Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Suyun Canlılar İçin Önemi
Besinlerin Canlılar İçin Önemi
Canlılar için suyun ve besinin önemi
Hayatta kalma mücadelesinde su dek kayda değer diğer bir şey yoktur Vücudumuzun % 70 sudur Bir insan ahenkli ve minimum miktarda su almaz ise, o insanın seri ve verimli olmasını bekleyemezsiniz Bir insanın iklime, doğadaki aktivitesine ve etraf ısısına alt olarak en düşük hergün 25 lt su içmesi gerekmektedir İçtiğimiz su dışkı, idrar, vücuttan ve akciğerlerden meydana çıkan nem sonucu kaybedilmektedir Bu arz her gün bitmiş tamamlanmak zorundadır Yemek yemeden halsiz vaziyette 30 gün dayanabilirsiniz fakat su içmeden (bu zaman ortama ast olarak) 7 10 gün dayanabilirsiniz Bu vakit sonunda ölüm kaçınılmazdır Aşağıda sıralanan önerileri su temin edinceye kadar (vücudumuzda mevcut suyu gözetmek için) uygulamalısınız
1 Su kaybını durdurmak ve güneşten yanmamak için vücut derimizi örtmemiz gerekmektedir
2 Günün en sıcak saatlerinde aşırı çalışmadan kaçınınYürümeniz gerekli ise bunu telaş etmeden yapın
3 Suyunuz yahut yemek yemek yemeyin Konuşarak ağzınızın ve boğazınızın kurumasına neden olacağınızdan bundan sakının
4 Mevcut suyunuzu akşam serinliğinde veya gece ufak yudumlarla için
5 Çevrenizde deniz suyu ya da içilmez su varsa elbiselerinizi ıslatın Bu operasyon sizi serin tutar ve terlemenizi engeller
6 Içki ve sigara içmeyiniz
İÇME SUYUNUN NİTELİKLERİ
Su; kokusuz, renksiz, berrak ve içimi hoş olmalıdır
Sularda fenoller, yağlar gibi suya fena koku ve tat veren maddeler bulunmamalıdır
Su tortusuz ve soluk olmalıdır – Su; rahatsızlık yapan mikroorganizma ihtiva ermemelidir
Suda bulunan vibrio cholera, salmonella typhi, kara sarılık virüsü gibi mikroorganizmalar sudan geçerek hastalığa sebep olurlar İçme sularının elbette bakteriyolojik kirlilik taşımaması gerekir – Suda sağlığa zararlı kimyasal maddeler bulunmamalıdır Bazı kimyasal maddeler zehirli etki yapabilir Arsenik, kadmiyum, krom, kurşun, civa gibi… Bunun yanına baryum, nitrat, florür, radyoaktif maddeler, amonyum, klorür gibi maddeler sınır değerlerinin üstünde sağlığa negatif etkileri olan maddelerdir bununla birlikte bazıları suya benekli suların karıştığının göstergesidir – Sular kullanım maksatlarına yerinde olmalıdır
İçme suyu ve sanayide, yararlanma sularında demir, manganez ve sertlik değerleri önemlilik arzeder – Sular saldırgan olmalıdır
Suların agresifliği, bağımsızlık karbondioksit ( CO2 ) ile bikarbonat ( HCO3) iyonunun dengede
olmasından ileri kazanç Suların agresifliği boruların korozyonuna sebebiyet verir Ayrıca boruların aşınması halinde borudan ayrılan elementler su kalitesinin bozulmasına sebep olur
VÜCUTTA SUYUN ROLÜ
Sıcaklığın düzenlenmesinde çok manâlı bir rol oynar
Derinin nemlenmesinde, toksinlerin atılmasında ve vücudun temizlenmesinde temel bir tahsis üstlenir
Böbreklerin çalışmasını kolaylaştırır
Çözücü rolüyle vitaminleri ve mineralleri keza taşır, keza de vücutta çözülmesini sağlar
Kayganlaştırıcı bir madde olması sebebiyle çoğu organın gerektiği gibi çalışmasını sağlar
