Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Balıkesir'de Barana Geleneği,Barana Geceleri, Barana Geleneği,Balıkesirin Balıkesir Barana Geleneği,barana nedir, barana türküleri
BALIKESİR BARANA GELENEĞİ
Barana kelimesi Farsça Barhana (Barhane) kelimesinden gelmektedirHalk arasında konak,han gibi anlamlarda kullanılan bu kelime zamanla barana şekline dönüşerek kalabalık adı olarak kullanılmıştır Bugün Anadolu'nun dağıtılmış yörelerinde gezek,oturak,sıra gecesi ve şeker bağlaması gibi adlarla sürdürülen geleneklerle benzerlikler de göstermektedir itibariyle gençlerin kendilerini eğittikleri bir örgütlenme olan Barana'da gösteri bir araçtırDaha sonraları toplumsal değişimlerin etkisiyle eğlence ön plana çıkmıştır Her sene hasat bitiminde eylül ortası ya da ekim başı gibi başlayıp Hıdrelleze kadar aralıksız bu gelenek Balıkesir'in Dursunbey İlçesi'nde görülmektedir
Hasat bitiminde Barana kurmak isteyen arkadaşlar biraraya gelerek Barana'yı oluştururlarBu aşamada kayda değer olan Barana'nın ismi ile görev bölümüdürBarana'da beş kayda değer devir vardırBunlar için seçimler yapılır:
a)Patron ya da Başkan :Gençler arasında ve toplumda farzedilen ve sevilen birisi seçilir
b)Egemen ya da Başkan Yardımcısı :Başkan olmadığı zaman onun yerine geçer
c)Çavuş :Nesnel ve adaletli birisi seçilir
d)Çavuş yardımcıları veya Falakacı:Kuvvetli kaslı ve saygılı kişilerden seçilir
Seçimlerin arkasında birincil toplantının nerede yapılacağı kararlaştırılırToplantının günü ve yapılan seçilen cep defterine yazılırBarana üyeleri 16 veya 17 kişiden oluşurAyrıca Baranalarada üyeler aralarında en fazla üç yaş fark olması gerekmektedirBarana grupları akranlar arasında kurulur Ilk görüşme bir evde olmaya başlar ve bu toplantılar kan kardeşliğini sembolize ettiği için kanlı pilavolarak ifade edilir
Barana'nın İşleyişi
Barana üyeleri seçimin gerisinde bir Pazar akşamı sohbetin yapılacağı evde buluşmak üzere ayrılırlar Konut sahibi dümbelek, tef ve zilli maşadan oluşan müzik aletlerini bir çuvalın içine koyup evine götür Ailesine Pazar akşamı evde toplantı yapılacağını ve hazırlık yapmalarını isterAileler senelerdir bu uygulamayı bildikleri için oğullarının barana üyesi olmasından gurur duyarak, büyük bir mutlulukla hazırlıklarını tamamlayıp Pazar akşamını iple çekerlerPazar akşamı Barana üyelerinin tamamı sohbetin yapılacağı evin en yakınındaki camiye giderek yatsı namazını kılarlarCami çıkışında birlikte eve içten yönelirler ve muhakkak bir mesafeden daha sonra başkanın göze çarpan vermesiyle ' Sabah Kavuştum' türküsünü söylemeye başlarlar
Ev sahipleri türküyü duyar duymaz kapının önüne çıkarlar ve gelenleri karşılarlarMisafirler tek tek hoş geldiniz, sefa getirdinizdenilerek içeri alınırlarAvluda her zaman birlikte bir iki dönüp oynadıktan sonra sohbetin yapılacağı odaya çıkılır Onları oda kapısında ev sahibi ve barana üyesi karşılar ve 'evimize hoş geldiniz!'diyerek içeri alırOdaya girişte muhakkak bir sıra yoktur ama genellikle başkan önce diğer üyeler onun ardından içeri girmeye itina gösteririlerOda ocaklığı(şömine) olan evin geniş odasına geçilir İçeride hasırlar serilidir Hasırların üzerine kilimler vardır odanın kenarlarında yastıklar vardır Yastıkların hemencecik önünde oturanların dar etmesini sağlayan minderler vardırOcaklığın yanı başına başkan tam bağdaş kurarak oturur,onun karşısına baskın otururBarana Başı'nın gizli oturundemesiyle sohbete şu türküyle başlanır:
Eminemin çam dibinde sesi var
