksizdir Toprak saksılar ise, yapım tekniklerine bağlı olarak öbür oranlarda gözenek içerirler Bu da, arada bir takım farklılıklar olmasına yol açar Saksı değişiklik sırasında yapılacak işlemler şöyle sıralanabilir: Saksısı değiştirilecek olan bitkinin toprağı hafifçe nemlendirilir Bitkinin kök boğazı sol elin yüzük parmağı ile orta parmağı arasına alınır bu arada sol elin aya saksı toprağını miktar ve saksı zıt çevrilerek kenarı sert bir yere hafifçe vurulur Bu Nedenle bitkinin kök yumağının saksı kenarından kolayca ayrılması sağlanmış olur Sağ elle saksı çıkarılır ve bu sırada toprağın dağılmamasına itina gösterilir Daha önce belirtildiği şekilde kök ve vücut budaması yapılır Bundan sonraki işlem yeni saksının dikim için hazırlanmasıdır Saksının dip kısmındaki efüzyon deliği üstüne küçük bir kaskı kırığı konur Böylelikle sulama esnasında toprağa bahşedilen suyun fazlası bu delikten dışarı akar Saksı dibinde efüzyon deliğinin bulunmaması veya bu deliğin kapanması durumunda kökler fazla sulama ile kısa zamanda çürürler İyi drenaja gereksinimi olan bitkilerde ise, saksı dibinde önce saksı kırıkları ya da minik çakıllardan bir drenaj tabakası oluşturulur Yeni saksıya dikim esnasında bitki sol el ile saksı ortasına gelecek biçimde ve istenilen yükseklikte tutulur Bitkinin eskisine oranla daha derin veya yüzeysel dikilmemesine dikkat edilmelidir Oysa, bu kuralın tersine bir takım bitkiler aralıksız biraz daha derine dikilir Sağ elle kök yumağı ile saksı arasında kalan boşluğa yeni hazırlanan harç doldurulur ve boşluk kalmaması için harç çepeçevre parmakla bastırılır sonradan saksı tabanı üzerinde birkaç kere masaya vurularak harcın iyice oturması sağlanır Saksı baştan sona toprakla doldurulmamalı sulama payı olarak saksı kenarı üstteki düzeyi ile toprak yüzeyi aralarında 15 cm dolayında bir tembellik bırakılmalıdır Işlem bittikten sonra, bitkilere önce toprak bütünüyle nemli duruma gelinceye dek su verilir Daha sonraları eksik su verilmeli, ama çoğu kez su püskürtülmelidir Saksısı yeni değiştirilmiş bitkiler, ışık seven nitelikte olsalar bile, başlangıçta aracısız güneş ışığı aşağı bırakılmamalı, güya veya hafif gölge yerlerde bulundurulmamalıdır 2) Gübreleme Bütün kültür bitkileri gibi iç mekan süsleme bitkileri üreticiliğinde de maksat nicelik ve özellik yönünden yüksek mahsul elde etmektir Bu amaca ulaşmak için alınan kültürel önlemlerin başında gübreleme gelmektedir Bitkiler yaşamlarını sürdürebilmek için bir takım beslenme maddelerini elbette olmak zorundadır Bazı elementler vardır fakat, bunlardan birisinin yokluğunda bile bitkiler herzamanki gelişmelerini gösteremez ve bunlardan herhangi birisinin yerini bir diğer element dolduramaz Bitkilerin yapısında fazlaca bulunan ve bitkiler tarafından fazla miktarda gereksinme duyulan elementlere Makro elementleradı verilir C, H, N, O, P, K Ca, Mg, S bu gruba girer Fazla az miktarı bile bitkilerin gereksinmelerini karşılamaya yeten ve bitki bünyesinde fazla eksik yer alan elementlere ise Mikro elementlerdenir Fe, Mn, Zn, Cu, B, Mo, Cl ve Na bu grubu oluşturur Karbon ve oksijen büyük kısmı direkt havadan sağlandığı, hidrojen de sudan sağlandığı için bunların noksanlıkları laf konusu değildir Makro elementlerden Esas bitki besin maddeleriolarak tanıdık N, P, ve K bitkisel organizmada pozitif kullanıldığından, toprakta noksanlığına en çok ratslanan bitki besin maddeleri olmaktadırlar Günümüzde dünyada ve ülkemizde üretilen ticaret gübreleri genel olarak bu üç bitki besin maddesini içermektedir Ticaret gübreleri; id 1 Azotlu 2 Fosforlu 3 Potasyumlu ve bu üç besin