Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Bayramiye tarikatı hakkında veri
Hacı Bayram Velî göre XIV asrın sonları ile XV asrın başlarında kurulan ve kayda değer bir yere sahip tarîkatlardan biri Adını Hacı Bayram Velî (8331429)'den almıştır Hacı Bayram, 7531352 yılında Ankara Çubuksuyu civarında bugünkü söyleyişiyle Solfasol (Zü'tFadl) köyünde doğmuştur Belli Başlı adı Numan'dır Şeyhi ile Kurban Bayramı'nda tanıştığı ve fazla gösterişsiz olduğundan Bayram adını almış ve bu adla ün yapmıştır Babası, Koyunluca Ahmed adında bir köylüdür, Safiyüddin ve Abdal Murat isminde iki ufak kardeşi vardır (M Ali Aynî, Hacı Bayram Velî, İstanbul 1343, s 50)
Çocukluk hayatı hakkında artı malûmat sahibi değiliz Onun meşhûr olması o zamanlarda koskocoman bir kıymet taşıyan müderrisliğiyle başladı Görev yeri Melike Hatun'un yaptırdığı Kara Medrese'dir
Hacı Bayram, Kayserili Şeyh Hamîdeddin b Musa (Somuncu Baba)'ya (8151412) intisâb ederek ondan feyz aldı Şeyhinin neş'e ve kemâline olan aşkının sonucu defalarca onunla birlikte oldu, onunla birlikte Şam ve Mekke'ye gitti Hac görevini yerine getirerek Aksaray'a geri geldiler Hacı Bayram şeyhinin irtihâlinden sonradan Ankara'ya döndü Gazalî'nin (ö 5051111), Bağdat Nizamiye Külliyesi'nden ve Molla Câmî'nin (8981492) tayin yaptığı medreseden ayrıldıkları gibi Hacı Bayram Velî de Kara Medrese Müderrisliği'nden çok geçmeden ayrıldı
Bu sıralar Anadolu halkı üstünde Muhyiddin İbnü'lArabî (6381240) Celâleddîni Rûmî (6721273), Sadreddin Konavî (6731274) ve şeyhi Hamideddin'in nüfûzları hissediliyordu Hacı Bayram'ın tasavvuf terbiyesinin yanında müderrisliği de eklenince, fikirlerini yayması çok basit oldu İrtihalinden sonra da Bayramîlik adıyla ün salan bu tasavvuf ekolü (tarikatı)'nü, yetiştirdiği müridleri idame ettirdiler (Abdülbaki Gölpınarlı, Melâmilik ve Melâmîler, İstanbul 1931, s 34)
Bayramîlik, tasavvuf tarihinde gözle görülür bir yer tutmuştur Tarîkat denilen vaka bir görünümdür Bunun yaşam sahnesine çıkışı ve devamlılığı, ondaki öz'e bağlıdır Bunun yanına, öncelikle bulunan şeyhin şahsiyeti, teslimiyeti, fedakârlığı ve kendisine intisâb edenlerin kemmiyet ve keyfiyet açısından durumları da göz ardı edilemez Tabiî bir diğer kayda değer etmen de, o sıralarda mevcûd olan ortam ve şartlardır Bunlar bir arada bulunduğunda bir tasavvuf ekolü oluşur ve sahnede görevine başlar Tasavvuf alanında tüm tarikatlarda görülen öz, müntehâ nokta olan melâmettir Melâmet ise, bir cümleyle ifade edecek olursak nefsi kınamak ve Hakk'ı yüceltmektir Yani, Tevhîdi Zât'a varmaktır Bunun tahakkuku, meşrûiyyet dairesinde olur Hacı Bayram Veli'de bunları rahatlıkla görürüz
Silsilesi: Bayramîlik, bir koldan Bayezid Bestamî'ye (261874) çıkar Diğeri, özellikle Halvetîler ve Melâmîler kadar kabûl edilen silsile olup Hasan Basrî'ye uzanır Birinci silsile, Ebu'lHasan Zarafânî'den Nakşıbendiyye silsilesine ulaşır Bayramîlik'te Aleviyye ve Sıddıkiyye nisbeti vardır
Bayramîlik, kendisinde sesli ve sessiz hatî ve cehrî zikri toplamıştır Sesli zikri Halvetîlikten, gürültüsüz zikri de Nakşîlikten aldığı kabul edilir
İhtiyârî ve ıztırarî ölümle şımartma edilen vahdeti vücûd olgusuna güvenmek, bu tarikatın fikrî alandaki manâlı özelliğidir Vahdete inanmak öteki tarikatlarda; sonunda varılan bir sonuç iken; Bayramîler'de, henüz işin başında iken bulunması gereken bir husustur Bu inanç, zamanla oluş haline gelmelidir Fenâfillah mertebeleri diye de adlandırılan ve Tevhîdi Ef'âl (Fiillerin birlenmesi), Tevhîdi Sıfât (Sıfatların birlenmesi) ve Tevhîdi Zât (Zâtın birlenmesi), yani sırayla; her fiilin fâilinin, her sıfatın mevsûfunun Allah olduğu ve Allah'tan başka reel varlık bulunmadığı biçiminde özetlenen Tevhîd anlayışına çok tartı verilir Hacı Bayram bu Tevhîd mertebelerini anlamak, bulmakve olmakdiye açıklama eder (Mehmet Demirci, Mezhepler ve Tarikatlar Ansiklopedisi, İstanbul 1987, s 39) *
