Berbehari hayatı
Berbehari hakkında bilgi
Berbehari 847 (H233) senesinde doğdu İsmi, Hasan bin Ali Berbehari, kunyesi, EbU Muhammeddir Keramet sahibi evliya zatlardan ve Hanbeli mezhebinin meşhUr fıkıh alimlerindendir
940 (H 329)da vefat etti
Hanbeli mezhebinde zamanının en meşhUr fıkıh alimi idi Berbehar, Hindistandan getirilen bir baharatın ismidir O zaman bunu getirtenlere berbehari denilmiştir Bu işle uğraşan Hasan bin Aliye de Berbehari lakabı verilmiştir Bugun baharat ve baharatcı denilmektedir
Hasan bin Ali Berbehari, bidatlerden sakınır ve sakındırırdı Ehli sunnet itikadının yayılması icin cok hizmet ederdi Bidat ve bidat ehline (Peygamber efendimizin ve Onun dort halifesi zamanlarında bulunmayıp da, dinde sonradan meydana cıkarılan, uydurulan sozlere, yazılara, usUl ve işlere, ibadet olarak inananlara, bunları yapan ve yaptıranlara) karşı sert tutumu sebebiyle, birara Bağdattan Basraya surulmuş, sonra tekrar Bağdata donmuştur
Muhammed bin Hasan Mukri şoyle anlatmıştır: Dedem ve ninem bana şoyle anlattılar: EbU Muhammed Berbehari omrunun son gunlerinde bir eve cekildi Bir ay kadar orada kaldı Sonra vefat etti Vefat ettiğini gorenlerden bir kadın, hizmetcisine; Git bak, cenazesini yıkamakla kim meşgUl oluyor dedi Hizmetci, gorduklerini şoyle anlatmıştır: Biri gelip, cenazesini yıkadı Sonra namazını kıldırdı Uzerlerinde beyaz ve yeşil elbise olan kalabalık bir cemaat cenazesinde bulundu Namaz bitince hic biri gorunmez oldu, vefat ettiği evde defnedildi
Hasan bin Ali Berbeharinin ceşitli eserleri vardır Bunlardan Şerhi KitabusSunen adlı eseri cok kıymetlidir Buyurdular ki:
Ortaya cıkarılan her bidat, once az bir şeyle başlatılır Sanki hakka, doğruya benzer, buna dalan aldanır Artık ondan kurtulamaz, iş buyur Boylece bozuk bir yola girmiş olur Bu iş dinden cıkmasına kadar uzanabilir Zamanın insanlarının soylediklerine iyi bak Acele etme Alimlerden işitmediğin ve onların nakletmediği bir işe dalma
Doğru yoldan ayrılmak iki turludur Birincisi; iyi niyetli olduğu halde, yanlış iş yapan ve haktan ayrılan, ayağı kayan kimseye uymak Bu, insanı helak eder İkincisi; hakka karşı inadcı olmak ve kendinden once gecen salih, mutteki kimselere muhalefet etmek Boyle yapan kimse sapık ve saptırıcıdır Boyle kimse, ummet arasında şeytan gibidir Kimsenin ona aldanmaması icin, onun halini insanlara bildirmek lazımdır
Olum anında uc ceşit soz soylenir: Bazılarına, ey Allahın kulu, sana Allahın rızasını ve Cennetini mujdelerim, denir Bazılarına, ey Allahın kulu, sana cezanı cektikten sonra Cennete gideceğini mujdelerim, denir Bazılarına da, ey Allahın duşmanı, sana Allahu tealanın gazabını ve Cehennemini bildiririm, denilir
Muslumanın din husUsunda nasihatı gizlemesi, yapmaması helal olmaz Kim nasihatı yapmazsa, muslumanlara hile yapmış olur Muslumanlara hile yapan, dine hile yapmış olur Dine hile yapan da, Allahu tealaya, ResUlullah efendimize ve muminlere ihanet etmiş olur
Munakaşaya oturmak, fayda kapılarını kapatır
Bidat ehli olanlar, başlarını ve vucUdlarını toprakta gizleyip, kuyruklarını acıkta tutan ve yaklaşanı sokan akrebler gibidirler İnsanlar arasında gizlenmiştirler, yanlarına yaklaşanı bidate duşururler, bidat yayarlar
