Batı Yaptırımlarla Rusya'yı Kuşattı Ama Rusya Borçlarını Ödeyemezse Ne Olur?

Rusya, Ukrayna'ya saldırınca resmen kendi iktisadını dinamitledi. Dünyadan gelecek yaptırımlara karşı bir ölçü korunma tedbiri almış olsa da Ukrayna'nın Batı için bu kadar kıymetli olduğunu öngörememiş olacak ki karşılıklı restleşmeler sürüyor. Rusya Ukrayna'ya saldırmaya devam ediyor, ekonomik yaptırım atakları de devam ediyor. Rusya bir yandan doğal kaynaklarına ve Avrupa'nın buna bağımlılığına güvenirken, başka yandan enflasyonist ortamda yalnızca kendi iktisadının değil emtiadaki yükselişlerle dünya iktisadının istikrarlarının bozulmasını da koz olarak kullanıyor!

Peki Rusya batarsa ne olur?


Bolşevik ihtilali sonrası ilk!



Rusya yabancı alacaklılara borç geri ödemelerinin Batı ülkelerinin getirdiği yaptırımlar nedeniyle aksayabileceğini dün açıklayarak ülkenin 1917 Bolşevik ihtilalinden bu yana birinci sefer yabancı para cinsi tahvillerinde temerrüte düşebileceği ihtimalini gündeme getirdi.

Rusya Maliye Bakanlığı, tahvil ödemelerini vaktinde ve tam olarak yapacağını açıkladı lakin ödemelerin memleketler arası yaptırımlar nedeniyle aksayabileceğini tabir etti.

Rusya'nın bu açıklaması, Devlet Lideri Vladimir Putin'in özel askeri operasyon ile Ukrayna'ya girme buyruğunu 24 Şubat'ta vermesinin akabinde Batı tarafından 640 milyar dolar rezervinin birden fazla dondurulan Rusya'nın temerrüte düşeceği ihtimalini artırdı.

Bakanlık yaptığı açıklamada Rusya'nın yerli yatırımcılara yabancı para cinsinden tahvil ödemelerini ruble ile yapacağını ekledi.

Fitch, S&P ve Moody's Rusya'nın ülke kredi notunun altı kademe düşürerek yatırım yapılabilir seviyenin altına indirmişti.

Temerrüt ve CDS nedir?



Temerrüt, rastgele bir nedene dayanmadan borçların ödenmemesinde direnme demektir. Temerrüt, birebir biçimde hukuka alışılmamış olan bir durum olarak tanımlanabilir. Temerrüde düşmek, borcun hiç ödenmeyecek vaziyette olunması yahut iflas edilmesi demek değil, vaktinde ödeyememek demektir. 

CDS primi yatırım yapan kişinin, şirketin ya da ülkenin yararının garanti altına alınmasını sağlayan bir araçtır. CDS şirketler tarafından kişi yada kurumların borçlarını ödeyememeleri durumunda iflas etmelerini önlemek hedefiyle alacaklıya, alacaklarını garanti ettiren bir mukavele sunmaktadır. Bu kontratlarda belirtilen fiyatlar da CDS primleri olarak belirtilir. Ülkelerin CDS primleri ne kadar yüksek ise borçlanma maliyetleri de birebir oranda yüksek olmaktadır.

Rusya'nın CDS primi yükseldi


tr.investing.com
Dün ABD’den gelen “Rus petrolü için ithalat yasağını değerlendiriyoruz” açıklaması sarsıntıyı şiddetlendirdi. Rusya'nın 5 yıllık CDS primi bugün 1662 düzeyinde görülüyor. 

Altın başta olmak üzere pahalı metallerle birlikte güç fiyatları da süratle yükseldi. Ons altında Ağustos 2020 sonrasında birinci sefer 2 bin dolar seviyesi aşılırken, Brent petrolde de 139 dolar düzeyi görüldü.

İthalat yasağı konusunda şimdi karar yok lakin Rusya petrol ihracatında önemli zorluk çekmeye başladı. Sigorta, finansman, taşıma ve liman sıkıntıları nedeniyle Rusya petrolüne alıcı bulmakta zorlanırken, Brent petrolde 2008’de kaydedilen 147 dolarlık rekorun aşılabileceği iddiaları yapılıyor.

Türkiye'ye tesiri de şiddetli oluyor!



Savaş öncesinde 850 dolar civarında olan Avrupa’da doğalgaz fiyatları ise bugün 4 bin dolara yaklaşarak rekor tazeledi.

Dünya genelinde pay senedi piyasalarında sert düşüşler görülürken, Türkiye’de de dolar/TL ve kredi risk primlerinde yükseliş dikkat çekiyor.