Hacı Bayram Velî göre XIV asrın sonları ile XV asrın başlarında kurulan ve kayda değer bir yere sahip tarîkatlardan biri Adını Hacı Bayram Velî (8331429)'den almıştır Hacı Bayram, 7531352 yılında Ankara Çubuksuyu civarında bugünkü söyleyişiyle Solfasol (Zü'tFadl) köyünde doğmuştur Belli Başlı adı Numan'dır Şeyhi ile Kurban Bayramı'nda tanıştığı ve fazla gösterişsiz olduğundan Bayram adını almış ve bu adla ün yapmıştır Babası, Koyunluca Ahmed adında bir köylüdür, Safiyüddin ve Abdal Murat isminde iki ufak kardeşi vardır (M Ali Aynî, Hacı Bayram Velî, İstanbul 1343, s 50)
Çocukluk hayatı hakkında artı malûmat sahibi değiliz Onun meşhûr olması o zamanlarda koskocoman bir kıymet taşıyan müderrisliğiyle başladı Görev yeri Melike Hatun'un yaptırdığı Kara Medrese'dir
Hacı Bayram, Kayserili Şeyh Hamîdeddin b Musa (Somuncu Baba)'ya (8151412) intisâb ederek ondan feyz aldı Şeyhinin neş'e ve kemâline olan aşkının sonucu defalarca onunla birlikte oldu, onunla birlikte Şam ve Mekke'ye gitti Hac görevini yerine getirerek Aksaray'a geri geldiler Hacı Bayram şeyhinin irtihâlinden sonradan Ankara'ya döndü Gazalî'nin (ö 5051111), Bağdat Nizamiye Külliyesi'nden ve Molla Câmî'nin (8981492) tayin yaptığı medreseden ayrıldıkları gibi Hacı Bayram Velî de Kara Medrese Müderrisliği'nden çok geçmeden ayrıldı
Bu sıralar Anadolu halkı üstünde Muhyiddin İbnü'lArabî (6381240) Celâleddîni Rûmî (6721273), Sadreddin Konavî (6731274) ve şeyhi Hamideddin'in nüfûzları hissediliyordu Hacı Bayram'ın tasavvuf terbiyesinin yanında müderrisliği de eklenince, fikirlerini yayması çok basit oldu İrtihalinden sonra da Bayramîlik adıyla ün salan bu tasavvuf ekolü (tarikatı)'nü, yetiştirdiği müridleri idame ettirdiler (Abdülbaki Gölpınarlı, Melâmilik ve Melâmîler, İstanbul 1931, s 34)
Bayramîlik, tasavvuf tarihinde gözle görülür bir yer tutmuştur Tarîkat denilen vaka bir görünümdür Bunun yaşam sahnesine çıkışı ve devamlılığı, ondaki öz'e bağlıdır Bunun yanına, öncelikle bulunan şeyhin şahsiyeti, teslimiyeti, fedakârlığı ve kendisine intisâb edenlerin kemmiyet ve keyfiyet açısından durumları da göz ardı edilemez Tabiî bir diğer kayda değer etmen de, o sıralarda mevcûd olan ortam ve şartlardır Bunlar bir arada bulunduğunda bir tasavvuf ekolü oluşur ve sahnede görevine başlar Tasavvuf alanında tüm tarikatlarda görülen öz, müntehâ nokta olan melâmettir Melâmet ise, bir cümleyle ifade edecek olursak nefsi kınamak ve Hakk'ı yüceltmektir Yani, Tevhîdi Zât'a varmaktır Bunun tahakkuku, meşrûiyyet dairesinde olur Hacı Bayram Veli'de bunları rahatlıkla görürüz
Silsilesi: Bayramîlik, bir koldan Bayezid Bestamî'ye (261874) çıkar Diğeri, özellikle Halvetîler ve Melâmîler kadar kabûl edilen silsile olup Hasan Basrî'ye uzanır Birinci silsile, Ebu'lHasan Zarafânî'den Nakşıbendiyye silsilesine ulaşır Bayramîlik'te Aleviyye ve Sıddıkiyye nisbeti vardır
Bayramîlik, kendisinde sesli ve sessiz hatî ve cehrî zikri toplamıştır Sesli zikri Halvetîlikten, gürültüsüz zikri de Nakşîlikten aldığı kabul edilir
İhtiyârî ve ıztırarî ölümle şımartma edilen vahdeti vücûd olgusuna güvenmek, bu tarikatın fikrî alandaki manâlı özelliğidir Vahdete inanmak öteki tarikatlarda; sonunda varılan bir sonuç iken; Bayramîler'de, henüz işin başında iken bulunması gereken bir husustur Bu inanç, zamanla oluş haline gelmelidir Fenâfillah mertebeleri diye de adlandırılan ve Tevhîdi Ef'âl (Fiillerin birlenmesi), Tevhîdi Sıfât (Sıfatların birlenmesi) ve Tevhîdi Zât (Zâtın birlenmesi), yani sırayla; her fiilin fâilinin, her sıfatın mevsûfunun Allah olduğu ve Allah'tan başka reel varlık bulunmadığı biçiminde özetlenen Tevhîd anlayışına çok tartı verilir Hacı Bayram bu Tevhîd mertebelerini anlamak, bulmakve olmakdiye açıklama eder (Mehmet Demirci, Mezhepler ve Tarikatlar Ansiklopedisi, İstanbul 1987, s 39) *
