Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Bebeklerde Ek Besinlere Geciş Zamanı
Bebek Beslenmesinde Ek Gıdalara Geciş
Ek Besine Gecişi
Yenidoğan icin en besleyici ve sağlıklı gıdanın anne sutu olduğu konusunda tum uzmanlar hemfikir Ancak 6 aya kadar bebeğin tum besin gereksinimlerini karşılayan anne sutu, 6 aydan sonra ozellikle bebeğin enerji gereksinimi karşılamaya yetmez Bu durumda devreye anne sutune ek olarak verilen ek besinler girer
Ek besinlere geciş donemi “weaning, genellikle bebeğin anne sutunden başka bir besin ile tanışması ile başlayan, yarı katı ve katı gıdaların bebeğe verildiği; tek başına anne sutu ile beslenme doneminin bitişi anlamına gelen bir donemi tanımlar
Eğer bebek anne sutu dışında bir formula ile besleniyorsa, formula mamaya ilave yeni gıdalar eklenebilir Bu donemde anne sutunun bileşiminde değişiklikler olmakta, gunluk salınım miktarı da değişmektedir
Ancak anne sutune bu donemde de devam edilmelidir; cunku anne sutunde bilindiği gibi besin oğelerinden başka buyume faktorleri, antimikrobiyal maddeler, uzun zincirli poliansature yağ asitleri gibi formula mamada veya ek besinlerde bulunmayan ozellikler vardır
Neden Ek Besinlere Gecilir?
İk 46 ayda anne sutu bebeğin tum besin gereksinimlerini karşılar Ancak bu aylarda anne sutundeki protein yeterli olsa bile, bebeğin ihtiyacı olan enerji sadece anne sutuyle sağlanamaz Aslında 03 ayda yuksek olan enerji ihtiyacı, 36 aylarda azalarak 910 aya kadar gider Enerji ihtiyacının azalma doneminde buyume de yavaşlar ancak bebeğin ağırlığı da giderek arttığı icin, sadece anne sutuyle yeterli enerji sağlanamaz Enerji sarfını bu donemde arttıran diğer bir neden de, enerji kaynağı olan karbonhidratların (şeker) vucutta yağa donuşturulup depolanırken daha cok enerjiye ihtiyac olmasıdır
Bir bebeğin demir depoları gebeliğin son uc ayında dolar Ancak anne sutuyle beslenen bir bebekte demir depoları ilk 56 ayda tukenir ve bebeğe anne sutu dışında demir kaynağı gerekir; bu da ilave edilen ek gıdalarla sağlanmaya calışılır
Ek Besinlere Başlama Yaşı
Ek besinlere başlama yaşı, bebeğin sindirim sisteminin gelişme durumuyla da ilgilidir Mide sekresyonları ve pankreas fonksiyonları 46 aylarda ancak olgunlaşır Bebeğin ciğneme ve yutma koordinasyonu, baş – boyun kontrolu de bu aylarda tamamlanır Bebek, 46 aylarda sut dışında bir besini diliyle geriye itip yutma ozelliğini de kazanır
Ek besinlere başlamada gecikme, bebekte enerji ve demir sağlamada yetersizliğe neden olur, buyume geriliği, vucut direncinde azalma, enfeksiyoz hastalıklara yatkınlık, mikronutriyen eksiklikleri gelişebilir Aksine, ek besinlere erken başlanırsa ishal ve alerjik hastalıklar, anne sutunde azalma, kilo alamama veya aşırı kilo alma gorulebilir
imagesbebeklerdeekbesinleregecisdonemi5af7c3d696f28
Ek Besinler
Ek besinler, yuksek enerjili gıdalardan secilmelidir Cunku bebeklerin bu yaşta bir oğunde alabilecekleri miktar azdır Meyve suyu, yoğurt, sutlu unlu mamalar bebeğe ilk başlanacak gıdalardır Ancak sutlu unlu mamalar hazırlanırken buğdağ unu dışında, alerjik ozellikleri az diğer tahıl unları; orneğin pirinc unu kullanılmalıdır Eğer bebeğin doktoru sutlu pirincli mama oneriyorsa bu tercihen hazır formula şeklinde olmalıdır Cunku halen prensip olarak inek sutu 1 yaşına kadar onerilmemektedir Bu mamanın besin değerinin ve biyolojik yararlılığın arttırılması icin bebeğin doktoru bazı değişiklikler yapabilir
