bilgisayarci
FD Üye
Kent hayatının betonlarla örülmüş kalabalığında artık sayıları giderek azalsa da birkaç ağaçtan oluşan ufak bir parkta bile bir baykuş görmeniz ya da sesini duymanız hala mümkün. Yüzlerce farklı çeşitte baykuş olduğu bilindiği için bir tanesi de sizin mahallenizin ekosistemine dahil olabilir. Aslında yırtıcı bir kuş tipi olsalar da nerede yaşadığına bağlı olarak evcil hayvan üzere beslenebilirler.
Baykuş tiplerinin başlarını tam cins döndürebildiği, ölümcül olabildiği ya da kimi satanik güçlerle birlikte çalıştığı üzere pek çok kent efsanesi var. Elbette bu efsanelerin büyük bir kısmı gecenin karanlığında görülen bu gizemli canlı hakkındaki bilgisizlikten kaynaklanıyor. Gelin gecelerin gizemli canlısı baykuş hakkında kimi bilgileri yakından inceleyelim ve apansızın sesini duyduğumuzda hakikaten korkmalı mıyız görelim.
Baykuşlar hakkında belgesel tadında bilgiler:
- Her vakit güçlü olan baykuş yavrusu kazanır.
- Başlarını 360 derece döndüremezler.
- Bildiğiniz tüm baykuş seslerini unutun.
- Gözleri bir dürbün yapısındadır.
- Çabucak her yerde yaşayabilirler.
- Bir baykuş, avını bütün olarak yutar.
- Baykuş, dünyanın en güçlü kulaklarına sahiptir.
- Çıt bile çıkarmadan uçabilirler.
- Hem mevti hem de zaferi temsil ederler.,
- Bir çiftçinin en uygun dostu baykuştur.
Dişi baykuş tek seferde 2 ile 10 tane ortasında yumurta bırakabilir. 30 ile 40 gün ortasında değişen bir kuluçka mühletinden sonra yavrular yumurtadan çıkar. Birinci vakitler anne baykuş tüm yavrularını eşit olarak beslese de vakit geçtikte durum değişir ve en güçlü olan yavru, en çok beslenmeye başlar. Biraz acımasız üzere görünse de yaşama talihi az olan canlıyı aslında kıt olan besinden uzak tutmak temel bir soy devam ettirme içgüdüsüdür. Gereğince beslenen yavru yuvadan ayrıldıktan sonra yakın bir ağaca yerleşir, birinci kışı atlatırsa hayatta kalacağı nihaidir.
Başlarını 360 derece döndürdükleri bilgisi yanlıştır:
Baykuşların tahminen de bu kadar korkutucu canlılar olarak görülmelerinin en büyük nedeni başlarını tam tıp yani 360 derece döndürdüklerine inanılmasıdır. Aslında bu türlü bir şey yok. Baykuşlar başlarını her istikamete 135 derece çevirebilir ve toplamda 270 derecelik bir görüş açısı yakalarlar. Bir insan başını bu kadar döndürse damarlar beyne kan vermeyi durdurur. Lakin baykuşların kasılma sistemleri ve kemik yapıları bu türlü bir durumu önler.
Bildiğiniz tüm baykuş seslerini unutun:
Hepimiz biliyor ki baykuş "owl" gibisi bir ses çıkarır ve canlının İngilizce ismi da buradan gelir. Kaygı sinemalarının klasik başlangıç müziği olan bu ses, duyabileceğiniz en tatlı baykuş sesidir. Birtakım baykuşlar çeşitleri, dehşetin tarifini yine yazacak kadar tüyler ürpertici sesler çıkarabilirler. Islık ve gıcırtı gibisi bu sesi çıkarmalarının gayesi, elbette kendilerinden üstün yırtıcıları korkutmaktır.
Gözleri bir dürbün yapısındadır:
Baykuşlarda bildiğimiz manada bir göz yuvası yoktur. Bunun yerine gözün, kafatasının çok gerisinde kaldığı bir göz tüpleri vardır. Bildiğimiz dürbün vazifesi gören bu göz tüpleri sayesinde baykuşlar çok lakin çok uzak aralıkları net bir biçimde görebilirler. Elbette, bu durumun olumsuz bir yanı da var. Baykuşlar gözlerini hareket ettiremezler, bu nedenle bakmak istedikleri noktaya başlarını çevirirler. Demek ki 270 derece baş döndürme marifeti boşuna gelişmemiş.
