Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
1B geçiş grubu elementi olan, devirli cetvelde simgesi (Cu) olarak gösterilen kırmızı yada kahverengi görünümlü metale Bakır adı verilir Kimyasal etkinliği düşüktür Atom yarıçapının ufak olması ve çekirdeğinin fazla yüklü olması buna niçin olmaktadır Bu durumu anlatabilmek açısından formüle edilmiş bir elektrokimyasal tepkimenin yükseltgenme – indirgenme potansiyelinin pozitif (+) değerli olması (034 V) konuya misal olarak gösterilebilir
Bakırın tepkimeye girebildiği esas asit çeşitleri vardır Aşina bu asitler dışında bakırın diğer maddelerle bir reaksiyona girmesi olanaksızdır Reaksiyon oluşturulan asitler incelendiğinde bunlar yükseltgen özelliği olan ve kendisiyle dağıtılmış karışımlar oluşturabilen asitlerdir Hidroklorik asit, Nitrik asit ve Yüksek sıcaklıktaki Sülfürik asit bahsi geçen asit çeşitleridir
Madde açık ortamda uzun bir süre kalması neticesinde, içinde bulunduğu bölgenin hava şartlarına tarafından üstünkörü oksitlenme ve paslanmaya uğrayabilir Bakır üstünde meydana gelen bu bozulma sürecine kimya dilinde ‘ ’Korozyon ’ ’ adı verilir Korozyonun meydana gelmesinin sebebi maddenin dış kısmının baz nitelik içeren karbonat ile kaplanmasıdır Başka bir özelliği ise asit ortamda havayla daha çok oksidasyona (Molekülden elektron uzaklaşması, molekülden Hidrojen atomunun uzaklaşması, molekülden Hidrur iyonunun uzaklaşması yada moleküle oksijen sokulması ) girebilir Bu sayede yağ özellikli maddelerle tepkimeye girmek suretiyle emetik tuzları meydana getirir Fazla fazla ısıtıldığında kızıllaşarak oksidasyona girmek suretiyle kararmaya başlar
Kimyasal değerlerine bakıldığında ;
Atom sayısı : 29
Atom kütlesi : 63,54
Özgül kütlesi : 8,9 g cm3
Kaynama sıcaklığı : 2567 o C
Erime sıcaklığı :1083,4 oC
Yükseltgenme dereceleri : +1 , +2
Elektron biçimlenmesi : (2, 8, 18 ) s1
Kararlı izotopları : 63 ve 65
İzotopları : 58 – 68 arası oldukları görülmektedir
Bakırla ilgili cevherler ise iki çeşittir Bunlardan ilki oksitli cevherlerdir Oksitli cevherler dünya üzerinde Uzaktan Doğu ile Kuzey ve Güney Amerika ’da çıkartılırlar Zambiya, Şili ,Zaire ve Amerika bunlardan bazılarıdır Cevherlerin adı Atakamit, Azurit, Krizokol, Kuprit, Malahit, ve Melakonit olarak bilinmektedir Bakır cevherlerinin ikinci çeşidi ise Sülfürlü cevherlerdir Yaygın olarak çıkarılmakla birlikte onlarda Amerika ,Rusya, Zaire , Zambiya, Şili ve Kanada ’da işletilir Sülfürik cevherlerin ise başlıca isimleri şunlardır: Enargit, Bornit, Pirit ve Tedraedrit
Bakırın incelenmesi gereken bir başka yönü ise sahip olduğu bileşikleridir Hemen onları kolay anşaşılabilmesi açısından kısa başlıklar halinde inceleyelim ;
A) Bakır I Oksit (Cu2O) : Kuprit olarak bilinir Sahip olduğu kırmızı renkten dolayı cam gibi maddeleri renklendirmek için kullanılır
B) Bakır II Oksit (CuO) :Siyah renkli olmasına rağmen bakır II Hidroksit amonyakta çözünmek suretiyle camlara yeşil rengi vermek için kullanılır
C) Bakır I Klorür (CuCl) : Hidroklorik asitte çözünerek Karbonmonoksidi soğurabilir ve kristal yapılı beyaz renge sahip bir toz görünümündedir
D) Bakır II Klorür (CuCl2) :Susuz Kalsiyum Sülfat yapısında kayaç görünümünde sarı renkli halde bulunur Çözünen iyonlarının su ile çevrilmesi neticesinde de yeşil iğne biçiminde kristalleşmeye uğrar
E) Bakır Sülfat (CuSO4) : Önemi en yüksek olan Bakır tuzudur Yıpranmış bakırlar kavrularak sülfürik asitte çözülür bu işlemden sonradan madde mavi bir kristalimsi şekil kazanır Eğer istenilirse elde edilen maddeye su kaybı yaşatılıp ya da her tarafta su kazandırmak suretiyle cismin mavi rengi kazandırılıp kaybettirilebilinir Rengin değişkenliğinden nedeniyle birçok vakit koyu renkli boyaların esas maddesini teşkil eder Özelliklede siyah ve mor renkte Öteki bir dilekçe alanıda antiseptik özelliği sebebiyle bazı cilt hastalıklarının tedavisinde kullanılıyor olmasıdır