Ailenin sosyoekonomik durumu uygunsa 46 aydan buyuk bebeklerde “devam formulaları onerilebilir Demirden zengin sebze corbaları, anne sutunun hala iyi olduğu bebeklerde 68 aylarda verilir Yine bu donemde meyve puresi ve katı yumurta sarısı ile kahvaltı verilebilir Meyve suyu ve pureleri, kalori, mineral ve vitamin yonunden bebeği destekler Corbalara ilave edilen bitkisel yağlar enerji miktarını yukseltir ve bebeğin buyumesi icin gerekli yağ asitlerini sağlar Yumurta sarısı katı pişirilmeli ve miktarı yavaş arttırılmalıdır
Genellikle yedinci aydan itibaren diyete dana eti, tavuk eti ve balık eklenmelidir Et; protein, demir ve cinko gibi minerallerden zengindir Et başlangıcta kıyma, bebek ciğnemeyi oğrendikten sonra kofte şeklinde verilir Pankreas enzim sisteminin olgunlaşmasına paralel olarak 79 aylar da pilav, makarna, ekmek verilmeye başlanır
912 aylar bebeğin aile sofrası icin hazırlanmış yiyeceklerden uygun olanla beslenebileceği aylardır Bebek aile sofrasına oturtulmalı, kendini beslemesi icin ona fırsat verilmelidir
Dikkat Edilecek Noktalar
Ek besinlere tek gıda olarak, cok az miktarda başlanmalı, miktar giderek arttırılmalıdır Boylece bebeğin yeni besine alışması icin zaman tanınmış olur İstenmeyen bir reaksiyon geliştiğinde hangi yiyecekten olduğu kolayca saptanır
İlk kez verilecek besinler bebek acken denenmelidir
Bebek ilk kez denenen besini istemezse zorlanmamalıdır
Ek besinler kaşık ile verilmelidir
Bebeğe verilecek yiyecekler doğal ve taze urunler kullanılarak hazırlanmalıdır
Konserve, dondurulmuş yiyecekler, katkı maddeli hazır besinler bebeğe verilmemelidir
Yiyecekler, kullanılan su ve kaplar temiz olmalıdır
Geciş Doneminde Yaşanan Sorunlar
İshal, enfeksiyon, kusma
İştah azlığı
Protein ve enerji eksikliği
Yetersiz beslenme
Aşırı beslenme
Kansızlık (demir eksikliği)
Annenin zorlaması sonucu annebebek ilişkisinin bozulması
ProfDrHilal Mocan
Bebek Beslenmesinde Ek Gıdalara Geciş
Ek Besine Gecişi
Yenidoğan icin en besleyici ve sağlıklı gıdanın anne sutu olduğu konusunda tum uzmanlar hemfikir Ancak 6 aya kadar bebeğin tum besin gereksinimlerini karşılayan anne sutu, 6 aydan sonra ozellikle bebeğin enerji gereksinimi karşılamaya yetmez Bu durumda devreye anne sutune ek olarak verilen ek besinler girer
Ek besinlere geciş donemi “weaning, genellikle bebeğin anne sutunden başka bir besin ile tanışması ile başlayan, yarı katı ve katı gıdaların bebeğe verildiği; tek başına anne sutu ile beslenme doneminin bitişi anlamına gelen bir donemi tanımlar
Eğer bebek anne sutu dışında bir formula ile besleniyorsa, formula mamaya ilave yeni gıdalar eklenebilir Bu donemde anne sutunun bileşiminde değişiklikler olmakta, gunluk salınım miktarı da değişmektedir
Ancak anne sutune bu donemde de devam edilmelidir; cunku anne sutunde bilindiği gibi besin oğelerinden başka buyume faktorleri, antimikrobiyal maddeler, uzun zincirli poliansature yağ asitleri gibi formula mamada veya ek besinlerde bulunmayan ozellikler vardır
Neden Ek Besinlere Gecilir?