EbU Muhammed Berbehari, evliyanın meşhUrlarından Sehli Tusterinin arkadaşı idi Ondan şoyle nakletmiştir: Allahu teala dunyayı yarattı Dunya uzerinde alimler ve cahiller yarattı İlmin en faziletlisi, kendisiyle amel edilen ilimdir İlmin ancak kendisiyle amel olunanı delildir Amelin doğru olanı haric, diğer kısmı heba olmuştur Amelin sahih olması icin de cok şart vardır
Fudayl bin Iyad hazretlerinin de şoyle buyurduğunu nakletmiştir: Ehli sunnet bir kimseyi gorunce, sanki Eshabı kiramdan birini gormuş gibi olurum Bidat ehli birini gorduğum zaman da, munafıklardan birini gormuş gibi olurum
Bidat ehli ile oturana, hikmet verilmez Bidat ehli ile oturanın uzerine lanet inmesinden korkarım Kim bidat ehlini severse, Allahu teala onun amelini yok eder ve kalbinden İslam nUrunu cıkarır
Bidat sahibini ustun tutan, dinin yıkılmasına yardım etmiş olur Kim bidat ehline guler yuz gosterirse, dini hafife almış olur Bidat ehlinin cenazesine katılan, ayrılıncaya kadar Allahu tealanın gazabından kurtulamaz Gayri muslim ile yemek yerim, fakat bidat ehliyle sofraya oturmam Bidat ehli ile aramda demirden bir kale olması, bana cok sevimli gelir Bidat sahibine buğzeden kimsenin ameli az da olsa, Allahu teala onu affeder Bidat ehlinden yuzunu cevirenin kalbini, Allahu teala iman ile doldurur Bidat ehlini hakir goren kimsenin, Allahu teala Cennette derecesini yuz derece yukseltir Ebediyyen bidat sahibi olma!
1) Tabakatı Hanabile; c2, s18
2) ElAlam; c2, s201
3) ŞezeratuzZeheb; c2, s319
4) MucemulMuellifin; c3, s253
5) İslam Alimleri Ansiklopedisi; c4, s142
Berbehari hakkında bilgi
Berbehari 847 (H233) senesinde doğdu İsmi, Hasan bin Ali Berbehari, kunyesi, EbU Muhammeddir Keramet sahibi evliya zatlardan ve Hanbeli mezhebinin meşhUr fıkıh alimlerindendir
940 (H 329)da vefat etti
Hanbeli mezhebinde zamanının en meşhUr fıkıh alimi idi Berbehar, Hindistandan getirilen bir baharatın ismidir O zaman bunu getirtenlere berbehari denilmiştir Bu işle uğraşan Hasan bin Aliye de Berbehari lakabı verilmiştir Bugun baharat ve baharatcı denilmektedir
Hasan bin Ali Berbehari, bidatlerden sakınır ve sakındırırdı Ehli sunnet itikadının yayılması icin cok hizmet ederdi Bidat ve bidat ehline (Peygamber efendimizin ve Onun dort halifesi zamanlarında bulunmayıp da, dinde sonradan meydana cıkarılan, uydurulan sozlere, yazılara, usUl ve işlere, ibadet olarak inananlara, bunları yapan ve yaptıranlara) karşı sert tutumu sebebiyle, birara Bağdattan Basraya surulmuş, sonra tekrar Bağdata donmuştur
Muhammed bin Hasan Mukri şoyle anlatmıştır: Dedem ve ninem bana şoyle anlattılar: EbU Muhammed Berbehari omrunun son gunlerinde bir eve cekildi Bir ay kadar orada kaldı Sonra vefat etti Vefat ettiğini gorenlerden bir kadın, hizmetcisine; Git bak, cenazesini yıkamakla kim meşgUl oluyor dedi Hizmetci, gorduklerini şoyle anlatmıştır: Biri gelip, cenazesini yıkadı Sonra namazını kıldırdı Uzerlerinde beyaz ve yeşil elbise olan kalabalık bir cemaat cenazesinde bulundu Namaz bitince hic biri gorunmez oldu, vefat ettiği evde defnedildi
Hasan bin Ali Berbeharinin ceşitli eserleri vardır Bunlardan Şerhi KitabusSunen adlı eseri cok kıymetlidir Buyurdular ki:
