iltasyazilim
FD Üye
Alıntı:
Alıntı:
Bazı şirketlerin düzenediği çekilişlere, kampanyalara katılmak ve bunların verdikleri hediyeyi ödülleri kullanmak caiz midir?
Verilen hediyeleri alan kişiler bunun için ayrıca bir para ödemiyorsa, verilenler hediye hükmünde olur Çekilen bu mesajların mahiyeti de önemlidir Sadece katılım için mi mesaj çekilmekte? Yoksa çeklilen bu mesajlardan ayrıca bir gelir mi elde edilmektedir? Gelir amaçlı mesaj çekilmişse bu da bir nevi piyango olmuş olur Şüpheli olan şeyleri terk etmek takva sahibi insanların özelliğidir
Bir şeyin kumar olması için karşılıklı şart olması gerekir Mesela, bir kişi, “Bilirsen sana şunu veririm, bilemezsen senden şunu alırım şeklinde ikili şart koşması halinde kumar olur Burada, “Bilirsen sana şunu veririm, bilmezsen senden şunu alırım şartı yoktur Böyle olunca tek taraflı bilene verilen ödül oluyor Böyle tek taraflı verilen değerler alınabilir, kumara girmez Çünkü veren bir şey talep etmiyor “Bilirsen şu miktarı alırsın, bilmezsen bir şey vermek zorunda değilsin diyorsa, konu kumar olmaktan çıkar
Bir de, üçüncü bir şahıs çıkıp da:
Bir yarış tertipliyorum, başaranlara şu kadar ödül vereceğim, başaramayanlardan ise bir şey istemiyorumderse; yarışı kazananlar verileni alabilirler Bu da meşru bir yarış olur, faydalı bir teşvik manasına gelen bir hizmet sayılabilir Çünkü yarışı kazananlara veriyor, kazanamayanlardan ise bir şey almıyor Üçüncü sahsın ikramı oluyor
Buraya şöyle bir misal daha ilave edebiliriz Bir kahvehanede oyuna başlarken:
Yemekler, çaylar oyunu kaybedendenderlerse, kazananların kaybedenden yiyecekleri yemek, içecekleri çay kumar olur Çünkü karşılıklı şart vardır Oyunu sen kazanırsan yemek, çay benden Ben kazanırsam yemek, çay senden şartını koymuşlardır Ama böyle iki taraflı şart olmaz da biri:
Kazansanız da kaybetseniz de çaylar, kahveler benden arkadaşlardiyebilirse, bunda bir mahzur söz konusu değildir Bu bir tarafın ikramı sayılır
Bir alışveriş merkezinde mal alanların rakamı belli miktara çıkınca, mağazanın kendiliğinden verdiği hediye de alınabilir, kumara girmez Ama Spor toto, loto, piyango gibi şans oyunları kumar cinsinden sayılmaktan kurtulamazlar Onlarda kazanırsan alırsın, kazanamazsan verirsin, şartı geçerlidir Buna göre bir ticaret veya zenaat ile meşgul olan kimse müşterilerini arttırmak için onlar arasında kura çekerek veya belli bir miktarda alım yapanlar, iş verenleri tespit ve tercih ederek hediyeler verebilir, bir şeyler bağışlayabilir; bunda sakınca yoktur
Piyango ve benzerleri böyle değildir Piyango idaresi başka bir iş yaparak ve o işten kazandığının bir kısmını ayırarak müşterilerine dağıtmıyor (hibe etmiyor, bağışlamıyor); bilet alanların paralarını topluyor, çekiliş yaparak (bir nevi kura çekerek) onların bir kısmına veriyor, kendisi de büyük bir pay alıyor Bilet alanlar verdikleri para karşılığında bir mal veya hizmet almıyorlar, parayı idareye veya bileti kazananlara da bağışlamıyorlar; bilet alanın amacı az verip çok kazanmaktır Kazanma yolu da kumardır; yani birçok kişinin parasını bir araya getirip, her biri büyük pay kendinin olsun diye beklerken içlerinden birkaçına (kurayı, çekilişi kazananlara) vermekten ibarettir Üç beş kişinin ortaya birer milyon lira koyup zar atarak, kâğıt çekerek, atlar koşturarakhangisininki kazanırsa parayı alması ile piyango vb arasında bir fark yoktur
Dükkandan, marketten alışveriş yapan verdiği paranın karşılığı olan malı veya hizmeti almaktadır, market sahibinin verdiği armağan ise onun kendi kazancından ayırıp verdiği bir bağıştır
Kumar oynayan (bilet alan, totoya, lotoya para yatıran) bu para karşılığında idareden bir mal almaz, toplanan paradan verdiğine nisbetle daha fazla olan miktarı kazanmak ister; kazandığı da diğer bilet alanların, kazanmak isteyenlerin, oyunaçekilişe katılanların paralarıdır İdarenin dince kumar sayılan bu işlemden kazandığı paranın bir kısmını veya tamamını kamu yararına, hayır ve hasenâta harcaması yapılan şeyi meşrulaştırmaz, helal hale getirmez
Haram sayılan yoldan kazanılan diğer paralar da böyledir; onları iyi yerlerde harcamak yapılan işi meşrulaştırmaz; mesela elde etme yolu hırsızlık ise bunu hırsızlık olmaktan çıkarmaz, hükmünü değiştirmez
Selam ve dua ile
Sorularla İslamiyet
Alıntı:
Bazı şirketlerin düzenediği çekilişlere, kampanyalara katılmak ve bunların verdikleri hediyeyi ödülleri kullanmak caiz midir?