BESİNLERİMİZİN SINIFLANDIRILMASI
Beslenme, insanın büyüyüp gelişmesi, sağlıklı yaşaması ve enerji üretebilmesi için gerekli maddeleri alıp vücudunda kullanmasıdır Besin esnasında aldığımız gıda ve içeceklere besin denir
A) Yapılarına Kadar Besinlerimiz
ORGANİK BESİNLER – İNORGANİK BESİNLER
Karbonhidratlar Madensel Tuzlar
Yağlar Su
Proteinler
Vitaminler
B) Görevlerine Tarafından Besinlerimiz
ENERJİ VERENLER DÜZENLEYİCİ YAPICIONARICI
Karbonhidratlar Vitamin Protein
Yağlar Su Madensel Tuzlar
Proteinler Madensel Tuzlar Su
KARBONHİDRATLAR
Karbonhidratlar organizmada öncelikli olarak enerji elde etmede kullanılırlar 1 gr karbonhidrattan 41 kalorilik enerji elde edilir Karbonhidratlar enerji elde etmenin yanına hücre zarının, nükleik asitlerin, organik moleküllerin de yapısına katılırlar Yapılarında karbon, hidrojen ve oksijen atomu bulundururlar Yeşil bitkiler atmosferdeki karbondioksiti köklerinden aldıkları suyla birleştirerek glikozu oluştururlar
CO2+H2O————–DEKSTROZ +O2
Karbonhidratlar şeker ve şekerli yiyecekler ile ekmek, Makarna, patates ve tahıllarda bulunur Karbonhidratların en minik yapıtaşı glikozdur Fazla sayıda üzüm şekeri molekülü farklı şekillerde bir araya gelerek nişasta, selüloz veya glikojeni oluştururlar
KARBONHİDRAT ÇEŞİTLERİ
Üzüm Şekeri:En basit şeker olarak bilinen üzüm şekeri bitkide fotosentez olayı sonucunda oluşur Glikozun fazlası bitkilerde nişasta, hayvanlarda glikojene dönüştürülerek depolanır Nişasta:Yalnızca bitkide depo gıda maddesi olarak görülür Çok sayıda üzüm şekeri molekülünün bir araya gelerek oluşturduğu bir yapıdır Arpa, buğday, patates gibi besinlerde görülür Suda erimezler Gözenekli Olan zarındaki porlardan geçemeyecek değin büyük moleküllerdir Hayvanlar nişastayı sindirim olayı ile glikoza dönüştürerek kullanırlar Nişastanın ayıracı iyot çözeltisidir Nişasta iyot çözeltisi ile mavimor renge dönüşür
Selüloz:Bitkı, mantar ve bakteri hücrelerinde hücre zarının dışında bulunan gözenekli olan çeperi selülozdan oluşur Selüloz hayvan hücrelerinde bulunmaz aynı zamanda hayvanlarda selülozun sindirimi yapılamaz Sadece geviş getiren memelilerin bağırsaklarında bulunan bakteriler selülozu sindirebilirler Glikojen:Hayvan hücrelerinde ve mantar hücrelerinde artı glikozun ambar şekli glikojendir Bitkilerde glikojen bulunmaz Hayvanlarda glikozun fazlası adale ve karaciğerde glikojen şeklinde depolanır Kandaki glikoz seviyesi düştüğünde ise glikojen glikoza dönüşerek kana geçer
YAĞLAR
Yapılarında hidrojen, oksijen ve karbon atomu vardır En ufak yapıtaşı yağ asidi ve gliseroldur Yağlar beyaz kağıt üzerinde saydam leke bırakmaları ile tanınırlar Canlılar yağları enerji elde etmede kullanırlar
Görevleri:
1 Vücudun ısı yalıtımını sağlarlar
2 Vücudu darbelere aleyhinde korurlar
3 Hücreli zarının yapısına katılırlar
4 Hormonların yapısına katılırlar
5 Depo gıda maddesi olarak atama yaparlar
6 İç organların etrafını sararak onları korurlar
Yağlar oda sıcaklığında katı ya da değişken olmalarına tarafından ikiye ayrılırlar