Çabucak her yerde yaşayabilirler:
Bugüne kadar tespit edilmiş 200’den fazla baykuş çeşidi bulunuyor. Aklınıza gelen her yerde bir baykuş tipi görebilirsiniz, Antartika hariç. Baykuşların bu kadar yaygın olarak görülmesinin nedeni her şarta ayak uydurabilmeleridir. ABD’nin güneybatısında ve Kuzey Meksika’da yaşayan elf baykuşları kaktüslerin içinde hatta elektrik direklerinin içinde yaşayabilirler. Güney ve Kuzey Amerika’da yaşayan oyuk baykuşu ise yabani köpekler tarafından kazılan yeraltı oyuklarını işgal eder.
Bir baykuş, avını bütün olarak yutar:
Bir baykuşun pençesinden daha büyük olduğumuz sürece telaş etmemize gerek yok lakin baykuşların avlanma biçimi nitekim ürpertici. Muhteşem güçlü duyma ve görme hünerleri sayesinde apansız avlarını yakalıyor ve pençeleriyle ezerek öldürüyorlar. Sonra ya bütün halde ya da avı birkaç modüle yırtarak yutuyorlar. Etler sindirildikten sonra kürk ve kemik üzere modüller baykuş tarafından kusuluyor. Genel olarak fare ve tavşanlarla beslenen baykuşlar, bazen küçük böcekleri ya da öbür kuşları da yiyebilirler.
Dünyanın en güçlü kulaklarına sahiptir:
Fark ettiyseniz baykuşlarda öteki canlılardakine benzeyen bir kulak uzvu yok. Bunun yerine sesi odaklayan özel tüylerle çevrili bir kulak sistemi var. Bu sistem sayesinde bir baykuş bütün yüzünü bir kulak üzere kullanabiliyor. O denli ki kar altında ya da yer altında yaşayan bir canlının çıkardığı ses dalgalarındaki küçük farklılıkları bile algılayarak avlanabiliyor. Yaprak hışırtısı, bitki şıkırtısı ve gibisi doğal sesleri de anlık olarak algılayabildiklerini söylemeye gerek yok.
Çıt bile çıkarmadan uçabilirler:
Bildiğiniz tüm kuş çeşitlerini gözünüzün önüne getirdiğiniz vakit imaj ile birlikte kanat çırpma sesi de duyarsınız. Baykuşların uçma sesi nasıl pekala? Sessiz, hem de çok sessiz. Bir baykuş birinci havalanırken ya da uçarken neredeyse hiçbir ses çıkarmaz. Bu sessizliği özel tüylerine borçlu. Kadifemsi yapıdaki bu tüyler sayesinde havada oluşan türbülans küçük akımlar halinde dağılır. Tüylerin yumuşak yapısı da hava sürtünmesi ile oluşan sesleri minimuma indirir. Yani aniden başınıza bir baykuş konabilir.
Bir çiftçinin en âlâ dostu baykuştur:
Uygunuyla kötüsüyle baykuşları anlattık fakat en hoşunu sona sakladık; baykuşlar, beşerlerle çok düzgün anlaşırlar. Küçük uzunluk baykuş cinslerini rahatlıkla evcil hayvan olarak besleyebilirsiniz. Fakat daha uygunu var ki o da doğal ortamlarda beşerlerle birlikte çalışabiliyor olmaları. Sincaplar, tavşanlar ya da öteki böceklerle sıkıntısı olan bir çiftçi, tek bir baykuş ailesi sayesinde 4 ayda yaklaşık 3 bin kemirgenden kurtulacaktır. Bilhassa Amerikalı çiftçiler baykuşları çok severler.
Hem mevti hem de zaferi temsil ederler:
Antik Yunan’da savaş ve bilgelik yaradanı olarak kabul edilen Athena’nın yanında her vakit küçük bir baykuş olurdu. Bu nedenle bilgeliği temsil etmesi ile birlikte zaferi de temsil ediyordu. Savaş sırasında uçak bir baykuş gören Yunan askerleri savaşı kazanacaklarından emin olurlardı. Savaş ve bilgeliğin yanı sıra pek çok kültürde baykuşlar vefatı temsil ediyor. O denli ki bir baykuşun Julius Caesar'ın vefatını kestirim ettiği söylenir. Fakat baykuşların neden vefatı temsil ettiğine dair net bir bilgi yok.
Gecelerin gizemli canlısı baykuş hakkında şaşıracağınız fakat bu canlıya olan sempatinizin de artacağı kimi bilgiler paylaştık. Tabiatta bulunan hiçbir canlı salt uygun ya da berbat değildir. Geceleri bile ışıl ışıl aydınlattığımız kentlerde artık baykuş görmek sıkıntı olsa bile kırsal alanlarda hala ömür uğraşlarını sürdürüyorlar.
Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.