Koronavirüs salgını başladığında açıklanan Ekonomik İstikrar Kalkanı Paketi'nin akabinde arka arda 'kredileri erteleyeceğiz', 'vatandaşı mağdur etmeyeceğiz', 'birlik-beraberlik içinde bu süreci aşarız' diye açıklamalar yapan özel bankaların verdikleri kelamlar lafta kaldı.
Özel bankalar hem iş dünyasına hem de vatandaşa takviye değil köstek olmaya başladı. Kamu bankalarının bu süreçte elini değil gövdesini taşın altına koymasına karşın özel bankalardan 'çıt' çıkmıyor. Tersine, her gün vatandaşa yapılan eziyetlerle ilgili binlerce şikâyet geliyor.
Kimi borçları ertelerken yüksek faizle vatandaşı bunaltıyor, kimi sicili bozuk olmasa da esnaftan rehin, ipotek, tapu üzere evraklar istiyor. Kimi de para vermemek için adeta ipe un seriyor. İşte özel bankalarla ilgili vatandaşın şikâyetleri...
KREDİ ERTELEYENE FAHİŞ FAİZ: Yıllık 35 milyon TL'nin üzerinde ciro yapan inşaat ve otelcilik şirketi kredilerini iki ay ertelemek için bankaya gidiyor. Şube, aylık taksiti 49.170 TL olan krediyi fakat 49 bin TL faiz ödenirse erteleyeceğini belirtiyor.
TAKSİT ÖTELEME YAPAN YOK: Bir araç kiralama şirketi, kredilerin 3 ay erteleneceğine dair açıklamalar yapan özel bankaların eziyetini anlatıyor. Banka şubesinin 'daha evvel erteleme yapmışsınız' diyerek taleplerini geri çevirdiğini söylüyor.
'KREDİ ÇIKMAZ' DİYE YOLLADILAR: 18 ay vadeyle 45 bin TL kredi isteyen bir esnafın şikayeti de durumun vehametini özetliyor. 15 yıldır müşterisi olduğu bankaya giden esnafın, başvurusu sisteme dahi yazılmadan 'kredi çıkmaz' diyerek geri gönderiliyor.
ÇIKAN KREDİYİ DAHİ VERMEDİLER: Bir öteki esnaf, bankaya 30 bin TL kredi için başvuruyor. Kredisi onaylanıyor. Bankaya gidip imzaları atıyor, parasını sonraki gün alacağı söyleniyor. Banka parayı yatırmıyor, memur kefil istiyor.
İPTAL EDİLEN SÜREÇTEN KOMİTE: Fransa'yla iş yapan bir işadamı 'akreditifli ticaret' ile ilgili iptal süreci yapıyor. Banka, süreç iptal edilmesine karşın 12 bin dolarlık akreditif komitesinin iadesini yapmamak için direniyor.
KREDİ FAİZİNİ YÜKSELTTİLER: Enflasyona endeksli TÜFE+4 oranıyla kredi kullanan bir mobilya firması, mukaveleyi "6 aylık dönemlerle enflasyon oranına nazaran faiz ölçüsünün düşmesi" halinde onaylıyor. Banka, krediye uygulanan faiz oranını TÜFE ortalaması düşmesine karşın yükseltiyor.
TEMİNAT DEĞİŞİMİ YAPILMIYOR: Tekstil üreticisi bir firma ihracat kanallarındaki sorun nedeniyle fabrikasını satmak istediğini, tıpkı bedelde gayrimenkul teminatı olmasına karşın bankanın değişime yanaşmadığını söylüyor.
İPOTEK, TAPU, KEFİL İSTEDİLER: Koronavirüs nedeniyle işleri aksayan bir marketçi, özel bir bankaya 70 bin TL kredi kartı için başvuruyor. Banka gerekmediği halde kefil, ipotek, tapu üzere evraklar isteyerek ipe un seriyor.
FAHİŞ ÇEK TAHSİL KOMİTESİ: 35 bin TL'lik firma çekini tahsil etmek isteyen işletmeden 1.002 TL çek tahsil komitesi alınmış.
SİCİLİ BOZUK OLMAYANA DA PARA YOK: İçişleri Bakanlığı kararnamesi ile işyeri kapanan bir işletmeci, yıllardır çalıştığı bankanın kredi vermemek için direndiğini anlatıyor. Hiçbir sicil sorunu olmamasına karşın bankanın kredi başvurusu bile almadan kefil, rehin istediğini anlatıyor.
Dilek Güngör/Sabah