İk 46 ayda anne sutu bebeğin tum besin gereksinimlerini karşılar Ancak bu aylarda anne sutundeki protein yeterli olsa bile, bebeğin ihtiyacı olan enerji sadece anne sutuyle sağlanamaz Aslında 03 ayda yuksek olan enerji ihtiyacı, 36 aylarda azalarak 910 aya kadar gider Enerji ihtiyacının azalma doneminde buyume de yavaşlar ancak bebeğin ağırlığı da giderek arttığı icin, sadece anne sutuyle yeterli enerji sağlanamaz Enerji sarfını bu donemde arttıran diğer bir neden de, enerji kaynağı olan karbonhidratların (şeker) vucutta yağa donuşturulup depolanırken daha cok enerjiye ihtiyac olmasıdır
Bir bebeğin demir depoları gebeliğin son uc ayında dolar Ancak anne sutuyle beslenen bir bebekte demir depoları ilk 56 ayda tukenir ve bebeğe anne sutu dışında demir kaynağı gerekir; bu da ilave edilen ek gıdalarla sağlanmaya calışılır
Ek Besinlere Başlama Yaşı
Ek besinlere başlama yaşı, bebeğin sindirim sisteminin gelişme durumuyla da ilgilidir Mide sekresyonları ve pankreas fonksiyonları 46 aylarda ancak olgunlaşır Bebeğin ciğneme ve yutma koordinasyonu, baş – boyun kontrolu de bu aylarda tamamlanır Bebek, 46 aylarda sut dışında bir besini diliyle geriye itip yutma ozelliğini de kazanır
Ek besinlere başlamada gecikme, bebekte enerji ve demir sağlamada yetersizliğe neden olur, buyume geriliği, vucut direncinde azalma, enfeksiyoz hastalıklara yatkınlık, mikronutriyen eksiklikleri gelişebilir Aksine, ek besinlere erken başlanırsa ishal ve alerjik hastalıklar, anne sutunde azalma, kilo alamama veya aşırı kilo alma gorulebilir
imagesbebeklerdeekbesinleregecisdonemi5af7c3d696f28
Ek Besinler
Ek besinler, yuksek enerjili gıdalardan secilmelidir Cunku bebeklerin bu yaşta bir oğunde alabilecekleri miktar azdır Meyve suyu, yoğurt, sutlu unlu mamalar bebeğe ilk başlanacak gıdalardır Ancak sutlu unlu mamalar hazırlanırken buğdağ unu dışında, alerjik ozellikleri az diğer tahıl unları; orneğin pirinc unu kullanılmalıdır Eğer bebeğin doktoru sutlu pirincli mama oneriyorsa bu tercihen hazır formula şeklinde olmalıdır Cunku halen prensip olarak inek sutu 1 yaşına kadar onerilmemektedir Bu mamanın besin değerinin ve biyolojik yararlılığın arttırılması icin bebeğin doktoru bazı değişiklikler yapabilir
Ailenin sosyoekonomik durumu uygunsa 46 aydan buyuk bebeklerde “devam formulaları onerilebilir Demirden zengin sebze corbaları, anne sutunun hala iyi olduğu bebeklerde 68 aylarda verilir Yine bu donemde meyve puresi ve katı yumurta sarısı ile kahvaltı verilebilir Meyve suyu ve pureleri, kalori, mineral ve vitamin yonunden bebeği destekler Corbalara ilave edilen bitkisel yağlar enerji miktarını yukseltir ve bebeğin buyumesi icin gerekli yağ asitlerini sağlar Yumurta sarısı katı pişirilmeli ve miktarı yavaş arttırılmalıdır
Genellikle yedinci aydan itibaren diyete dana eti, tavuk eti ve balık eklenmelidir Et; protein, demir ve cinko gibi minerallerden zengindir Et başlangıcta kıyma, bebek ciğnemeyi oğrendikten sonra kofte şeklinde verilir Pankreas enzim sisteminin olgunlaşmasına paralel olarak 79 aylar da pilav, makarna, ekmek verilmeye başlanır
912 aylar bebeğin aile sofrası icin hazırlanmış yiyeceklerden uygun olanla beslenebileceği aylardır Bebek aile sofrasına oturtulmalı, kendini beslemesi icin ona fırsat verilmelidir
Dikkat Edilecek Noktalar
Ek besinlere tek gıda olarak, cok az miktarda başlanmalı, miktar giderek arttırılmalıdır Boylece bebeğin yeni besine alışması icin zaman tanınmış olur İstenmeyen bir reaksiyon geliştiğinde hangi yiyecekten olduğu kolayca saptanır
İlk kez verilecek besinler bebek acken denenmelidir
Bebek ilk kez denenen besini istemezse zorlanmamalıdır
Ek besinler kaşık ile verilmelidir
Bebeğe verilecek yiyecekler doğal ve taze urunler kullanılarak hazırlanmalıdır
Konserve, dondurulmuş yiyecekler, katkı maddeli hazır besinler bebeğe verilmemelidir
Yiyecekler, kullanılan su ve kaplar temiz olmalıdır
Geciş Doneminde Yaşanan Sorunlar
İshal, enfeksiyon, kusma
İştah azlığı
Protein ve enerji eksikliği
Yetersiz beslenme
Aşırı beslenme
Kansızlık (demir eksikliği)
Annenin zorlaması sonucu annebebek ilişkisinin bozulması
ProfDrHilal Mocan