Merkez Bankası müdahalelerine ve kur muhafazalı mevduat uygulamasına karşın bugün dolar/TL’de 14,40 düzeyi görülürken, Türkiye’nin 5 yıllık kredi temerrüt takas primi (CDS) bugün 700 düzeyi aşarak 2008 krizi sonrasındaki en yüksek düzeye ulaştı.

İş Yatırım Milletlerarası Piyasalar Yöneticisi Şant Manukyan, Sözcü'den Emre Deveci'ye aktardığına göre temerrüt riski yüksek!

Kısa vakitte barış sağlansa bile fiyatlara yansımayacak!



Özellikle besin ithalatçı ülkelerin tamamında çok önemli sorun olduğunu belirten Manukyan, “Çok büyük bir ihtimalle, husus barışçıl bir biçimde çözülse bile, kısa vadeli sert bir geri çekilmeden sonra besin fiyatları tekrar yüksek seyrini sürdürecek. Yani tarım eseri fiyatlarında geriye dönüş, net bir ayı piyasası beklemiyorum” dedi.

Enerji fiyatlarındaki artışın global iktisatta büyümeyi yavaşlatıcı bir gelişme olduğunu belirten Manukyan, “Hem şirketlerin güç maliyetlerini artırıyor hem bireylerin harcanabilir gelirini düşürüyor. Beşerler akaryakıta daha fazla para ayırmak zorunda kalıyor. Öte yandan, yüksek güç fiyatları ekonomik yavaşlamayı zorladığı için, bir müddet sonra düşük güç fiyatlarını da doğuracaktır diye düşünüyorum” değerlendirmesinde bulundu.

İran petrolü tahlil olur mu?



İran petrolünün piyasaya geri dönmesi ve şu an toprağın üzerinde stoklanmış petrollerin satışa hazır hale getirilmesi, Memleketler arası Güç Ajansı'nın 60 milyon varile yakın petrolü özgür bırakması üzere tedbirler için “Belki pansuman olur lakin sorunu çözmez” diyen Manukyan, Rus petrolündeki durum için şunları söyledi:

Zaten ambargo gelmeden de, mevcut durumda, şirketler sigortalamadığı, tanker bulunamadığı, limanlarda transfer yapılamadığı için Rus petrolü piyasadan çekiliyor, alıcı yok. Geçenlerde Shell’in Rus petrolünü 28,5 dolar daha ucuz bir fiyata alması bunu gösteriyor. Uzun vadede baktığınızda bu durum, fiyatların kalıcı olarak da bir ölçü artmasına neden olacak.

İran ve Venezuela'da ambargolar nedeniyle yatırım yapılamadığına ve teknoloji transferinin gerçekleştirilemediğine dikkat çeken Manukyan, ambargo çabucak kalksa bile bu ülkelerde petrol üretiminin çok süratli artmayacağını, çok önemli yatırımlar gerekeceğini vurguladı.

“Aynı durum Rusya'da da kelam konusu olursa, petrol fiyatları ileride düşse bile olması gereken fiyatların daha üstünde olacak” diyen Manukyan, Rusya’nın dış borç ödemelerinde temerrüde düşme riski hakkında da konuştu.

Rusya borçlarını ödemezse domino tesiri riski var!



Rusya'nın güç fiyatlarındaki artışa karşın gelirlerinin büsbütün kısılması nedeniyle eurobond (dış borç) ödemelerinin nasıl gerçekleşeceği sorusunun ortaya çıktığını belirten Manukyan, “Hafta sonu gelen açıklamaya baktığımızda, ruble cinsi ödeme yapılabileceği söylendi. Hepsi de bu türlü olmayacak. Dolasıyla temerrüt ile sonuçlanabilecek bir gelişme var.” dedi.

Manukyan, “Rus tahvilleri teminatta durdukları yerlerde artık sıfırlandı, hasebiyle bir domino tesiri de yaratabilir” uyarısında bulundu.

Rusya artık eskisi üzere olamayacak!



Yaşanan gelişmelerden en sert etkilenen ülke Rusya oluyor. JP Morgan ülkeye yönelik devreye alınan ve Rus iktisadını dünyadan izole hale getiren yaptırımlar nedeniyle iktisadın yüzde 12,5 daralmasını bekliyor.

Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) ise Rusya iktisadının yüzde 15 daralarak global finansal kriz devrindeki daralmanın iki misline ulaşacağını öngördü. Baş Ekonomist Robin Brooks risklerin aşağı taraflı olduğunu ve Rusya'nın artık eskisi üzere olamayacağını belirtti.