Bestelenip Şarkıya Dönüşen Nazım Hikmet Şiirleri

Tarihimiz boyunca Türkçemizi ustalıkla kullanarak eserler yazmış sayısız edebiyatçımız var. Mevzu şiir olunca, Nazım Hikmet ismi Türk şiirinin tartışılmaz ustalarından biridir. Maalesef kendisi Kurtuluş Savaşı dahil ülkenin en makus vakitlerini yaşamış, hayatının büyük bir kısmını mahpusta geçirmiş, geri kalanını ise memleketin uzakta tamamlayarak hasret içinde bu dünyadan göçüp gitmiştir.

Pek çok farklı tıpta eser verse de Nazım Hikmet her vakit kendini şair olarak tanıtmış ve Türkçeyi ustalıkla kullandığı sayısız şiiri bize armağan etmiştir. Usta şairin kaleminden çıkan şiirler, yıllar içinde pek çok usta müzisyenin notalarıyla buluşmuş ve ortaya vakitsiz müzikler çıkmıştır. Gelin Nazım Hikmet şiirlerinden bestelenen kimi müziklere yakından bakalım ve bir sefer daha bu türlü bir insan öz lisanımızda şiir yazdığı için ne kadar şanslı olduğumuzu hatırlayalım.

• Bazı şiirler besteye uygun olarak düzenlendiği için müzik ile farklılık gösterebilir.

​

Nazım Hikmet şiirlerinden bestelenen birtakım müzikler:

• Seni Düşünmek Hoş Şey / Ezginin Günlüğü
• Sen / Yeni Türkü
• Karlı Kayın Ormanında / Zülfü Livaneli
• Ceviz Ağacı / Cem Karaca
• Bor Oteli / Hüsnü Arkan
• Geberiyorum / Athena
• Hoş Geldin Bayanım / İlhan İrem
• Aynı Kısımdaydık / Ahmet Kaya
• Seviyorum Seni / Onur Akın
• Çok Yorgunum / Cem Karaca
• Güzel Günler Göreceğiz / Edip Akbayram
• Saat Dört Mahrum / Zülfü Livaneli
• Herkes Üzeresin / Cem Karaca
• Bu Memleket Bizim / Suavi

Ümidin yetmediği o anlar: Seni Düşünmek Hoş Şey / Ezginin Günlüğü





Seni düşünmek hoş şey,

ümitli şey,

dünyanın en hoş sesinden

en hoş şarkıyı dinlemek üzere birşey...

Fakat artık ümit yetmiyor bana,

ben artık müzik dinlemek değil,

şarkı söylemek istiyorum...

Her şeyim ve daha fazlası: Sen / Yeni Türkü





Sen esirliğim ve hürriyetimsin,

Çıplak bir yaz gecesi üzere yanan etimsin,

Sen memleketimsin.

Sen ela gözlerinde yeşil hareler,

Sen büyük, hoş ve muzaffer

ve ulaşıldıkça ulaşılmaz olan hasretimsin...

Hangisi daha uzak: Karlı Kayın Ormanında / Zülfü Livaneli





Karlı kayın ormanında

yürüyorum geceleyin.

Efkârlıyım, efkârlıyım,

elini ver, nerde elin?

Ayışığı renginde kar,

keçe çizmelerim ağır.

İçimde çalınan ıslık

beni nereye çağırır?

Memleket mi, yıldızlar mı,

gençliğim mi daha uzak?

Kayınların arasında

bir pencere, sarı, sıcak.

Ben ordan geçerken biri :

"Amca, dese, gir içeri."

Girip yerden selâmlasam

hane içindekileri.

Eski takvim hesabıyle

bu sabah başladı bahar.

Geri geldi Memed'ime

yolladığım oyuncaklar.

Kurulmamış zembereği

küskün duruyor kamyonet,

yüzdüremedi leğende

beyaz kotrasını Memet.

Kar tertemiz, kar kabarık,

yürüyorum yumuşacık.

Dün gece on bir buçukta

ölmüş Berut, tanışırdık.

Bende boz bir halısı var

bir de kitabı, imzalı.

Elden ele geçer kitap,

daha yüz yıl yaşar halı.

Yedi doruklu şehrimde

bıraktım gonca gülümü.

Ne mevtten korkmak ayıp,

ne de düşünmek vefatı.

En acayip gücümüzdür,

kahramanlıktır yaşamak :

Öleceğimizi bilip

öleceğimizi mutlak.

Memleket mi, daha uzak,

gençliğim mi, yıldızlar mı?

Bayramoğlu, Bayramoğlu,

ölümden öte köy var mı?

Geceleyin, karlı kayın

ormanında yürüyorum.

Karanlıkta etrafımı

gündüz üzere görüyorum.

Şimdi şurdan saptım mıydı,

şose, tirenyolu, ova.