Varın bakın bohçasında nesi var
Bir yazmayla top püsküllü fesi var
Aman Eminem kalk gidelim dağlara
Mekân tutalım mor sümbüllü dağlara
Hakimin yanında çavuşun yardımcıları gelecek şekilde gençler müşterek otururlar Başkan gibi dar oturan yalnızca hakimdir Diğerleri diz üstü otururlarKonut sahibi barana üyesi ve onun en can arkadaşları kapı açık ise kapının haricen dururlarHerhangi bir hizmet bakmak için hazır olurlar
Eve girildikten sonra,meren başında,oturulurken,söyleşiye başlarken defalarca bambaşka özel ezgiler çalınıp koro halinde söylenirKırık hava,karşılama ve zeybek oynanırOyunlar sırasında oyunu bırakan kaşıkları bir arkadaşının önüne bırakırBu şekilde herkes oynamış olurBaşkanın herrolkomutu ile oyunlara ara verilirArdından en yaygını yüzük oyunuedinmek üzere çeşitli eğlencelik oyunlar oynanırDaha daha sonra yemek yenir,kahveler içilir,masallar öyküler anlatılır,değişik konularda söyleşilir ve Sohbet Övmegibi fazla özel ezgiler okunur
Sohbet Övme Türküsünün birincil dörtlüğü şöyledir:
Uzun çarşı her tarafında
Keklik seker taştan taşa
Geçmiş olsun () paşa
Sevdiğim bir o,saydığım bir o
Olacak sohbet senindir
Senindir,hakiki senindir
Sohbet Övmede keza o geceki ve gelecek toplantının söyleşilerini yapacak kişiler açıklanırSohbetin diğer taraftan yargılama bölümü vardırBu bölümde suçlular yargılanır ve suçlarına tarafından cezalara çarptırılırKumar oynamak,yalan söylemek,sarhoş olmak ve benzeri davranışlar kabahat sayılmakta ve suçlulara cezaları hemencecik uygulanmaktadır
Mahremiyet Barana'nın önemli özelliklerinden biridirSöyleşi yerinin açıklanması yasaktırSohbet ahbapları birbirlerini hoşlanmak,saymak ve birbirlerine tezgâhtar olmakla yükümlüdürler Baranalar baştan sona toplumsal,ahlaksal ve eğitsel bir kurum niteliğindedirDursunbey Baranası Türk geleneklerini sürdürmektedir *
BALIKESİR BARANA GELENEĞİ
Barana kelimesi Farsça Barhana (Barhane) kelimesinden gelmektedirHalk arasında konak,han gibi anlamlarda kullanılan bu kelime zamanla barana şekline dönüşerek kalabalık adı olarak kullanılmıştır Bugün Anadolu'nun dağıtılmış yörelerinde gezek,oturak,sıra gecesi ve şeker bağlaması gibi adlarla sürdürülen geleneklerle benzerlikler de göstermektedir itibariyle gençlerin kendilerini eğittikleri bir örgütlenme olan Barana'da gösteri bir araçtırDaha sonraları toplumsal değişimlerin etkisiyle eğlence ön plana çıkmıştır Her sene hasat bitiminde eylül ortası ya da ekim başı gibi başlayıp Hıdrelleze kadar aralıksız bu gelenek Balıkesir'in Dursunbey İlçesi'nde görülmektedir
Hasat bitiminde Barana kurmak isteyen arkadaşlar biraraya gelerek Barana'yı oluştururlarBu aşamada kayda değer olan Barana'nın ismi ile görev bölümüdürBarana'da beş kayda değer devir vardırBunlar için seçimler yapılır:
a)Patron ya da Başkan :Gençler arasında ve toplumda farzedilen ve sevilen birisi seçilir
b)Egemen ya da Başkan Yardımcısı :Başkan olmadığı zaman onun yerine geçer
c)Çavuş :Nesnel ve adaletli birisi seçilir
d)Çavuş yardımcıları veya Falakacı:Kuvvetli kaslı ve saygılı kişilerden seçilir
Seçimlerin arkasında birincil toplantının nerede yapılacağı kararlaştırılırToplantının günü ve yapılan seçilen cep defterine yazılırBarana üyeleri 16 veya 17 kişiden oluşurAyrıca Baranalarada üyeler aralarında en fazla üç yaş fark olması gerekmektedirBarana grupları akranlar arasında kurulur Ilk görüşme bir evde olmaya başlar ve bu toplantılar kan kardeşliğini sembolize ettiği için kanlı pilavolarak ifade edilir
Barana'nın İşleyişi