Şu Anda Bakır metalinin ayrıca somut hemde ufak elementler halinde geniş kullanın alanlarını inceleyelim
1) Arı Bakır sanayi alanında ve jurnal hayatta deha mükemmel bir iletken madde olarak kullanılır Anahtarlar , kontaktörler, motorlar, iletken teller ve kablolar örnek olarak gösterilebilir
2) Bir Takım maddelerin ( gümüş , kadmiyum, tellür, krom , kükürt) karışımıyla dayanıklılığı, sertliği ve eskimesinin yavaşlaması için elektrik sanayinde bakır tel yapımında kullanılır
3)Boru ve çatı malzemelerinin yapımında dayanıklılığı arttırmak ve pas oluşumunu engellemek
4) Isıyı iyi ilettiği için kazan ve değiştiricilerde
5) Ulaşım sanayiinde
6) Kimya laboratuarlarında bileşik, tuz, cevher, metalürji olarak
7) İnşaat alanında beton kolon ve kirişlerin keza yüzeylerin güçlendirilmesinde
8) Kuyumculukta kendi başına takı olarak ve kaplama yapımında bakıra gümüş leğimlenirken oluşturulan çözelti içerisinde kullanılır
Dünya üstünde yapılan araştırmalar neticesinde madde ayrıca cevher hemde metal olarak en fazla Birleşmiş devletler ve Şili ’de üretilmektedir Avrupa ve japonyada ’da arı şekilde bakır üretimi yapılmaktadır Bu üretimi yapan ülkelerin geneli karşılıklı şirketler olmakla birlikte bazı ülkelerde kurulan imal tesisleri ülkelerin kendi ulusal kaynakları yardımıyla kurmuş oldukları tesislerdir Ülkemiz dünya bakır üretiminde büyük bir yer almakta ve bu alandaki pastadan büyük bir pay almaktadır Türkiye ’nin aldığı pay nerdeyse % 50 ‘ye yakındır Günümüzde bu oran dahada artmakta ve halen yükselmekte olan bir grafik sergilemektedir Ülkemizde cevherin çıkarıldığı esas bölgeler ise Ergani, Küre (Aşıköy ve Bakibaba) ve Kutlular ocaklarıdır
Yazıyı okuduktan sonra konuyla ilgili dünyanın en büyük bakır madeni olan 800 metre derinliğindeki Chuquicamata ile ilgili videoyu izlemeyi unutmayın
Bakırın tepkimeye girebildiği esas asit çeşitleri vardır Aşina bu asitler dışında bakırın diğer maddelerle bir reaksiyona girmesi olanaksızdır Reaksiyon oluşturulan asitler incelendiğinde bunlar yükseltgen özelliği olan ve kendisiyle dağıtılmış karışımlar oluşturabilen asitlerdir Hidroklorik asit, Nitrik asit ve Yüksek sıcaklıktaki Sülfürik asit bahsi geçen asit çeşitleridir
Madde açık ortamda uzun bir süre kalması neticesinde, içinde bulunduğu bölgenin hava şartlarına tarafından üstünkörü oksitlenme ve paslanmaya uğrayabilir Bakır üstünde meydana gelen bu bozulma sürecine kimya dilinde ‘ ’Korozyon ’ ’ adı verilir Korozyonun meydana gelmesinin sebebi maddenin dış kısmının baz nitelik içeren karbonat ile kaplanmasıdır Başka bir özelliği ise asit ortamda havayla daha çok oksidasyona (Molekülden elektron uzaklaşması, molekülden Hidrojen atomunun uzaklaşması, molekülden Hidrur iyonunun uzaklaşması yada moleküle oksijen sokulması ) girebilir Bu sayede yağ özellikli maddelerle tepkimeye girmek suretiyle emetik tuzları meydana getirir Fazla fazla ısıtıldığında kızıllaşarak oksidasyona girmek suretiyle kararmaya başlar
Kimyasal değerlerine bakıldığında ;
Atom sayısı : 29
Atom kütlesi : 63,54
Özgül kütlesi : 8,9 g cm3
Kaynama sıcaklığı : 2567 o C
Erime sıcaklığı :1083,4 oC
Yükseltgenme dereceleri : +1 , +2
Elektron biçimlenmesi : (2, 8, 18 ) s1
Kararlı izotopları : 63 ve 65
İzotopları : 58 – 68 arası oldukları görülmektedir