Ortaya cıkarılan her bidat, once az bir şeyle başlatılır Sanki hakka, doğruya benzer, buna dalan aldanır Artık ondan kurtulamaz, iş buyur Boylece bozuk bir yola girmiş olur Bu iş dinden cıkmasına kadar uzanabilir Zamanın insanlarının soylediklerine iyi bak Acele etme Alimlerden işitmediğin ve onların nakletmediği bir işe dalma
Doğru yoldan ayrılmak iki turludur Birincisi; iyi niyetli olduğu halde, yanlış iş yapan ve haktan ayrılan, ayağı kayan kimseye uymak Bu, insanı helak eder İkincisi; hakka karşı inadcı olmak ve kendinden once gecen salih, mutteki kimselere muhalefet etmek Boyle yapan kimse sapık ve saptırıcıdır Boyle kimse, ummet arasında şeytan gibidir Kimsenin ona aldanmaması icin, onun halini insanlara bildirmek lazımdır
Olum anında uc ceşit soz soylenir: Bazılarına, ey Allahın kulu, sana Allahın rızasını ve Cennetini mujdelerim, denir Bazılarına, ey Allahın kulu, sana cezanı cektikten sonra Cennete gideceğini mujdelerim, denir Bazılarına da, ey Allahın duşmanı, sana Allahu tealanın gazabını ve Cehennemini bildiririm, denilir
Muslumanın din husUsunda nasihatı gizlemesi, yapmaması helal olmaz Kim nasihatı yapmazsa, muslumanlara hile yapmış olur Muslumanlara hile yapan, dine hile yapmış olur Dine hile yapan da, Allahu tealaya, ResUlullah efendimize ve muminlere ihanet etmiş olur
Munakaşaya oturmak, fayda kapılarını kapatır
Bidat ehli olanlar, başlarını ve vucUdlarını toprakta gizleyip, kuyruklarını acıkta tutan ve yaklaşanı sokan akrebler gibidirler İnsanlar arasında gizlenmiştirler, yanlarına yaklaşanı bidate duşururler, bidat yayarlar
EbU Muhammed Berbehari, evliyanın meşhUrlarından Sehli Tusterinin arkadaşı idi Ondan şoyle nakletmiştir: Allahu teala dunyayı yarattı Dunya uzerinde alimler ve cahiller yarattı İlmin en faziletlisi, kendisiyle amel edilen ilimdir İlmin ancak kendisiyle amel olunanı delildir Amelin doğru olanı haric, diğer kısmı heba olmuştur Amelin sahih olması icin de cok şart vardır
Fudayl bin Iyad hazretlerinin de şoyle buyurduğunu nakletmiştir: Ehli sunnet bir kimseyi gorunce, sanki Eshabı kiramdan birini gormuş gibi olurum Bidat ehli birini gorduğum zaman da, munafıklardan birini gormuş gibi olurum
Bidat ehli ile oturana, hikmet verilmez Bidat ehli ile oturanın uzerine lanet inmesinden korkarım Kim bidat ehlini severse, Allahu teala onun amelini yok eder ve kalbinden İslam nUrunu cıkarır
Bidat sahibini ustun tutan, dinin yıkılmasına yardım etmiş olur Kim bidat ehline guler yuz gosterirse, dini hafife almış olur Bidat ehlinin cenazesine katılan, ayrılıncaya kadar Allahu tealanın gazabından kurtulamaz Gayri muslim ile yemek yerim, fakat bidat ehliyle sofraya oturmam Bidat ehli ile aramda demirden bir kale olması, bana cok sevimli gelir Bidat sahibine buğzeden kimsenin ameli az da olsa, Allahu teala onu affeder Bidat ehlinden yuzunu cevirenin kalbini, Allahu teala iman ile doldurur Bidat ehlini hakir goren kimsenin, Allahu teala Cennette derecesini yuz derece yukseltir Ebediyyen bidat sahibi olma!
1) Tabakatı Hanabile; c2, s18
2) ElAlam; c2, s201
3) ŞezeratuzZeheb; c2, s319
4) MucemulMuellifin; c3, s253
5) İslam Alimleri Ansiklopedisi; c4, s142