maddesinden ikisini veya üçünü açıklanmış oranlarda kapsayan 4 Kompoze (Karmakarışık) gübreler olarak gruplandırılmaktadır 3) Sulama ve Püskürtme Sulandırma Bitki yetiştirirken en kayda değer konulardan biri sulamadır Bitkilerin ne kadar sık sulanması gerektiği de en fazla sorulan sorulardan biridir Bu konuda etkin olan etmenlerini özetlersek: Bitki çeşidi en kayda değer etkendir Mesela, verimsiz ortamda yaşayan ve dokuları içinde bol su depo eden kaktüsler ve sukkulent (etli) ot gibi yaşama; palmiyeler, eğreltiler ve siklamenlere tarafından suya daha az gereksinme gösterirler Bitkiler etkin gelişme dönemlerinde, dinlenme dönemlerine göre suya daha fazla gereksinme duyarlar Eğer kökler toprak içerisinde fazlaca yayılıp bütün saksıyı doldurmuş ise, su bitki göre kolayca alınır ve topraktaki nem kısa sürede kaybolur Bu durumda bitkileri sık sulamak gerekir Bir Takım topraklar pozitif oranda su tutar ve daha uzun sürede kururlar böylece su tutma kapasitesi düşük olan kumlu topraklarda yetiştirilen bitkileri, humusca varlıklı tınlı topraklardakine oranla daha sık sulamak gerekir Bitkinin güneş ışınları altında, gölgede ya da yapay ışık aşağı olması da topraktaki nem durumunu ve bitkinin su kaybını etkiler Güneş altında veya yapay ışık aşağı, bitki daha artı terleme yapacağı için, gölge bir yerdeki bitkiye oranla daha çok suya gereksinme gösterir Su bitki için önemlidir, lakin fazla sulama da hiç su vermemek dek tehlikelidir Kayda Değer olan nokta bitkileri her gün gözlemek ve her akla geldiği vakit değil, suya gereklilik gösterince sulamaktır Aslında, süsleme bitkilerinden çoğunun genellikle saksı toprağının kuru tutulmasından çok, aralıksız bir şekilde nemli tutulma sonucu zarar gördükleri yetiştiriciler tarafından bilinen bir olgudur Bu ise yeterli data ve deneyime sahip olmayan kimselerin bitkiye ne denli bol su verilirse o denli iyi gelişir şeklinde hatalı bir önyargıya sahip olmalarının bir sonucudur Su Püskürtme Bu konuyla ilgili bitkilerin çoğu tropik ve subtropik kökenli olduğundan yalnızca topraktaki nem gelişmeleri için tatmin edici olmamakta, havadaki nemin de tatmin edici miktarda olması gerekmektedir Seralarda orantılı hava neminin istenilen düzeyde tutulabilmesine karşılık, yazın orantılı nemi çok düşük olan ya da kışın kaloriferle ısıtma yapılan yerlerde süsleme bitkilerinin çoğuna sıkça su püskürtülmesi gereklidir Kışın orantılı nemi düşük olan, sözgelimi kaloriferle ısıtma yapılan yerlerde bulundurulan bitkilere püskürtülen suyun az daha oda sıcaklığında olması uygundur Sulamada olduğu gibi, püskürtmede de kullanılabilecek en yerinde su yağmur suyudur Püskürtme yapılamadığı durumlarda, bitkilerin yapraklarını nemli bir sünger ya da bez ile silerek nemlendirme gerekir 4) Havalandırma Bitkiler için insanlarda temiz hava mutlaka gerekli değildir Eğer ot gibi yaşama kapalı alanlarda yalnız başlarına yetiştiriliyor iseler, hava değişimi olmaksızın uzun zaman normal bir gelişim gösterebilirler Ama bulunduruldukları ortamın havası suni yollarla kirletilirse bitkiler bundan zararlanabilir ve dolayısıyla ara sıra havanın değiştirilmesine ve temizlenmesine (yani havalandırılmaya) ihtiyaç duyarlar Havalandırma sırasında bazı konuların gözden uzakta bulundurulmaması gerekir Özellikle havanın soğuk dalgalar halinde ilk elden bitkilerin üstüne gelmemesi gerekir Bunun için üstteki pencereleri (vasistas) açtırmak veya pencerenin bir kanadını bitkilere soğuk rüzgâr gelmesin diye koruyucu olarak kullanacak şekilde camı açtırmak ya da iletim sağlanabiliyor ise içerdeki başka bir odanın penceresini açtırmak iyi olur