- Bel fıtığı bel ağrılarının en sık nedenlerinden biridir. Halk arasında bel kayması, disk kayması, omurilik sıkışması üzere isimlerle de duyabilirsiniz. - Bel fıtığı, omurgalar arasındaki kıkırdağın haddinden fazla zorlama nedeniyle mahallinden kayarak omurilik kanalı içine akıllıca girmesi, bacaklara gelen hudutlara ve omuriliğe pres yapması sonucu oluşan bir hastalıktır. Hangi omurga kemikleri arasında oluşmuşsa o nahiyenin ismiyle anılır. - En sık L4-5 ve bunun bir altında bulunan L5-S1 aralıkları arasında bel fıtığı oluşur. - Alttaki 4 bel omurundan çıkan had köklerinin kimi kolları birleşerek siyatik sonu oluşturur. Siyatik had kısa bir ara leğen kemiğinin art duvarı boyunca karında seyrettikten sonra kalçanın ortasından dışarı çıkar ve bacağın ardında orta hattı boyunca aşağı yanlışsız iner. Bu nedenle bel omurlarındaki bir kadro hastalıklarda ( bel fıtığı, kimi tümörler gibi) ağrı kalça içinden bacağa sahih hissedilir. BEL FITIĞI NEDENLERİ Genetik faktörler: Son yıllarda bel fıtığı hastalarında mümkün bir genetik bozukluk olabileceği fikri üzerinde önemli biçimde durulmakta ve yapılan araştırmalarda buna ilişkin kimi ipuçları elde edilmektedir. Ailevi eğilim: Bu mevzuda net doneler olmamakla birlikte disk hastalıklarında ailevi bir eğilim çoklukla saptanabilir. Yaş: Diskler yüksek nispette su içerir. Kişiler yaşlandıkça su içeriği azalır ve disk daha sert bir hal alır ve yüksekliği azalır. Daha sert diskler fıtıklaşmaya daha eğilimli olur. Haddinden fazla tartı: diskin ortasındaki jöle kıvamlı çekirdeği sıkıştırarak halkayı kırarak dışarı çıkmaya zorlar. Istenilmeyen duruş-oturuş durumu Günahlı yük kaldırma BEL FITIĞI ÇEŞITLERI Bel fıtığı pratik olarak 3 halde görülür. Bu ayırım tedavide değerlidir. 1. Başlangıç halindeki bel fıtığı 2. Orta safhada bel fıtığı 3. İlerlemiş safhadaki bel fıtığı 1. Başlangıç Halindeki Bel Fıtığı: Kıkırdak şimdi etrafındaki kapsülü yırtmamıştır. Münasebetiyle bir balon üzere sona pres yapar. Hastada yalnızca bacak ve bel ağrısı vardır. Hasta bu periyotta ilaç, , istirahat yahut egzersizlerden yarar görür. Bu devirdeki tedavi münasebetli yapılmaz ise, fıtık ilerleyebilir. 2. Orta Safhada Bel Fıtığı: Omurgalar arasındaki kıkırdak etrafındaki kapsülü daha da iterek omurilik kanalına taşmıştır. Bu taşan kesim bacaklara gelen hududun altına girerek had üzerinde ağırlık yapar ve ağrıya neden olur. Bu safhada tedavi ve tedbirler daha kıymetlidir. 3. İlerlemiş Safhadaki Bel Fıtığı: Omurgalar arasındaki kıkırdak etrafındaki kapsülü yırtarak omurilik kanalına çıkmıştır. Tarafından çıkan bu modül bacaklara gelen haddin altına girerek had üzerinde pres yapar ve şiddetli ağrıya neden olur. Bu safhada omurilik kanalına çıkan kıkırdak kesimini ilaç yahut manuel tedavi ile ortadan kaldırmamız çoklukla mümkün değildir. Münhasıran ayakta kuvvet kaybı da varsa hastalarımıza vakit kaybetmeden mikrocerrahi ile ameliyat öneriyoruz. DİSK MESELELERI BEL FITIĞI BELİRTİLERİ Her beş kimseden 4'ü hayatının bir periyodunda bel ağrısı çekmektedir. Yalnız ağrı bel fıtığı demek için kâfi değildir. - Ağrı: Hastalar belinden kalçasına ve bacağına hakikat yayılan ağrıdan şikayet ederler. Bu ağrı ayak topuğuna ve parmaklara kadar uzanabilir. Mahsusen bel fıtığında ağrı şikayeti öksürmekle yahut ıkınmakla artar. Bu bel fıtığı teşhisi için kıymetli bir bulgudur.Bazı hastalar bacağının art kısmından bir iple çekildiğini söylerler. Hastanın beli bir tarafa sahih eğilebilir. - Kuvvet kaybı: Birtakım vakalarda ayak bileğinde kuvvet kaybı gelişmeye başlar. Hastaya ayak parmaklarının ve topuklarının üzerinde yürümesi söylendiğinde parmaklarının yahut topuğunun üzerine kalkamaz. Bu kesimlere gelen hadlerin ağırlık altında kalması nedeniyle ayak bileğinde kuvvet kaybı oluşmuştur. Tedavi edilmezse ayak bileğinde felç meydana gelebilir. Hastalar yol yürüdüklerinde önlerine çıkan küçük bir pürüzde ayak bileklerinin döndüğünden şikayet ederler. - His kaybı: Hastanın ağrı duyduğu bacağının ayak üstünde ve parmaklarında his kusuru (uyuşukluk) mevcuttur. - İdrar yahut büyük abdest tutamama: Nadiren de olsa çok ilerlemiş vakalarda idrar ve büyük abdestini yapmakta zorluklar yahut tutamama oluşabilir. - Cinsî fonksiyon kaybı: Tekrar çok ilerlemiş vakalar da cinsî fonksiyonlar olumsuz istikamette etkilenir. Mahsusen erkeklerde penis sertleşmesinde problemler meydana gelebilir. BEL FITIĞINDA TANI - Hikaye: Tıbbi hikaye tanıda en kıymetli ipuçlarını sağlar. Çoklukla, az yahut çok bel ağrısını takiben bacağa vuran ağrı hikayesi vardır. Çoklukla ağır kaldırma üzere bir vaka sonrası birinci bulgular hissedilirse de, uzun süren sabahları kalktığında bel ağrısı ve sertliği akabinde besbelli bir zorlama olmaksızın ani başlayan vakalar da az değildir. - Fizik muayene: Umumiyetle tanıyı sağlar. Muayene ile hangi hudut kökünün sıkıştığı, bu sıkışmanın ciddiyeti rahatlıkla saptanabilir. Tedavi prosedürünün seçiminde muayene bulguları esastır. - Radyolojik inceleme: Kolay bir radyolojik inceleme ile omurga mekaniğini etkileyen, bel ağrısı ile karakterize doğumsal omurga illetleri (% 5-10 a varan orantılarda görülebilir), kireçlenmeler, omurga kaymaları, kimi tümörler tanınabilir. MR ve EMG üzere tetkikler tedaviye cevap vermeyen, sık nüks eden, muayene bulguları ile cerrahi karar verilen vakalarda ayırıcı tanı ve operasyon stratejisi açısından gerekebilir. |