— Sıvı Yağlar: Oda sıcaklığında sıvıdırlar Bitkisel yağlardır Darı özü, zeytin yağı, susam yaği gibi
— Katı Yağlar: Oda sıcaklığında katıdırlar Hayvansal yağlardır Tereyağı, kuyruk yağı gibi
PROTİNLER
Yapılarında karbon, hidrojen, oksijen ve azot bulunur En küçük yapıtaşı aminoasitlerdir Artış, gelişme, yaralanan dokuların onarılması için gerekli olan bir inşa maddesidir Hayvansal besinlerde daha pozitif bulunur (Et, balık, tavuk, yumurta, süt ve peynirde oldukça çok bulunur) Aynca tahıllar ve baklagiller de proteince varlıklı besinlerdir Canlılar proteini inşa maddesi olarak kullanırlar Oysa fazla mağdur durumda kalınırsa proteinler enerji verici olarak da kullanılır Enzimleri de proteinler oluşturur
Misal1: Protein, yağ ve karbonhidratları enerji verme kabiliyetlerine göre en çok enerji verenden en az enerji verene dürüst sıralayınız
Çözüm: En fazla enerji verenden asgari enerji verene dürüst besinler; Yağlar Proteinler Karbonhidratlar (9,1 kalori) (4,3 kalori) (4,1 kalori)
Örnek – 2: Protein, yağ ve karbonhidratları sindirim kolaylığına göre sıralayınız
Çözüm: En basit sindirilenden en zor sindirilene doğru besinler; Karbonhidratlar – Proteinler – Yağlar
Örnek – 3: Besinlerin organizmadaki uygulama sırası nasıldır?
Çözüm: Karbonhidratlar – Yağlar – Proteinler
Misal – 4: Yağlar proteinlerden daha güç parçalandığı halde neden proteinlerden önce enerji verici olarak kullanırlar?
Çözüm: Proteinler canlının esas yapıtaşıdır Canlı protein sindiriyorsa bir anlamda kendini sindiriyor demektir Bu durum uzun süren istek durumunda görülür *
Besinlerin Canlılar İçin Önemi
Canlılar için suyun ve besinin önemi
Hayatta kalma mücadelesinde su dek kayda değer diğer bir şey yoktur Vücudumuzun % 70 sudur Bir insan ahenkli ve minimum miktarda su almaz ise, o insanın seri ve verimli olmasını bekleyemezsiniz Bir insanın iklime, doğadaki aktivitesine ve etraf ısısına alt olarak en düşük hergün 25 lt su içmesi gerekmektedir İçtiğimiz su dışkı, idrar, vücuttan ve akciğerlerden meydana çıkan nem sonucu kaybedilmektedir Bu arz her gün bitmiş tamamlanmak zorundadır Yemek yemeden halsiz vaziyette 30 gün dayanabilirsiniz fakat su içmeden (bu zaman ortama ast olarak) 7 10 gün dayanabilirsiniz Bu vakit sonunda ölüm kaçınılmazdır Aşağıda sıralanan önerileri su temin edinceye kadar (vücudumuzda mevcut suyu gözetmek için) uygulamalısınız
1 Su kaybını durdurmak ve güneşten yanmamak için vücut derimizi örtmemiz gerekmektedir
2 Günün en sıcak saatlerinde aşırı çalışmadan kaçınınYürümeniz gerekli ise bunu telaş etmeden yapın
3 Suyunuz yahut yemek yemek yemeyin Konuşarak ağzınızın ve boğazınızın kurumasına neden olacağınızdan bundan sakının
4 Mevcut suyunuzu akşam serinliğinde veya gece ufak yudumlarla için
5 Çevrenizde deniz suyu ya da içilmez su varsa elbiselerinizi ıslatın Bu operasyon sizi serin tutar ve terlemenizi engeller
6 Içki ve sigara içmeyiniz
İÇME SUYUNUN NİTELİKLERİ
Su; kokusuz, renksiz, berrak ve içimi hoş olmalıdır
Sularda fenoller, yağlar gibi suya fena koku ve tat veren maddeler bulunmamalıdır
