Obezite yani şişmanlık, gelişmiş yerküre devletlerinin en değerli sıhhat meselelerinden birisidir. Amerikadaki yetişkinlerin %25’den ziyadesi obez, %5’den ziyadesi morbidobez yani hastalık boyutunda şişman olup, bu orantılar son yıllarda giderek artış göstermektedir. Amerika’da yılda kolon ve göğüs kanserine bağlı yaklaşık 95,000 irtihal olmakta iken, morbidobezite’nin yani hastalık boyutundaki şişmanlığın neden olduğu marazlara bağlı 300,000 irtihal gerçekleşmektedir. Memleketimize baktığımızda, Türkiye İstatistik kurumunun 2012 yılı raporlarına nazaran Türkiyedeki 15 ve daha yukarı yaştaki nüfusun %17’sinin obez olduğu gözlenmiştir. Cinsiyete nazaran obezite orantıları ise bayanlarda %21 ve erkeklerde %14’dür.
Morbidobezite, yani hastalık boyutundaki şişmanlık, kişinin vücut kitle indeksi’nin 40’ın üzerinde olma durumudur. Morbidobezite kronik bir hastalık olup, yıllar içerisinde beraberinde hayat kalitesinde düşüş, ruhsal fonksiyonlarda bozulma ve morbidite-mortalite taşımaktadır. Morbidobezite’ye bağlı en önemli sıhhat sorunları; kardiak illetler, diabetesmellitus, uyku apnesi, hipertansiyon, lipid bozuklukları, reflü illeti, idrar tutamama, eklem illeti ve kısırlıktır. Bunların dışında morbidobezite’ninetyolojisinde rolü olduğu ilmî olarak kanıtlanan kanserler erkeklerde kolon, rektum ve prostat; bayanlarda göğüs, uterus ve overlerdir.
Morbidobeziteninideal tedavisi konservatif yaklaşımlar, yani diyet ve egzersizdir. Diyet ve egzersiz programları birtakım hastalarda aktif olabilmesine rağmen, konservatif yaklaşımlardaki asıl mesele devamlılıktır. Konservatif yaklaşımlarla maatteessüf morbidobez yani hastalık boyutundaki şişman bireylerin gelgelelim %5 ile %10’u kilo vermede devamlılık göstermektedir. Bu nedenle birinci kere 1991 yılında Amerikada’ki Ulusal Sıhhat Enstitüleri tarafından diyet ve egzersiz formülleriyle kilo vermede başarısız olan ve vücut kitle indeksi 40’dan ziyade olan hastaları yüksek riskli olarak tanımlamış ve bu hastalarda cerrahiyi önermiştir.
Günümüz için morbidobezitenin uzun devirli tedavisinde cerrahinin en tesirli yaklaşım olduğu pek çok ilmî çalışma ile ispatlanmıştır. Morbidobezite cerrahisi geçiren hastaların beklenen ömür müddetlerinde artma, obeziteye eşlik eden diyabet gibisi metabolik hastalıklarda düzelme olmaktadır. Obez tip 2 diyabet hastalarının tedavisinde, cerrahi tekniklerin çok daha tesirli ve sürdürülebilir olduğunu ortaya koyan pek çok çalışma bulunmaktadır.Cerrahinin olumlu tesirleri sonucunda bariatrik cerrahi olarak da isimlendirilen obezite ameliyatları giderek artan sıklıkta uygulanır hale gelmiştir. 1996 yılında Amerika’da yetişkin obez hastalarda obezite ameliyatı pratik orantısı 100,000’de 3.3 iken, 2007 yılında bu orantı 22.4’e yükselmiştir. Günümüzde Amerikada yılda 200,000’den çokça hastaya obezite cerrahisi uygulanmaktadır.
Sonuç olarak vücut kitle indeksiniz 40’ın üzerinde ya da vücut kitle indeksiniz 35’in üzerinde ve beraberinde hipertansiyon, diabet, teneffüs apnesi, dizde osteoartrit gibisi obezite ile alakalı hastalıklarınız var ise obezite ameliyatı için aday bir hastasınız. Zira obezitenin bugün için bilinen en faal ve sürdürülebilir tedavisi cerrahi yaklaşımdır. Uygulanan cerrahi tekniklerle hastalar total vücut kilolarının % 65-70’ini verilebilmektedir. Ameliyat sonrası en çokça kilo verme birinci 6 ayda olmakla birlikte, kilo verme ameliyattan sonraki 24 ay vadesince devam etmektedir. Kozmetik maksatlarla cerrahi süreç uygulamak önemli bir karardır. Bu cerrahiyi uygulamayı düşünen her hasta, yapılacak cerrahi sürecin kendilerinde oluşturacağı anatomik ve fizyolojik tesirleri en kıymetlisi alacakları total kalori ölçüsünün azalacağını bilmelidir. Cerrahiden maksimum yarar sağlamak için hastaların, ameliyat sonrası kendilerine önerilen hayat şekillerini ve diyetlerini sürdürmeleri kıymetlidir.
