Bel ve/veya bacak ağrısı bulunan hastaların en çok yanıldıkları bahislerden birisi de bu şikâyetlerini çabucak bel fıtığına bağlamalarıdır. Halbuki bel fıtığı bu üslup ağrıları yapan pek çok nedenden yalnızca bir adedidir. Fikir vermesi bakımından başkalarına de kısaca değineceğiz. Travma, bel ve/veya bacak ağrısına yol açan kıymetli sebeplerdendir. Travmanın şiddetine nazaran zedelenme yüzeyel dokularda kalabileceği üzere derine, omur kemikleri ve hudut elemanlarına kadar da ilerleyebilir. Bunların birden fazla zorlanma, burkulma ve incinme stilinde hafif travmalar yahut çok egzersize bağlı ağrılar olup şikâyetler ilaç ve istirahat tedavisi ile umumide bir hafta içinde makbul. Gelgelelim omur kemiklerinde kırık ve/veya kaymaya yol açan daha önemli travmaların tedavisi doğal olarak farklıdır. Doğuştan gelen birtakım yapısal bozukluklar ve omurgadaki form bozuklukları da misal şikâyetlere yol açabilir. Bunların bir kısmı ciltte belirti verirken öbür bir kısmında dışarıdan bakınca rastgele bir anormallik gözlenmez. Muayenenin büsbütün alışılagelmiş olabildiği bu tip vakalarda teşhis görüntüleme metotlarıyla konur. Omurgadaki dejeneratif değişiklikler çoklukla yaşlanmaya bağlı ortaya çıkarken kimi bireylerde meslek ve genetik yapı da değerli rol oynar. Yaşlanma sonucu disk ve bağlarda oluşan aşınma, yırtılma, deformasyon ağrı yapabilir. Hastanın şişman olması dezavantajdır. Bazen eklemlerin kalınlaşması, kireçlenme ve diskin dejenerasyonu ilerleyerek hudut elemanlarının geçtiği kanal ve delikleri daraltır. Bu da önemli şikâyetlere neden olabilir. Halkımızın "bel kayması" dediği spondilolistezis tekrar benzeri şikâyetlere yol açabilir. Hudut dokusunun şahsen kendisini ilgilendiren dejeneratif marazlar da gözardı edilmemelidir. Çeşitli romatizmal rahatsızlıklar kıymetli bir öbeği oluşturur. Hastanın hikâyesinin teferruatlı olarak alınması ve gerekli tetkiklerin yaptırılması yol göstericidir. İltihabî illetler da unutulmamalıdır. Beldeki kemiklerin iltihabı sözkonusu olabileceği üzere lezyon disk aralığında, zarlarda yahut öteki yumuşak dokularda da bulunabilir. Bazen omur kemiklerinin tüberkülozunda görüldüğü üzere iltihap hem kemiği hem de yumuşak dokuları tutmuştur. Brusella üzere enfeksiyon illetleri yeniden emsal şikâyetlere yol açabilir. Çok nadir olarak bu nahiyede mantarlara ve paraziter marazlara da rastlanabilir. Damarları ilgilendiren kimi hastalıklarda misal ağrılar bulunabilir. Vücudun en büyük atardamarı olan aortun karın boşluğundaki kısmının yahut aorttan ayrılan öteki damarların balonlaşması, öteki damarlara ilişkin yapı ve hal bozuklukları buna neden olabilir. İç organlara ilişkin rahatsızlıklar da dikkate alınmalıdır. Pankreas, karaciğer, safra kesesi, kalp iç zarı, bağırsakların ve böbreklerin iltihabı; mesane, prostat, yumurtalık, rahim ve alt karın boşluğundaki vesair organların illetleri; böbrek taşı, ülser ayırıcı teşhiste gözönünde bulundurulmalıdır. |
Önemli travmalar omur kemiklerinde kırılmalara neden olabilir. Yukarıdaki formda L2 omur kemiğinin gövdesindeki kırık izlenmektedir. |
Bel nahiyesinde rastlanan çeşitli kistler de emsal şikâyetlere yol açabilir.
Halkımızın kemik erimesi dediği osteoporoz muayyen yaşın üzerindeki popülasyonda bel ve sırt ağrısının hayli yaygın bir sebebidir. Daha çok bayanları tutan bu hastalık için düz Röntgen sinemaları ve kemik dansitesi çalışmaları yol göstericidir. Omurgayı önemli halde etkileyen gayri bir metabolik hastalık da vücuttaki kalsiyum ve fosfor zayıflığına bağlı olarak gelişen osteomalazi yani kemik yumuşamasıdır. Paget marazı da bu kümeye girer.
Bütün bunların yanında kronik radyum zehirlenmesi, kanamalar, hadlerin iltihabı, lif-kas ağrısı, AIDS, omur kemiğinin kendi illetleri ve çeşitli jinekolojik illetler gözardı edilmemelidir. Siyatik haddin kalçadan iğne yapılırken yahut öbür nedenle yaralanması, bası altında kalması, sıkışması, beslenememesi, tümörleri dikkate alınmalıdır. Şeker marazı, berbat duruş ve oturuş alışkanlığı, şişmanlık, gebelik ve çeşitli ruhsal bozukluklar da bel yahut bacak ağrısı yapabilir.
Ayırıcı teşhiste bacak damarlarından kaynaklanan, kalça eklemi ve başka eklem rahatsızlıklarına bağlı olarak yayılan, sırt ve boyun yerindeki lezyonlardan yansıyan ağrıları ve gayrı marazları hep gözönünde bulundurmak gerekir.
Başkaca, etrafındakilerin ilgi ve şefkatini çekmeye çalışan, tazminat yahut erken emeklilik üzere dolaylı yararlar hedefleyen kişilerin olabileceği de unutulmamalıdır.
Manyetik rezonans fotoğrafında omurilik kanalı içerisine yerleşmiş düzgün huylu bir tümör görülmektedir. |