iltasyazilim
FD Üye
KOLAY MAKİNELER
Bir işi daha basit edebilmek için kullanılan düzeneklere kolay makineler denir Bu kolay makineler kuvvetin doğrultusunu yönünü ve değerini değiştirerek jurnal hayatta meslek yapmamızı kolaylaştırır
Basit Makinelerin Genel Özellikleri
1 Kolay cihaz ile kuvveten hızdan ve yoldan gelir sağlanabilir Fakat benzer anda hepsinden kazanç sağlanamaz Birinden kazanç varsa diğerlerinden aynı oranda kayıp vardır
2 Zorlama kazancı yükün kuvvete oranı olarak ifade edilir Tartı zorlama ile dengede ise
3 Hiç bir basit makinede işten gelir yoktur Hatta sürtme gibi nedenlerden nedeniyle kayıp vardır Sürtünmenin olmadığı ideal kolay makinelerde işten kayıp yoktur Bu durumda makine bütün kapasite ile çalışır
4 Kolay makinelerde iş eşitliği prensibi geçerlidir
KALDIRAÇLAR
a Takviye ortada ise
Sağlam bir takviye etrafında dönebilen çubuklara kaldıraç denir
Bir kaldıraçta kuvvetin desteğe olan uzaklığına (x) zor kolu yükün desteğe uzaklığına
ağırlık kolu denir
Şekildeki desteğin ortada olduğu ağırlığı değersiz kaldıraç dengede iken tartma ile şiddet arasındaki ilişki F x P y dir
Burada P ile F kuvvetleri paralel olduğu için çubuğa düşey bileşenlerini almaya lüzum yoktur
Baskı kolu önem kolundan büyük (x y) ise kuvvetten gelir sağlanır ve cisimler ağırlığından daha küçük kuvvetlerle dengede tutulabilirler
Bu herif basit makinelere misal olarak pense makas tahtarevalli kerpeten manivela ve eşdeğer kollu terazi sayılabilir
b Destek uçta ise
Şekildeki ağırlığı değersiz olan kaldıraçta F ile P arasındaki ilişki F x P y dir
Bu müşteri kaldıraçlarda x y olduğundan kuvvetten kazanç sağlanır
El arabası gazoz açacağı fındık kırma makinesi kağıt delgi zımbası bu alıcı kaldıraca örnek olarak verilebilir
c Yük ve yardım uçta ise
Şekildeki ağırlığı değersiz olan kaldıraçta F ile P arasındaki ilişki tekrar; F x P y dir
x y olduğundan kuvvetten kayıp yoldan ise kazanç vardır
Cımbız ve maşa bu herif kaldıraçlara misal olarak verilebilir
MAKARALAR
Makaralar sabit bir dingil etrafında serbestçe dönebilen çevresinde ipin geçebilmesi için oluğu olan basit bir makinedir
a Değişmez makaralar : Çevresinden geçen ip çekildiğinde yalnızca dönme hareketi yapabilen makaralara sabit makara denir
Paralel kuvvetler mantığına tarafından
F r P r F P dir
Makara ile ip aralarında sürtünme değersiz iken benzer ipin tüm noktalarındaki gerilme kuvveti aynı olduğundan F P dir Kuvvetten gelir yoktur
b Hareketli Makara
Çevresinden geçen ip çekildiğinde ayrıca dönebilen keza de yükselip alçalabilen makaralara hareketli makara denir
Benzer ipin tüm noktalarındaki gerilme kuvveti benzer olduğundan dengenin şartına göre
Ağırlığı ihmalkârlık edilen hareketli makarada kuvvetten kazanç vardır Hareketli makarada F kuvveti ile ipin ucu h kadar çekilirse karşılıklı paralel iplerin her birinden h2 değin kısalma olur ve vücut h2 kadar yükselir
Şekilde makara ağırlıkları değersiz düzenekte F ile P arasındaki ilişki denge şartından bulunabilir Sürtünmeler değersiz iken aynı ipin bütün noktalarındaki gerilme kuvvetleri eşdeğer olur Yukarı yönlü kuvvetlerin toplamı altında yönlü kuvvetlerin toplamına eşdeğer olduğundan *