Yirmi beş kilometreden

pırıl pırıldır Moskova...

Kimse duymasın: Ceviz Ağacı / Cem Karaca





Başım köpük köpük bulut, içim dışım deniz,

ben bir ceviz ağacıyım Gülhane Parkı'nda,

budak budak, şerham şerham ihtiyar bir ceviz.

Ne sen bunun farkındasın, ne polis farkında.

Ben bir ceviz ağacıyım Gülhane Parkı'nda.

Yapraklarım suda balık üzere kıvıl kıvıl.

Yapraklarım ipek mendil üzere tiril tiril,

koparıver, gözlerinin, gülüm, yaşını sil.

Yapraklarım ellerimdir, tam yüz bin elim var.

Yüz bin elle dokunurum sana, İstanbul'a.

Yapraklarım gözlerimdir, şaşarak bakarım.

Yüz bin gözle seyrederim seni, İstanbul'u.

Yüz bin yürek üzere çarpar, çarpar yapraklarım.

Ben bir ceviz ağacıyım Gülhane Parkı'nda.

Ne sen bunun farkındasın, ne polis farkında.

Gurbet elde bir gece: Bor Oteli / Hüsnü Arkan





Şu Varna’da uyumanın yolu yok geceleri,

uyumanın yolu yok

yıldızların bolluğundan,

yakınlığından parlaklığından,

kumlukta hışırtısından meyyit dalgaların,

sedefleriyle,

çakıllarıyla,

tuzlu yosunların hışırtısı;

denizde bir yürek üzere atan motor sesinden,

İstanbul’dan çıkıp

Boğaz’ı geçip

odamı dolduran anıların yüzünden

kimisinin gözü yeşil,

kimisinin bilekleri kelepçeli

kimisinin bir mendil var elinde,

lavanta çiçeği kokuyor mendil.

Şu Varna’da uyumanın yolu yok, gülüm

Şu Varna’da, Bor Oteli’nde.

Geçer de gitmez birtakımı: Geberiyorum / Athena





Geçip gitmiş günler gelin

Rakı için sarhoş olun

Islıkla bir şeyler çalın

Geberiyorum kederden

İlerdeki hoş günler

Beni görmeyecek onlar

Bari selam yollasınlar

Geberiyorum kederden

Başladığım bugünkü gün

Yarıda kalabilirsin

Geceye varmadan yahut

Çok büyük olabilirsin

Ne aşk ancak: Güzel Geldin Bayanım / İlhan İrem





Hoş geldin bayanım benim güzel geldin

yorulmuşsundur;

nasıl etsemde yıkasam ayacıklarını

ne gül suyum ne gümüş leğenim var,

susamışsındır;

buzlu şerbetim yok ki ikram edeyim

acıkmışsındır;

beyaz ketenli örtülü sofralar kuramam

memleket üzere fakirdir odam.

Hoş geldin bayanım benim güzel geldin

ayağını basdın odama

kırk yıllık beton, çayır çimen şimdi

güldün,

güller açıldı penceremin demirlerinde

ağladın,

avuçlarıma döküldü inciler

gönlüm üzere zengin

hürriyet üzere aydınlık oldu odam...

Hoş geldin bayanım benim beğenilen geldin.

Yüzyılın yalnızlığı: Birebir Kısımdaydık / Ahmet Kaya





Yüz yıl oldu yüzünü görmeyeli,

belini sarmayalı,

gözünün içinde durmayalı,

aklının aydınlığına sorular sormayalı,

dokunmayalı sıcaklığına karnının.

Yüz yıldır bekler beni

bir kentte bir bayan.

Aynı kısımdaydık, tıpkı kısımdaydık.

Aynı koldan düşüp ayrıldık.

Aramızda yüz yıllık vakit,

yol yüz yıllık.

Yüz yıldır alacakaranlıkta

koşuyorum akabinde.

Bambaşka bir sevda: Seviyorum Seni / Onur Akın





Seviyorum seni

Ekmeği tuza banıp yer gibi

Geceleyin ateşler içinde uyanarak

Ağzımı dayayıp musluğa

Su içer üzere.

Ne vakit seni düşünsem

Bir ceylan su içmeye iner

Çayırları büyürken görürüm

Her akşam seninle

Yeşil bir zeytin tanesi

Bir modül mavi deniz alır beni.

Seni düşündükçe

Gül dikiyorum ellerimin değdiği yere

Atlara su veriyorum

Daha bir seviyorum dağları...

Ağır posta paketini

neyin nesi belirsiz

telaşlı, sevinçli, kuşkulu açar gibi

Seviyorum seni

denizi birinci kere uçakla geçer gibi

İstanbul'da yumuşacık kararırken ortalık

içimde kımıldayan birşeyler gibi

Seviyorum seni

Yaşıyoruz çok şükür der üzere.

