Çocuk Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Feryal Gün Soysal, bebek ve çocuklarda boyun kitlelerinin tedavisi hakkında bilinmesi gerekenleri sizler için anlattı.
Tortikolis kist
Çocuklarda baş ve boyun kitleleri olarak farklı lezyonlar ortaya çıkabilir. Bunlardan birincisi yenidoğanlarda görülen ve tortikolis denilen boyun eğriliğine neden olan kitlelerdir. Boynun sağ ya da sol tarafında uzanan kaslar üzerinde bir şişlik bulunması, boynun tutulan tarafa hakikat eğriliği ve birebir taraf yüzün başkasına nazaran kısmen küçük yani asimetrik olduğunun fark edilmesiyle ortaya çıkar.
Bazen anneler bebeğin daima birebir tarafa dönerek yattığını da söyleyebilirler. Doğumdan yaklaşık 2-3 hafta sonra belirmeye başlar. Nedeni tam olarak bilinmesi de doğum travmasına bağlanabilir ya da doğuştan olabilir.
Öncelikle ameliyatsız tedavi denenir. Yaklaşık 1 yıl süren boyun idmanları, yüzün her iki omuz hizasına kadar döndürülmesi ile yaptırılan pasif antrenmandan oluşmaktadır. Her gün ve ağır olarak yapılması gereken bu antrenmanların ideali bir fizyoterapist eşliğinde ya da aile tarafından yapılmasıdır.
Aile antrenmanların değeri konusunda uyarılmalı ve eksiksiz yapılması sağlanmalıdır. Hasta evvelce 1 daha sonraları 2 aylık ortalarla denetim edilir. Uygun tedaviden sonra tam düzelme sağlanır. Cerrahi tedaviye nadiren gerek olur.
Cerrahi tedavi ise uygun yapılmayan konservatif tedavi sonucu kısa kas ve ilerleyici yüz asimetrisi gelişen ve bir yaşını geçmiş hastalarda 12-15 aylıkken yapılır. Hiç tedavi yapılmamış ve 1 yaşın üstünde birinci defa tabibe başvuran hastalarda da cerrahi tedavi daha uygundur.
Tiroglossal kist
Bunun dışında baş boyun bölgesinin orta sınırında tiroglossal kist denilen lisan köküne kadar uzanan kistik lezyonlar da görülebilir. Çoğunlukla boyun orta hatta küçük bir şişlik dışında bulgu vermez lakin iltihap kaparsa kitle üzerinde kızarıklık, ağrı, kitlede büyüme ve kitleden akıntı olabilir. Çok az olarak yutkunma ve teneffüs zahmetine neden olabilir. Küçük ve kolay bir cerrahi teşebbüsle kistik lezyonunun çıkarılması gerekir.
Brankial kist
Brankial kistleri; boyun yan kısımlarda şişlikler formunda kendini aşikâr eden yeterli huylu, sert kitlelerdir. Tanısı konulduktan sonra uygun cerrahi metotlarla tedavisi sağlanabilmektedir.
Bunların dışında boyun lezyonları olarak tiroide ilişkin lezyonlar da ortaya çıkabilir. Hemanjiom denilen, içinde kan yumaklarıyla büyük kitleler oluşturan lezyonlar da oluşabilir. Tüm bunlar çocuk tabibi tarafından tanısı konulduktan sonra çocuk cerrahı tarafından tedavileri planlanabilecek hastalıklar ortasındadır.