Bakırla ilgili cevherler ise iki çeşittir Bunlardan ilki oksitli cevherlerdir Oksitli cevherler dünya üzerinde Uzaktan Doğu ile Kuzey ve Güney Amerika ’da çıkartılırlar Zambiya, Şili ,Zaire ve Amerika bunlardan bazılarıdır Cevherlerin adı Atakamit, Azurit, Krizokol, Kuprit, Malahit, ve Melakonit olarak bilinmektedir Bakır cevherlerinin ikinci çeşidi ise Sülfürlü cevherlerdir Yaygın olarak çıkarılmakla birlikte onlarda Amerika ,Rusya, Zaire , Zambiya, Şili ve Kanada ’da işletilir Sülfürik cevherlerin ise başlıca isimleri şunlardır: Enargit, Bornit, Pirit ve Tedraedrit
Bakırın incelenmesi gereken bir başka yönü ise sahip olduğu bileşikleridir Hemen onları kolay anşaşılabilmesi açısından kısa başlıklar halinde inceleyelim ;
A) Bakır I Oksit (Cu2O) : Kuprit olarak bilinir Sahip olduğu kırmızı renkten dolayı cam gibi maddeleri renklendirmek için kullanılır
B) Bakır II Oksit (CuO) :Siyah renkli olmasına rağmen bakır II Hidroksit amonyakta çözünmek suretiyle camlara yeşil rengi vermek için kullanılır
C) Bakır I Klorür (CuCl) : Hidroklorik asitte çözünerek Karbonmonoksidi soğurabilir ve kristal yapılı beyaz renge sahip bir toz görünümündedir
D) Bakır II Klorür (CuCl2) :Susuz Kalsiyum Sülfat yapısında kayaç görünümünde sarı renkli halde bulunur Çözünen iyonlarının su ile çevrilmesi neticesinde de yeşil iğne biçiminde kristalleşmeye uğrar
E) Bakır Sülfat (CuSO4) : Önemi en yüksek olan Bakır tuzudur Yıpranmış bakırlar kavrularak sülfürik asitte çözülür bu işlemden sonradan madde mavi bir kristalimsi şekil kazanır Eğer istenilirse elde edilen maddeye su kaybı yaşatılıp ya da her tarafta su kazandırmak suretiyle cismin mavi rengi kazandırılıp kaybettirilebilinir Rengin değişkenliğinden nedeniyle birçok vakit koyu renkli boyaların esas maddesini teşkil eder Özelliklede siyah ve mor renkte Öteki bir dilekçe alanıda antiseptik özelliği sebebiyle bazı cilt hastalıklarının tedavisinde kullanılıyor olmasıdır
Şu Anda Bakır metalinin ayrıca somut hemde ufak elementler halinde geniş kullanın alanlarını inceleyelim
1) Arı Bakır sanayi alanında ve jurnal hayatta deha mükemmel bir iletken madde olarak kullanılır Anahtarlar , kontaktörler, motorlar, iletken teller ve kablolar örnek olarak gösterilebilir
2) Bir Takım maddelerin ( gümüş , kadmiyum, tellür, krom , kükürt) karışımıyla dayanıklılığı, sertliği ve eskimesinin yavaşlaması için elektrik sanayinde bakır tel yapımında kullanılır
3)Boru ve çatı malzemelerinin yapımında dayanıklılığı arttırmak ve pas oluşumunu engellemek
4) Isıyı iyi ilettiği için kazan ve değiştiricilerde
5) Ulaşım sanayiinde
6) Kimya laboratuarlarında bileşik, tuz, cevher, metalürji olarak
7) İnşaat alanında beton kolon ve kirişlerin keza yüzeylerin güçlendirilmesinde
8) Kuyumculukta kendi başına takı olarak ve kaplama yapımında bakıra gümüş leğimlenirken oluşturulan çözelti içerisinde kullanılır
Dünya üstünde yapılan araştırmalar neticesinde madde ayrıca cevher hemde metal olarak en fazla Birleşmiş devletler ve Şili ’de üretilmektedir Avrupa ve japonyada ’da arı şekilde bakır üretimi yapılmaktadır Bu üretimi yapan ülkelerin geneli karşılıklı şirketler olmakla birlikte bazı ülkelerde kurulan imal tesisleri ülkelerin kendi ulusal kaynakları yardımıyla kurmuş oldukları tesislerdir Ülkemiz dünya bakır üretiminde büyük bir yer almakta ve bu alandaki pastadan büyük bir pay almaktadır Türkiye ’nin aldığı pay nerdeyse % 50 ‘ye yakındır Günümüzde bu oran dahada artmakta ve halen yükselmekte olan bir grafik sergilemektedir Ülkemizde cevherin çıkarıldığı esas bölgeler ise Ergani, Küre (Aşıköy ve Bakibaba) ve Kutlular ocaklarıdır
Yazıyı okuduktan sonra konuyla ilgili dünyanın en büyük bakır madeni olan 800 metre derinliğindeki Chuquicamata ile ilgili videoyu izlemeyi unutmayın
