Ekim ayında sizlerle paylaştığımız haberde, Eşel Taşınabilir Sistemi’ndeki sorun nedeniyle akaryakıta bir anda 2,5 – 3 TL’lik artırım gelebileceğini açıklamıştık. Bu haberi paylaştığımızda dolar 9 TL’yi zorluyordu ve akaryakıtın litre fiyatı ortalama 8 TL idi. Bugünse dolar kuru 13,60 düzeyinde, akaryakıt fiyatlarıysa ortalama 14 TL düzeyinden listeleniyor.
Dolar kuru ve enflasyonun, Eşel Taşınabilir Sistemi’ndeki durumun üstüne binmesiyle oluşan bu mükemmel artırımın önüyse hala durdurulabilmiş değil. İşin berbat yanı bu durum sırf araç sahiplerini değil, bayileri de makus etkilemeye başladı. O denli ki şu ana kadar Türkiye genelinde yüzlerce akaryakıt istasyonu kapandı ve bu kapanmaların devam etmesi bekleniyor. Pekala, bayiler akaryakıta bu kadar artırım gelmesine karşın neden ziyan ediyor?
Bir litre akaryakıtın fiyatı nasıl oluşuyor?
EPGİS, Twitter’dan yaptığı paylaşımda rafineriden araç sahibine kadar akaryakıt maliyetini oluşturan kalemlerin hisselerini paylaştı. Akaryakıt dalının artırımlar nedeniyle 800’den fazla akaryakıt istasyonuna veda ettiği ve etmeye devam edeceği açıklamalarının geldiği devirde yapılan bu paylaşıma nazaran 1 litre akaryakıtın maliyeti, şu biçimde bölünüyor:
- %63’ü eser fiyatı
- %28’i kamu hissesi (ÖTV, KDV, EPDK gelir payı)
- %8’i Dağıtıcı-Bayi hissesi
EPGİS tarafından yapılan paylaşıma nazaran akaryakıt istasyonları bilhassa masraflarının artması nedeniyle ziyan etmeye başladılar. Akaryakıtta %8 olan dağıtıcı-bayi hissesi, bir litre akaryakıtta ortalama 97,26 kuruşa denk geliyor. Bu payınsa sırf %4’lük kısmı, yani 48,63 kuruşu bayiye kalıyor. Bayinin litre başına ortalama masrafıysa 94 kuruş olarak veriliyor.
Yani bir akaryakıt bayisi, bir litre akaryakıt satışında ortalama 45,37 şura ziyan ediyor.