Denge sisteminde ortaya çıkan işlev bozukluğu baş dönmesi olarak adlandırılır. Tamamen hareketsiz olunduğunda bile baş dönmesi ya da sallanma hissi yaşanır. Çocuklukta yaptığımız bir süre dönüp aniden durduktan sonra başımızın dönmeye devam etmesine benzer. Vertigo bir hastalık değildir; bir bulgudur. Bu nedenle hangi hastalığın vertigoya neden olduğu araştırılarak tanıya gidilmelidir. Vertigoya neden olan her hastalığın tedavisi farklıdır. Bu nedenle vertigonun tedavisi altta yatan hastalık tespit edildikten sonra yapılmalıdır. Şikayetlerin ortaya çıkış şekli ve zamanı, süresi, eşlik eden bulgular, mevcut hastalıklar, kullanılan ilaçlar oldukça önemli ipuçları verir. En sık vertigo nedeni olan ve denge kristallerinin yerinden ayrılması olarak adlandırılan Benign Paroksismal Pozisyonel Vertigo’da tanı doğru konur ve kristallerin dağıldığı yarım daire kanalı doğru olarak tespit edilirse tek manevra ile tedavi sağlanmaktadır.
Vertigo nedenleri nelerdir?
Vertigo ve denge bozukluğuna neden olan hastalıklar görülme sıklığına göre aşağıdaki gibi sıralanmıştır.
• Benign paroksismal pozisyonel vertigo (BPPV)
• Meniere Hastalığı
• Vestibüler nörinit
• Vestibülopati (İç kulak denge sisteminin işlev bozukluğu)
• Labirentit (iç kulağın iltihabı)
• Migren (iç kulak migreni)
• Psikolojik nedenler
• Barotravma (yüksek basınca maruz kalınması sonrasında iç kulakta hasar oluşması)
• Akustik travma (yüksek sese maruz kalınması sonrasında iç kulakta hasar oluşması)
• Akustik nörinom (iç kulak sinirinden kaynaklanan tümör)
• Beyne giden kan damarlarında daralma
• Multipl skleroz
• Beyin tümörleri
• Boyun omurga ve kas yapısında ortaya çıkan hastalıklara bağlı gelişen denge bozuklukları
Neden olan hastalığın bulunarak tedavinin bu hastalığa yönelik yapılması gerekmektedir. Baş dönmesi sorunu yaşayan hastaların özellikle dikkat etmesi gereken bir takım şeyler vardır. Aşırı tuz ve şeker tüketiminden, alkol ve sigaradan, ağır sporlardan uzak durulmalıdır. Bol su içilmeli susuz kalınmamalıdır. Uyku düzenine dikkat edilmeli ve sağlıklı beslenilmelidir. Ani ve hızlı baş hareketleri yapılmamalıdır. Sabah yataktan kalkarken önce bir süre oturur pozisyonda bekleyip sonra ayağa kalkılmalı, ayakta birkaç dakika daha bekleyip sonra yürümeye başlanmalıdır. Eğer yürümekte zorluk çekiliyorsa bir bastondan destek alınabilir. Evde kazalara imkan vermemek için ayağa takılabilecek engeller kaldırılmalıdır.