Bir işi daha basit edebilmek için kullanılan düzeneklere kolay makineler denir Bu kolay makineler kuvvetin doğrultusunu yönünü ve değerini değiştirerek jurnal hayatta meslek yapmamızı kolaylaştırır
Basit Makinelerin Genel Özellikleri
1 Kolay cihaz ile kuvveten hızdan ve yoldan gelir sağlanabilir Fakat benzer anda hepsinden kazanç sağlanamaz Birinden kazanç varsa diğerlerinden aynı oranda kayıp vardır
2 Zorlama kazancı yükün kuvvete oranı olarak ifade edilir Tartı zorlama ile dengede ise
3 Hiç bir basit makinede işten gelir yoktur Hatta sürtme gibi nedenlerden nedeniyle kayıp vardır Sürtünmenin olmadığı ideal kolay makinelerde işten kayıp yoktur Bu durumda makine bütün kapasite ile çalışır
4 Kolay makinelerde iş eşitliği prensibi geçerlidir
KALDIRAÇLAR
a Takviye ortada ise
Sağlam bir takviye etrafında dönebilen çubuklara kaldıraç denir
Bir kaldıraçta kuvvetin desteğe olan uzaklığına (x) zor kolu yükün desteğe uzaklığına
Şekildeki desteğin ortada olduğu ağırlığı değersiz kaldıraç dengede iken tartma ile şiddet arasındaki ilişki F x P y dir
Burada P ile F kuvvetleri paralel olduğu için çubuğa düşey bileşenlerini almaya lüzum yoktur
Baskı kolu önem kolundan büyük (x y) ise kuvvetten gelir sağlanır ve cisimler ağırlığından daha küçük kuvvetlerle dengede tutulabilirler
Bu herif basit makinelere misal olarak pense makas tahtarevalli kerpeten manivela ve eşdeğer kollu terazi sayılabilir
b Destek uçta ise
Şekildeki ağırlığı değersiz olan kaldıraçta F ile P arasındaki ilişki F x P y dir
Bu müşteri kaldıraçlarda x y olduğundan kuvvetten kazanç sağlanır
El arabası gazoz açacağı fındık kırma makinesi kağıt delgi zımbası bu alıcı kaldıraca örnek olarak verilebilir
c Yük ve yardım uçta ise
Şekildeki ağırlığı değersiz olan kaldıraçta F ile P arasındaki ilişki tekrar; F x P y dir
x y olduğundan kuvvetten kayıp yoldan ise kazanç vardır
Cımbız ve maşa bu herif kaldıraçlara misal olarak verilebilir
MAKARALAR
Makaralar sabit bir dingil etrafında serbestçe dönebilen çevresinde ipin geçebilmesi için oluğu olan basit bir makinedir
a Değişmez makaralar : Çevresinden geçen ip çekildiğinde yalnızca dönme hareketi yapabilen makaralara sabit makara denir
Paralel kuvvetler mantığına tarafından
F r P r F P dir
Makara ile ip aralarında sürtünme değersiz iken benzer ipin tüm noktalarındaki gerilme kuvveti aynı olduğundan F P dir Kuvvetten gelir yoktur
b Hareketli Makara
Çevresinden geçen ip çekildiğinde ayrıca dönebilen keza de yükselip alçalabilen makaralara hareketli makara denir
Benzer ipin tüm noktalarındaki gerilme kuvveti benzer olduğundan dengenin şartına göre
Ağırlığı ihmalkârlık edilen hareketli makarada kuvvetten kazanç vardır Hareketli makarada F kuvveti ile ipin ucu h kadar çekilirse karşılıklı paralel iplerin her birinden h2 değin kısalma olur ve vücut h2 kadar yükselir
Şekilde makara ağırlıkları değersiz düzenekte F ile P arasındaki ilişki denge şartından bulunabilir Sürtünmeler değersiz iken aynı ipin bütün noktalarındaki gerilme kuvvetleri eşdeğer olur Yukarı yönlü kuvvetlerin toplamı altında yönlü kuvvetlerin toplamına eşdeğer olduğundan *