Başkanlık Sistemi Nedir?

Senelerdir tartışılan başkanlık sistemi, Recep Tayyip Erdoğanın TV'de yaptığı söyleşi ile her tarafta gündeme geldi Bazı kesimler kuvvetle karşı çıkıyor ama halk müziği henüz bu başkanlık sisteminin ne olduğundan habersiz
Başkanlık sistemi, fazla acayip bir şekilde çok gelişmiş ülkelerde ve eksik gelişmiş ülkelerde yaygındır Mesela, ABDde ve Afganistanda başkanlık sistemi vardır Gelişmekte olan ülkelerin çoğunda Türkiye gibi başkanlık sistemi diktatörlüğe yol açacağı endişesi ile seçim edilmemektedir

Başkanlık Sistemi Nedir?
Başkanlık sisteminde ülkenin başında mucizevi yetkilerle donatılmış halk müziği göre seçilmiş bir kişi bulunur Bütün ulus kurumları dolambaçlı olarak yada ilk elden başkana bağlıdır Ülkenin ordusu ilgili bakanlığa bağlıdır ve başkan ordunun başkomutanıdır

Başkan vatana ihanet dışarıda hiçbir suçlama ile yargılanamaz, görevden uzaklaştırılamaz Başkanın yargılanabilmesi için ırk meclisi üyelerinin üçte ikisinin oyu gereklidir

Meclis kadar onaylanmış bir kanun, başkan tarafından yalnızca bir kere veto edilebilir Yüksek yargı atamaları da dahil elde etmek üzere tüm yüksek millet görevlisi atamaları başkan tarafından yapılır

Gelişmemiş ülkelerde başkanlar defalarca seçilirken gelişmiş ülkelerde bunun önlemek için başkan bir kere yada maksimum iki kez seçilebiliyor

Parlamenter Sistem ile Başkanlık Sistemi Arasındaki Farklar
Parlamenter sistemde ülkenin başında cumhurbaşkanı bulunur Ülkeyi yönetme görevini hükümet üstlenirken, cumhurbaşkanı hükümetin çalışmalarını denetler ve yüksek millet görevlilerinin atamalarını yapar Başkanlık sisteminde tüm bu yetkiler tek kişinin eli altında toplanır

Parlamenter sistem ile cumhurbaşkanıhükümet aralarında zor dağılımı yapılarak denge oluşturulmaya çalışılmıştır Başkanlık sisteminde ise baskı hemen hemen ayrıntılarıyla başkanda toplanmıştır

Başkanlık Sisteminin Avantajları
Başkanlık sisteminin en büyük avantajı yönetim kargaşasına son vermesidir Karar verme yetkisi genelde tek kişi de olduğu için kanunlar fazla seri bir şekilde yasalaşır

Hedefleri belirsiz, ülke olarak karakteri oturmamış ülkelerde, iyi bir yönetim ile başkanlık sisteminde ülke fazla süratli bir şekilde kalkınabilir

Özellikle günümüzde kanun tasarılarının süratli bir şekilde yasalaşması, acele durumlarda alınacak önlemler açısından başkanlık sistemi epeyce faydalıdır

Başkanlık Sisteminin Dezavantajları
En büyük dezavantajı diktatörlüğe yol açacağı endişesidir Başkan isterse kendi çıkarına yerinde kişileri yüksek halk görevlerine atayabilir Gelişmemiş ülkelerde bir kişi yıllarca başkan olarak tahsis yapabilmektedir

Eğer başkan kişisel olarak başkanlık koltuğu doldurmakta eksik kalırsa ülke hem milli sorunların çözümünde bunalıma girer ayrıca de devletler arası ilişkilerde zayıf kalır

ABDdeki Başkanlık Sistemi Nasıl İşliyor?
Başkanlık sistemi ile ilgili yazdıklarımızın birçok ABDden örnek alınmıştır Ek olarak ABDde iki meclisli bir sistem bulunuyorMeclis seçimleri ile başkanlık seçimleri ayrı olarak yapılır

Senato: Her eyaletten 2 senatör 6 yıllığına ırk kadar seçiliyor

Temsilciler Meclisi: İki yılda bir her eyalatin nüfusuna tarafından toplam 435 olarak halk göre seçiliyor

Senato üst meclis olarak kabul edilir Yasa teklifleri her iki mecliste de ayrı ayrı görüşülüp kabul edilir Eğer anlaşmazlık olursa anlaşma kurulları kurulur Her iki mecliste de kabul edilen yasa başkanın onayına sunulur

Benzeri Başkanlık Sistemi
Benzeri başkanlık sisteminde, başkan yetkilerini meclis tarafından seçilmiş başbakan ile paylaşır Bu sistemde cumhurbaşkanı ilk elden ahali göre seçilir Güya başkanlık sisteminde ama gaye gücün daha pozitif paylaşılmasını sağlamaktır

Benzeri başkanlık sistemine örnek olarak; Fransa, Rusya, Portekiz, Darı gibi ülkeler gösterilebilir

Başkanlık Sistemi ile Yönetilen Ülkeler
ABD, İran, Arjantin, Brezilya, Endonezya, Kenya, Kıbrıs, Afganistan *