Bankaların Merkez'e İhtiyacı Azalıyor: Fonlamada Düşüş Sürüyor

Aralık ayında zirveye çıkan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası net fonlaması, o tarihten itibaren düşüş eğilimine girse de pandemi öncesine dönmek için daha yol uzun görünüyor


Fonlamada düşüş



Türk Lirası likiditesi rahatlama sinyalleri veriyor. Bloomberg HT haberine göre, aralık ayında 496,5 milyar TL ile tarihi zirvesini gören Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın piyasaya sunduğu net fonlama Ocak ayına girilmesiyle düşüş eğilimi gösterdi.

Fonlamada kademeli bir düşüş görülürken, 17 Şubat itibariyle net fonlama 208,54 milyar TL'ye geriledi.

Böylelikle net fonlamada yaklaşık 1 yılın en düşük seviyesi kaydedildi.

TL likiditesindeki rahatlamada kur korumalı mevduat ile bankaların elde ettiği en az 3 ay vadeli kaynağın etkisi hissedildi.

Dövizden dönüş yüzde 50'yi aştı



Son BDDK verilerine göre kur korumalı mevduatta toplam tutar 369 milyar TL oldu. Bunların 184,1 milyar TL'si Hazine'nin kur korumalı mevduat ürününden oluşurken, 184,8 milyar TL'si ise TCMB'nin Dövizden dönüş enstrümanına park etti.

Kur korumalı mevduatta dövizden dönüşlerin payı da 12 Şubat itibariyle yüzde 50'yi aşmış oldu.

TL likiditesindeki rahatlamayla birlikte gecelik faizlerdeki yatay seyir de dikkat çekti.

Fonlama nedir?



Mahfi Eğilmez fonlamayı şu şekilde açıklıyor: 

Merkez Bankası’nın piyasada oluşan faizlere yön vermek ve enflasyonu denetlemek için kullandığı asıl araç ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti olarak karşımıza çıkıyor. Ağırlıklı Ortalama Fonlama Maliyeti ise Merkez Bankasının, gecelik borç verme faizi ile haftalık repo faizinin (politika faizi) ağırlıklı ortalaması alınarak hesaplanıyor. Ağırlıklı ortalama fonlama maliyetinde aylık repo faizi de hesaplamaya katılıyordu ancak Merkez Bankası aylık repo işlemlerine 2013 yılında son verdi. 

Fonlamada Naci Ağbal Merkez Bankası Başkanlık görevine geldikten sonra şöyle bir düzenleme yapıldı: 

Fonlama __20 Kasım 2020 tarihinden itibaren Merkez Bankasının temel para politikası aracı olan bir hafta vadeli repo miktar ihaleleriyle yapılmaya başlanacaktır.

Grafik, TCMB Ortalama Fonlama Faizi ve Toplam Fonlama Miktarını bir arada gösteriyor. TCMB Ağırlıklı Ortalama Fonlama Faizi, piyasadaki likidite ihtiyacının karşılanması için Merkez Bankası tarafından, çeşitli enstrümanlarla (repo, depo vb.) farklı vadelerde (gecelik, haftalık vb.) yapılan fonlamanın faizlerinin ağırlıklı ortalamasıdır. TCMB Toplam Fonlaması ise piyasadaki likidite ihtiyacının karşılanması için Merkez Bankası tarafından söz konusu enstrümanlarla yapılan fonlama miktarlarının toplamıdır.