Prof. Dr. Abdulkadir BEDİRLİ
Umumî Cerrahi Mütehassısı
Morbidobezite, yani hastalık boyutundaki şişmanlık, kişinin vücut kitle indeksi’nin 40’ın üzerinde olma durumudur. Morbidobezite kronik bir hastalık olup, yıllar içerisinde beraberinde hayat kalitesinde düşüş, ruhsal fonksiyonlarda bozulma ve morbidite-mortalite taşımaktadır. Morbidobezite’ye bağlı en önemli sıhhat sorunları; kardiak illetler, diabetesmellitus, uyku apnesi, hipertansiyon, lipid bozuklukları, reflü illeti, idrar tutamama, eklem illeti ve kısırlıktır. Bunların dışında morbidobezite’ninetyolojisinde rolü olduğu ilmî olarak kanıtlanan kanserler erkeklerde kolon, rektum ve prostat; bayanlarda göğüs, uterus ve overlerdir.
Morbidobeziteninideal tedavisi konservatif yaklaşımlar, yani diyet ve egzersizdir. Diyet ve egzersiz programları birtakım hastalarda aktif olabilmesine rağmen, konservatif yaklaşımlardaki asıl mesele devamlılıktır. Konservatif yaklaşımlarla maatteessüf morbidobez yani hastalık boyutundaki şişman bireylerin gelgelelim %5 ile %10’u kilo vermede devamlılık göstermektedir. Bu nedenle birinci kere 1991 yılında Amerikada’ki Ulusal Sıhhat Enstitüleri tarafından diyet ve egzersiz formülleriyle kilo vermede başarısız olan ve vücut kitle indeksi 40’dan ziyade olan hastaları yüksek riskli olarak tanımlamış ve bu hastalarda cerrahiyi önermiştir.
Günümüz için morbidobezitenin uzun devirli tedavisinde cerrahinin en tesirli yaklaşım olduğu pek çok ilmî çalışma ile ispatlanmıştır. Morbidobezite cerrahisi geçiren hastaların beklenen ömür müddetlerinde artma, obeziteye eşlik eden diyabet gibisi metabolik hastalıklarda düzelme olmaktadır. Obez tip 2 diyabet hastalarının tedavisinde, cerrahi tekniklerin çok daha tesirli ve sürdürülebilir olduğunu ortaya koyan pek çok çalışma bulunmaktadır.Cerrahinin olumlu tesirleri sonucunda bariatrik cerrahi olarak da isimlendirilen obezite ameliyatları giderek artan sıklıkta uygulanır hale gelmiştir. 1996 yılında Amerika’da yetişkin obez hastalarda obezite ameliyatı pratik orantısı 100,000’de 3.3 iken, 2007 yılında bu orantı 22.4’e yükselmiştir. Günümüzde Amerikada yılda 200,000’den çokça hastaya obezite cerrahisi uygulanmaktadır.
Sonuç olarak vücut kitle indeksiniz 40’ın üzerinde ya da vücut kitle indeksiniz 35’in üzerinde ve beraberinde hipertansiyon, diabet, teneffüs apnesi, dizde osteoartrit gibisi obezite ile alakalı hastalıklarınız var ise obezite ameliyatı için aday bir hastasınız. Zira obezitenin bugün için bilinen en faal ve sürdürülebilir tedavisi cerrahi yaklaşımdır. Uygulanan cerrahi tekniklerle hastalar total vücut kilolarının % 65-70’ini verilebilmektedir. Ameliyat sonrası en çokça kilo verme birinci 6 ayda olmakla birlikte, kilo verme ameliyattan sonraki 24 ay vadesince devam etmektedir. Kozmetik maksatlarla cerrahi süreç uygulamak önemli bir karardır. Bu cerrahiyi uygulamayı düşünen her hasta, yapılacak cerrahi sürecin kendilerinde oluşturacağı anatomik ve fizyolojik tesirleri en kıymetlisi alacakları total kalori ölçüsünün azalacağını bilmelidir. Cerrahiden maksimum yarar sağlamak için hastaların, ameliyat sonrası kendilerine önerilen hayat şekillerini ve diyetlerini sürdürmeleri kıymetlidir.
Prof. Dr. Abdulkadir BEDİRLİ
Umumî Cerrahi Mütehassısı