Su tortusuz ve soluk olmalıdır – Su; rahatsızlık yapan mikroorganizma ihtiva ermemelidir
Suda bulunan vibrio cholera, salmonella typhi, kara sarılık virüsü gibi mikroorganizmalar sudan geçerek hastalığa sebep olurlar İçme sularının elbette bakteriyolojik kirlilik taşımaması gerekir – Suda sağlığa zararlı kimyasal maddeler bulunmamalıdır Bazı kimyasal maddeler zehirli etki yapabilir Arsenik, kadmiyum, krom, kurşun, civa gibi… Bunun yanına baryum, nitrat, florür, radyoaktif maddeler, amonyum, klorür gibi maddeler sınır değerlerinin üstünde sağlığa negatif etkileri olan maddelerdir bununla birlikte bazıları suya benekli suların karıştığının göstergesidir – Sular kullanım maksatlarına yerinde olmalıdır
İçme suyu ve sanayide, yararlanma sularında demir, manganez ve sertlik değerleri önemlilik arzeder – Sular saldırgan olmalıdır
Suların agresifliği, bağımsızlık karbondioksit ( CO2 ) ile bikarbonat ( HCO3) iyonunun dengede
olmasından ileri kazanç Suların agresifliği boruların korozyonuna sebebiyet verir Ayrıca boruların aşınması halinde borudan ayrılan elementler su kalitesinin bozulmasına sebep olur
VÜCUTTA SUYUN ROLÜ
Sıcaklığın düzenlenmesinde çok manâlı bir rol oynar
Derinin nemlenmesinde, toksinlerin atılmasında ve vücudun temizlenmesinde temel bir tahsis üstlenir
Böbreklerin çalışmasını kolaylaştırır
Çözücü rolüyle vitaminleri ve mineralleri keza taşır, keza de vücutta çözülmesini sağlar
Kayganlaştırıcı bir madde olması sebebiyle çoğu organın gerektiği gibi çalışmasını sağlar
BESİNLERİMİZİN SINIFLANDIRILMASI
Beslenme, insanın büyüyüp gelişmesi, sağlıklı yaşaması ve enerji üretebilmesi için gerekli maddeleri alıp vücudunda kullanmasıdır Besin esnasında aldığımız gıda ve içeceklere besin denir
A) Yapılarına Kadar Besinlerimiz
ORGANİK BESİNLER – İNORGANİK BESİNLER
Karbonhidratlar Madensel Tuzlar
Yağlar Su
Proteinler
Vitaminler
B) Görevlerine Tarafından Besinlerimiz
ENERJİ VERENLER DÜZENLEYİCİ YAPICIONARICI
Karbonhidratlar Vitamin Protein
Yağlar Su Madensel Tuzlar
Proteinler Madensel Tuzlar Su
KARBONHİDRATLAR
Karbonhidratlar organizmada öncelikli olarak enerji elde etmede kullanılırlar 1 gr karbonhidrattan 41 kalorilik enerji elde edilir Karbonhidratlar enerji elde etmenin yanına hücre zarının, nükleik asitlerin, organik moleküllerin de yapısına katılırlar Yapılarında karbon, hidrojen ve oksijen atomu bulundururlar Yeşil bitkiler atmosferdeki karbondioksiti köklerinden aldıkları suyla birleştirerek glikozu oluştururlar
CO2+H2O————–DEKSTROZ +O2
Karbonhidratlar şeker ve şekerli yiyecekler ile ekmek, Makarna, patates ve tahıllarda bulunur Karbonhidratların en minik yapıtaşı glikozdur Fazla sayıda üzüm şekeri molekülü farklı şekillerde bir araya gelerek nişasta, selüloz veya glikojeni oluştururlar
KARBONHİDRAT ÇEŞİTLERİ
