BAYRAMLARIN ADABI
Sene de iki Bayram vardır Birine ıdi fıtr, yeni Ramazan Bayramı, diğerine de idi Udhiye, yani Kurban Bayramı derler Her muminin gucu yettiğince, bu Bayram gecelerini zikir fikir, tesbih, tehlil, dua, istiğfar ve diğer taatlerle gecirmesi, İslami usul ve adaptandır Cunku boyle yapmakla O geceleri ma’nen ihya etmiş olur Nitekim bir hadisi şerifte:
“Her kim iki Bayram gecesini de ihya ederse, kalplerin oleceği zaman, onun kalbi (asla) olmez buyrulmuştur
“Biri olu iken kendisini dirilttiğimiz, ona insanların arasında yuruyecek bir nur verdiğimiz kimse, icinden cakamayacak bir halde karanlıklarda kalan kişi gibi olur mu hic? Araf suresinin:122 ayeti kerimesindeki “olu den murad “kufurdur; “Diri den murad ise “iman dır diye tefsir etmişlerdir Bu anlama gore, Bayram gecelerini ihya eden kimselerin kalpleri olmez demektir Yani olurken imanla olup, ahirete oyle iman uzere giderler, demektir Cunku gerek biraz once zikrettiğimiz hadis ve gerekse ayet, bu anlama delalet etmekte ve butun Muslumanlara bu mujdeyi vermektedir
Bayram geceleri yıkanmak da Bayramın adabındandır Yeni elbiseler giymek, tırnak kesmek, traş olmak, etek traşı olmak da Bayramın adabındandır
Bayram eğer Ramazan Bayramı ise, Bayram namazına cıkmadan once, bir miktar tatlı yemek; Kurban Bayramı ise, yemeği Bayram namazından sonraya bırakıp Kurbanın ciğeri ile (yani kavurma ile) iftar etmek adabdandır Bunun hikmeti fakirlere muvafakat etmektir Cunku Ramazan Bayramında fakirlerin de tatlı yiyecek kadar maddi durum ve imkanları bulunması, Kurban Bayramında da kendilerine ihsan edilecek etlerden yararlanmaları imkan dahilinde olduğu icin boyle yapmak ve onlara uygun bir harekette bulunmak hic şuphe yok ki mendubdur
Ramazan Bayramında cami’ye sessiz cıkıp gitmek, Kurban Bayramında aşikare tekbir getirerek gitmek ve Arasat Meydanını hatırlamak, sanki kıyamet kopmuşta herkes Arasat Meydanına cıkıyormuş gibi bir tarzda yurumek ve o duşunce icerisinde olmak da Bayram adabındandır
Mescid’in adabı anlatılırken, izah edilen butun adaba riayet etmek de Bayram adabındandır
(Mefatihu’l Cinan, Halebi) 1
“İnsanın Allah yolunda harcamaları yedi yuz misli sevaplandırılır Anne ve babasına yaptığı harcamalar da yedi yuz misli sevaplandırılır Kişinin ailesine eşine ve cocuklarına yaptığı harcamalar da yediyuz misli sevaplandırılır Ramazan bayraminda kurban kesmenin de mukafatı yedi yuz mislidir 2
Hadisi Şerif
Sene de iki Bayram vardır Birine ıdi fıtr, yeni Ramazan Bayramı, diğerine de idi Udhiye, yani Kurban Bayramı derler Her muminin gucu yettiğince, bu Bayram gecelerini zikir fikir, tesbih, tehlil, dua, istiğfar ve diğer taatlerle gecirmesi, İslami usul ve adaptandır Cunku boyle yapmakla O geceleri ma’nen ihya etmiş olur Nitekim bir hadisi şerifte:
“Her kim iki Bayram gecesini de ihya ederse, kalplerin oleceği zaman, onun kalbi (asla) olmez buyrulmuştur
“Biri olu iken kendisini dirilttiğimiz, ona insanların arasında yuruyecek bir nur verdiğimiz kimse, icinden cakamayacak bir halde karanlıklarda kalan kişi gibi olur mu hic? Araf suresinin:122 ayeti kerimesindeki “olu den murad “kufurdur; “Diri den murad ise “iman dır diye tefsir etmişlerdir Bu anlama gore, Bayram gecelerini ihya eden kimselerin kalpleri olmez demektir Yani olurken imanla olup, ahirete oyle iman uzere giderler, demektir Cunku gerek biraz once zikrettiğimiz hadis ve gerekse ayet, bu anlama delalet etmekte ve butun Muslumanlara bu mujdeyi vermektedir
Bayram geceleri yıkanmak da Bayramın adabındandır Yeni elbiseler giymek, tırnak kesmek, traş olmak, etek traşı olmak da Bayramın adabındandır
Bayram eğer Ramazan Bayramı ise, Bayram namazına cıkmadan once, bir miktar tatlı yemek; Kurban Bayramı ise, yemeği Bayram namazından sonraya bırakıp Kurbanın ciğeri ile (yani kavurma ile) iftar etmek adabdandır Bunun hikmeti fakirlere muvafakat etmektir Cunku Ramazan Bayramında fakirlerin de tatlı yiyecek kadar maddi durum ve imkanları bulunması, Kurban Bayramında da kendilerine ihsan edilecek etlerden yararlanmaları imkan dahilinde olduğu icin boyle yapmak ve onlara uygun bir harekette bulunmak hic şuphe yok ki mendubdur
Ramazan Bayramında cami’ye sessiz cıkıp gitmek, Kurban Bayramında aşikare tekbir getirerek gitmek ve Arasat Meydanını hatırlamak, sanki kıyamet kopmuşta herkes Arasat Meydanına cıkıyormuş gibi bir tarzda yurumek ve o duşunce icerisinde olmak da Bayram adabındandır
Mescid’in adabı anlatılırken, izah edilen butun adaba riayet etmek de Bayram adabındandır
(Mefatihu’l Cinan, Halebi) 1
“İnsanın Allah yolunda harcamaları yedi yuz misli sevaplandırılır Anne ve babasına yaptığı harcamalar da yedi yuz misli sevaplandırılır Kişinin ailesine eşine ve cocuklarına yaptığı harcamalar da yediyuz misli sevaplandırılır Ramazan bayraminda kurban kesmenin de mukafatı yedi yuz mislidir 2
Hadisi Şerif