Beşli Cemberi Ve Ton Bulma Nedir ?

Diyezli tonlar nedir
Bemollu Tonlar nedir

Eserin notalarının başlangıcında var olan (sol,fa ve do anahtarlarından sonra)diyez ve bemol işaretlerinin sıralanış kuralına beşliler cemberi denirve bu işaretler eserin hangi tonda olduğunu bildirir

do major ve onun ilgili minoru olan la minorde hicbir değiştirici işaret yoktur(yani kok akorunda yoktur)diğer tonların tumunde diyez ve bemol işaretleri vardır

Bemollu tonlar

bemol işaretlerinin ilki si bemoldurdiğer bemol işaretleri bu işaretten başlanılarak beş ses geriye sayılarak bulunurOrneğin silasolfami bulunan mi bemol işareti ikinci bemol işaretidirbu şekilde beş ses geri sayılarak bemol sırası oluşur

buna gore bemol sırası: similaresoldofa şeklinde bulunur

Diyezli tonlar

diyez işaretlerini ilki fa diyezdirdiğer diyez işareti bu işaretten beş ses ileri syılarak bulunur orneğin fasollasido bulunan do diyez işareti ikinci diyez işaretidirbu şekilde beş ses ileri sayılarak diyez sırası oluşturulur

buna gore diyez sırası:fadosolrelamisi şeklinde bulunur

gorulduğu gibi diyez sırası bemol sırasının tam tersidir klasik batı muziğinde bir eserin başlangıcında ya diyez ya da bemol sırası vardır ama Turk muziğinde bu işaretler karma şekilde kullanılırZaten Turk muziğinin değiştirici işaretleri farklıdır

BİR MAJOR TONUN İLGİLİ MİNORUNU BULMAK İCİN O SESTEN KUCUK UCLU (yani bir tam+1 yarım aralık) AŞAĞI (yani peskalın sese) İNİYORUZ
ornek : SOL MAJORUN İLGİLİ MİNORU Mİ MİNORDUR ( solfa arası tam ses, fami arası yarım ses eşittir bir bucuk ses)
MİNOR TONUN İLGİLİ MAJORU İCİN DE TAM TERSİ GECERLİDİR


diyeceksiniz ki hangi ton hangi arızaları alır gorelim:

ilk once işin teorik kısmıyla başlayalım

bemol arıza alan tonlar bemollu tonlardır yani Sİbemol(Bb) major, La bemol (Ab) major gibi bemol arıza alıp da bemollu olmayan tek ton FA majordur(F) anlatmak istediğim her akorun yanında bemol işareti varken Fa akorunun yanında yoktur biraz karışık anlattım ama bunun başka bir yolu yok ne yazık ki en kolay şekliyle anlatıyorum

BEMOL SIRASI VE BEMOLLU TON BULMA
SİMİLARESOLDOFA oncelikle bunu ezberlemeniz gerek bu bemol sırasıdır
bunu ezberledikten sonra sira ton bulmaya geldi

dediğimiz gibi bemol sırasıyla bulunan tonlar bemollu tonlardır(Fa major haric)

ornek:
Sİb MAJOR'un aldığı arızalar : Sİ bemol + Mİ bemol
REb MAJOR'un aldığı arızalar : Sİ bemol + Mİ bemol + LA bemol + RE bemol + SOL bemol

dikkat ettiyseniz hangi bemollu tonun arızasını bulmak istiyorsak bemol sırasından saymaya başlıyoruz ve aradığımız tonun sesinden bir sonraki seste kalıyoruz bunu aşağıdaki kalıplarda da gorebilirsiniz

1 bemol alan ton : FA(F) MAJOR ilgili minoru RE MİNOR
2 bemol alan ton : Sİ(Bb) BEMOL MAJOR ilgili minoru SOL MİNOR
3 bemol alan ton : Mİ(Eb) BEMOL MAJOR ilgili minoru DO MİNOR
4 bemol alan ton : LA(Ab) BEMOL MAJOR ilgili minoru FA MİNOR
5 bemol alan ton : RE(Db) BEMOL MAJOR ilgili minoru Sİ BEMOL(Bb) MİNOR
6 bemol alan ton : SOL(Gb) BEMOL MAJOR ilgili minoru Mİ BEMOL(Eb) MİNOR
7 bemol alan ton : DO(Cb) BEMOL MAJOR ilgili minoru LA BEMOL(Ab) MİNOR

DİYEZ SIRASI VE DİYEZLİ TON BULMA

FADOSOLRELAMİSİ bu diyez sırasını da ezberlemenizde fayda var ama ezberleyemezseniz diyez sırası bemol sırasının tam tersidir buradan hatırlarsınız

diyez sırasıyla ton bulurken aklımızdan (doremifasollasido) gamını cıkarmamalıyız

ton bulma şoyle oluyor: bir tonun aldığı diyezleri bulmak icin once doğal do major gamında(doremifasollasido) bu sesi buluyoruz ve bir onceki sesini alıp geciyoruz diyez sırasına
orneğin re major tonunun arızalarını bulmak icin doğal do major gamında re sesinden bir onceki nota DO'dur bir onceki sesi bulduktan sonra diyez sırasında o sese kadar olan butun arızaları alıyordur tonumuz aşağıdaki kalıplarla bilgilerinizi pekiştirin lutfen

1 diyez alan ton : SOL MAJOR ilgili minoru Mİ MİNOR
2 diyez alan ton : RE MAJOR ilgili minoru Sİ MİNOR
3 diyez alan ton : LA MAJOR ilgili minoru FA DİYEZ(F#) MİNOR
4 diyez alan ton : Mİ MAJOR ilgili minoru DO DİYEZ(C#) MİNOR
5 diyez alan ton : Sİ MAJOR ilgili minoru SOL DİYEZ(G#) MİNOR
6 diyez alan ton : FA# MAJOR ilgili minoru RE DİYEZ(D#) MİNOR
7 diyez alan ton : DO# MAJOR ilgili minoru LA DİYEZ(A#) MİNOR