Üzüm Şekeri:En basit şeker olarak bilinen üzüm şekeri bitkide fotosentez olayı sonucunda oluşur Glikozun fazlası bitkilerde nişasta, hayvanlarda glikojene dönüştürülerek depolanır Nişasta:Yalnızca bitkide depo gıda maddesi olarak görülür Çok sayıda üzüm şekeri molekülünün bir araya gelerek oluşturduğu bir yapıdır Arpa, buğday, patates gibi besinlerde görülür Suda erimezler Gözenekli Olan zarındaki porlardan geçemeyecek değin büyük moleküllerdir Hayvanlar nişastayı sindirim olayı ile glikoza dönüştürerek kullanırlar Nişastanın ayıracı iyot çözeltisidir Nişasta iyot çözeltisi ile mavimor renge dönüşür
Selüloz:Bitkı, mantar ve bakteri hücrelerinde hücre zarının dışında bulunan gözenekli olan çeperi selülozdan oluşur Selüloz hayvan hücrelerinde bulunmaz aynı zamanda hayvanlarda selülozun sindirimi yapılamaz Sadece geviş getiren memelilerin bağırsaklarında bulunan bakteriler selülozu sindirebilirler Glikojen:Hayvan hücrelerinde ve mantar hücrelerinde artı glikozun ambar şekli glikojendir Bitkilerde glikojen bulunmaz Hayvanlarda glikozun fazlası adale ve karaciğerde glikojen şeklinde depolanır Kandaki glikoz seviyesi düştüğünde ise glikojen glikoza dönüşerek kana geçer
YAĞLAR
Yapılarında hidrojen, oksijen ve karbon atomu vardır En ufak yapıtaşı yağ asidi ve gliseroldur Yağlar beyaz kağıt üzerinde saydam leke bırakmaları ile tanınırlar Canlılar yağları enerji elde etmede kullanırlar
Görevleri:
1 Vücudun ısı yalıtımını sağlarlar
2 Vücudu darbelere aleyhinde korurlar
3 Hücreli zarının yapısına katılırlar
4 Hormonların yapısına katılırlar
5 Depo gıda maddesi olarak atama yaparlar
6 İç organların etrafını sararak onları korurlar
Yağlar oda sıcaklığında katı ya da değişken olmalarına tarafından ikiye ayrılırlar
— Sıvı Yağlar: Oda sıcaklığında sıvıdırlar Bitkisel yağlardır Darı özü, zeytin yağı, susam yaği gibi
— Katı Yağlar: Oda sıcaklığında katıdırlar Hayvansal yağlardır Tereyağı, kuyruk yağı gibi
PROTİNLER
Yapılarında karbon, hidrojen, oksijen ve azot bulunur En küçük yapıtaşı aminoasitlerdir Artış, gelişme, yaralanan dokuların onarılması için gerekli olan bir inşa maddesidir Hayvansal besinlerde daha pozitif bulunur (Et, balık, tavuk, yumurta, süt ve peynirde oldukça çok bulunur) Aynca tahıllar ve baklagiller de proteince varlıklı besinlerdir Canlılar proteini inşa maddesi olarak kullanırlar Oysa fazla mağdur durumda kalınırsa proteinler enerji verici olarak da kullanılır Enzimleri de proteinler oluşturur
Misal1: Protein, yağ ve karbonhidratları enerji verme kabiliyetlerine göre en çok enerji verenden en az enerji verene dürüst sıralayınız
Çözüm: En fazla enerji verenden asgari enerji verene dürüst besinler; Yağlar Proteinler Karbonhidratlar (9,1 kalori) (4,3 kalori) (4,1 kalori)
Örnek – 2: Protein, yağ ve karbonhidratları sindirim kolaylığına göre sıralayınız
Çözüm: En basit sindirilenden en zor sindirilene doğru besinler; Karbonhidratlar – Proteinler – Yağlar
Örnek – 3: Besinlerin organizmadaki uygulama sırası nasıldır?
Çözüm: Karbonhidratlar – Yağlar – Proteinler
Misal – 4: Yağlar proteinlerden daha güç parçalandığı halde neden proteinlerden önce enerji verici olarak kullanırlar?
Çözüm: Proteinler canlının esas yapıtaşıdır Canlı protein sindiriyorsa bir anlamda kendini sindiriyor demektir Bu durum uzun süren istek durumunda görülür *