Barana üyeleri seçimin gerisinde bir Pazar akşamı sohbetin yapılacağı evde buluşmak üzere ayrılırlar Konut sahibi dümbelek, tef ve zilli maşadan oluşan müzik aletlerini bir çuvalın içine koyup evine götür Ailesine Pazar akşamı evde toplantı yapılacağını ve hazırlık yapmalarını isterAileler senelerdir bu uygulamayı bildikleri için oğullarının barana üyesi olmasından gurur duyarak, büyük bir mutlulukla hazırlıklarını tamamlayıp Pazar akşamını iple çekerlerPazar akşamı Barana üyelerinin tamamı sohbetin yapılacağı evin en yakınındaki camiye giderek yatsı namazını kılarlarCami çıkışında birlikte eve içten yönelirler ve muhakkak bir mesafeden daha sonra başkanın göze çarpan vermesiyle ' Sabah Kavuştum' türküsünü söylemeye başlarlar
Ev sahipleri türküyü duyar duymaz kapının önüne çıkarlar ve gelenleri karşılarlarMisafirler tek tek hoş geldiniz, sefa getirdinizdenilerek içeri alınırlarAvluda her zaman birlikte bir iki dönüp oynadıktan sonra sohbetin yapılacağı odaya çıkılır Onları oda kapısında ev sahibi ve barana üyesi karşılar ve 'evimize hoş geldiniz!'diyerek içeri alırOdaya girişte muhakkak bir sıra yoktur ama genellikle başkan önce diğer üyeler onun ardından içeri girmeye itina gösteririlerOda ocaklığı(şömine) olan evin geniş odasına geçilir İçeride hasırlar serilidir Hasırların üzerine kilimler vardır odanın kenarlarında yastıklar vardır Yastıkların hemencecik önünde oturanların dar etmesini sağlayan minderler vardırOcaklığın yanı başına başkan tam bağdaş kurarak oturur,onun karşısına baskın otururBarana Başı'nın gizli oturundemesiyle sohbete şu türküyle başlanır:
Eminemin çam dibinde sesi var
Varın bakın bohçasında nesi var
Bir yazmayla top püsküllü fesi var
Aman Eminem kalk gidelim dağlara
Mekân tutalım mor sümbüllü dağlara
Hakimin yanında çavuşun yardımcıları gelecek şekilde gençler müşterek otururlar Başkan gibi dar oturan yalnızca hakimdir Diğerleri diz üstü otururlarKonut sahibi barana üyesi ve onun en can arkadaşları kapı açık ise kapının haricen dururlarHerhangi bir hizmet bakmak için hazır olurlar
Eve girildikten sonra,meren başında,oturulurken,söyleşiye başlarken defalarca bambaşka özel ezgiler çalınıp koro halinde söylenirKırık hava,karşılama ve zeybek oynanırOyunlar sırasında oyunu bırakan kaşıkları bir arkadaşının önüne bırakırBu şekilde herkes oynamış olurBaşkanın herrolkomutu ile oyunlara ara verilirArdından en yaygını yüzük oyunuedinmek üzere çeşitli eğlencelik oyunlar oynanırDaha daha sonra yemek yenir,kahveler içilir,masallar öyküler anlatılır,değişik konularda söyleşilir ve Sohbet Övmegibi fazla özel ezgiler okunur
Sohbet Övme Türküsünün birincil dörtlüğü şöyledir:
Uzun çarşı her tarafında
Keklik seker taştan taşa
Geçmiş olsun () paşa
Sevdiğim bir o,saydığım bir o
Olacak sohbet senindir
Senindir,hakiki senindir
Sohbet Övmede keza o geceki ve gelecek toplantının söyleşilerini yapacak kişiler açıklanırSohbetin diğer taraftan yargılama bölümü vardırBu bölümde suçlular yargılanır ve suçlarına tarafından cezalara çarptırılırKumar oynamak,yalan söylemek,sarhoş olmak ve benzeri davranışlar kabahat sayılmakta ve suçlulara cezaları hemencecik uygulanmaktadır
Mahremiyet Barana'nın önemli özelliklerinden biridirSöyleşi yerinin açıklanması yasaktırSohbet ahbapları birbirlerini hoşlanmak,saymak ve birbirlerine tezgâhtar olmakla yükümlüdürler Baranalar baştan sona toplumsal,ahlaksal ve eğitsel bir kurum niteliğindedirDursunbey Baranası Türk geleneklerini sürdürmektedir *