Verilen hediyeleri alan kişiler bunun için ayrıca bir para ödemiyorsa, verilenler hediye hükmünde olur Çekilen bu mesajların mahiyeti de önemlidir Sadece katılım için mi mesaj çekilmekte? Yoksa çeklilen bu mesajlardan ayrıca bir gelir mi elde edilmektedir? Gelir amaçlı mesaj çekilmişse bu da bir nevi piyango olmuş olur Şüpheli olan şeyleri terk etmek takva sahibi insanların özelliğidir
Bir şeyin kumar olması için karşılıklı şart olması gerekir Mesela, bir kişi, “Bilirsen sana şunu veririm, bilemezsen senden şunu alırım şeklinde ikili şart koşması halinde kumar olur Burada, “Bilirsen sana şunu veririm, bilmezsen senden şunu alırım şartı yoktur Böyle olunca tek taraflı bilene verilen ödül oluyor Böyle tek taraflı verilen değerler alınabilir, kumara girmez Çünkü veren bir şey talep etmiyor “Bilirsen şu miktarı alırsın, bilmezsen bir şey vermek zorunda değilsin diyorsa, konu kumar olmaktan çıkar
Bir de, üçüncü bir şahıs çıkıp da:
Bir yarış tertipliyorum, başaranlara şu kadar ödül vereceğim, başaramayanlardan ise bir şey istemiyorumderse; yarışı kazananlar verileni alabilirler Bu da meşru bir yarış olur, faydalı bir teşvik manasına gelen bir hizmet sayılabilir Çünkü yarışı kazananlara veriyor, kazanamayanlardan ise bir şey almıyor Üçüncü sahsın ikramı oluyor
Buraya şöyle bir misal daha ilave edebiliriz Bir kahvehanede oyuna başlarken:
Yemekler, çaylar oyunu kaybedendenderlerse, kazananların kaybedenden yiyecekleri yemek, içecekleri çay kumar olur Çünkü karşılıklı şart vardır Oyunu sen kazanırsan yemek, çay benden Ben kazanırsam yemek, çay senden şartını koymuşlardır Ama böyle iki taraflı şart olmaz da biri:
Kazansanız da kaybetseniz de çaylar, kahveler benden arkadaşlardiyebilirse, bunda bir mahzur söz konusu değildir Bu bir tarafın ikramı sayılır
Bir alışveriş merkezinde mal alanların rakamı belli miktara çıkınca, mağazanın kendiliğinden verdiği hediye de alınabilir, kumara girmez Ama Spor toto, loto, piyango gibi şans oyunları kumar cinsinden sayılmaktan kurtulamazlar Onlarda kazanırsan alırsın, kazanamazsan verirsin, şartı geçerlidir Buna göre bir ticaret veya zenaat ile meşgul olan kimse müşterilerini arttırmak için onlar arasında kura çekerek veya belli bir miktarda alım yapanlar, iş verenleri tespit ve tercih ederek hediyeler verebilir, bir şeyler bağışlayabilir; bunda sakınca yoktur
Piyango ve benzerleri böyle değildir Piyango idaresi başka bir iş yaparak ve o işten kazandığının bir kısmını ayırarak müşterilerine dağıtmıyor (hibe etmiyor, bağışlamıyor); bilet alanların paralarını topluyor, çekiliş yaparak (bir nevi kura çekerek) onların bir kısmına veriyor, kendisi de büyük bir pay alıyor Bilet alanlar verdikleri para karşılığında bir mal veya hizmet almıyorlar, parayı idareye veya bileti kazananlara da bağışlamıyorlar; bilet alanın amacı az verip çok kazanmaktır Kazanma yolu da kumardır; yani birçok kişinin parasını bir araya getirip, her biri büyük pay kendinin olsun diye beklerken içlerinden birkaçına (kurayı, çekilişi kazananlara) vermekten ibarettir Üç beş kişinin ortaya birer milyon lira koyup zar atarak, kâğıt çekerek, atlar koşturarakhangisininki kazanırsa parayı alması ile piyango vb arasında bir fark yoktur
Dükkandan, marketten alışveriş yapan verdiği paranın karşılığı olan malı veya hizmeti almaktadır, market sahibinin verdiği armağan ise onun kendi kazancından ayırıp verdiği bir bağıştır
Kumar oynayan (bilet alan, totoya, lotoya para yatıran) bu para karşılığında idareden bir mal almaz, toplanan paradan verdiğine nisbetle daha fazla olan miktarı kazanmak ister; kazandığı da diğer bilet alanların, kazanmak isteyenlerin, oyunaçekilişe katılanların paralarıdır İdarenin dince kumar sayılan bu işlemden kazandığı paranın bir kısmını veya tamamını kamu yararına, hayır ve hasenâta harcaması yapılan şeyi meşrulaştırmaz, helal hale getirmez
Haram sayılan yoldan kazanılan diğer paralar da böyledir; onları iyi yerlerde harcamak yapılan işi meşrulaştırmaz; mesela elde etme yolu hırsızlık ise bunu hırsızlık olmaktan çıkarmaz, hükmünü değiştirmez
Selam ve dua ile
Sorularla İslamiyet