Yıllar süren yollar: Çok Yorgunum / Cem Karaca





Çok yorgunum, beni bekleme kaptan.

Seyir defterini diğeri yazsın.

Çınarlı, kubbeli, mavi bir liman.

Beni o limana çıkaramazsın...

Elbet bir gün: Hoş Günler Göreceğiz / Edip Akbayram





Güzel günler göreceğiz çocuklar

Motorları maviliklere süreceğiz

Çocuklar inanın inanın çocuklar

Güzel günler göreceğiz güneşli günler

Hani artık bize

Cumaları, pazarları çiçekli bahçeler vardır,

Yalnız cumaları,yalnız pazarları

Hani artık biz

Bir peri masalı dinler üzere seyrederiz

Işıklı caddelerde mağazaları,

Hani bunlar

77 katlı yekpare camdan mağazalardır.

Hani artık biz haykırırız

Cevap:

Açılır kara kaplı kitap:Zindan

Kayış kapar kolumuzu

Kırılan kemik, kan

Hani artık bizim soframıza

Haftada bir et gelir

Ve

Çocuklarımız işten eve

Sapsarı iskelet gelir

Hani artık biz

İnanın hoş günler göreceğiz çocuklar

Güneşli günler göreceğiz

Motorları maviliklere süreceğiz çocuklar

Işıklı maviliklere süreceğiz

Tik tak, tik tak, tik tak: Saat Dört Mahrum / Zülfü Livaneli





Saat dört, yoksun

Saat beş, yok.

Altı, yedi, sonraki gün, daha sonraki ve tahminen kimbilir?

Kitap okurum

İçinde sen varsın

Şarkı dinlerim İçinde sen

Oturdum ekmeğimi yerim

Karşımda sen oturursun

Çalışırım, Karşımda sen

En hoş deniz,

Henüz gidilmemiş olandır

En hoş çocuk

Henüz büyümedi

En hoş günlerimiz

Henüz yaşamadıklarımız

Ve sana söylemek istediğim

En hoş söz

Henüz söylememiş olduğum sözdür

O artık ne yapıyor?

Şu anda artık, artık, şimdi

Evde mi, sokakta mı?

Çalışıyor mu, uzanmış mı, ayakta mı?

Kolunu kaldırmış olabilir, hey gülüm

Beyaz kalın bileğini nasıl da çırçıplak eder bu hareketi

O artık ne yapıyor

Şu anda artık, artık, şimdi

Belki dizinde bir kedi yavrusu var, okşuyor

Belki de yürüyordur, adımını atmak üzeredir

Her kara günümde onu bana

Tıpış tıpış getiren sevgili

Canımın içi ayaklar

Ve ne düşünüyor, beni mi?

Yoksa ne bileyim

Fasulyenin neden

Bir türlü pişmediğini mi?

Yahut insanların birçoklarının neden böyle

Bedbaht olduğunu mu?

O artık ne düşünüyor

Şu anda artık, şimdi

Saat dört, yoksun

Saat beş, yok.

Altı, yedi, sonraki gün, daha sonraki ve tahminen kimbilir?

Eskisi üzere değil: Herkes Üzeresin / Cem Karaca





GözIerim gözünde aşkı seçmiyor

OnIardan kaIbime sevda geçmiyor

Ben yordum ruhumu biraz da sen yor

Çünkü bence artık herkes üzeresin

YoIunu bekIerken daha dün gece

Kaçıyorum bugün senden gizIice

KaIbime baktım da işte güzelce

AnIadım ki sen de herkes üzeresin

Büsbütün unuttum seni eminim

Maziye karıştı artık yeminim

KaIbimde senin için yok biIe kinim

Bence sen de artık herkes gibisin

İnadına bağırmak için: Bu Memleket Bizim / Suavi





Dörtnala gelip Uzak Asya'dan

Akdeniz'e bir kısrak başı üzere uzanan

bu memleket, bizim.

Bilekler kan içinde, dişler kenetli, ayaklar çıplak

ve ipek bir halıya benziyen toprak,

bu cehennem, bu cennet bizim.

Kapansın el kapıları, bir daha açılmasın,

yok edin insanın beşere kulluğunu,

bu dâvet bizim....

Yaşamak bir ağaç üzere tek ve hür

ve bir orman üzere kardeşçesine,

bu hasret bizim...

Türkçenin en hoş şiirlerine imza atan Türk şairi Nazım Hikmet’in şiirlerinden bestelenmiş en hoş müziklerden kimilerini listeledik ve bu şiirlere yer verdik. Elbette daha pek çok Nazım müziği var. Listemizde olmayan öteki Nazım Hikmet şiirlerinden bestelenmiş müzikleri yorumlarda paylaşabilirsiniz.