Ani gelişir. 5 dakika içinde, damar tıkanıklığı olan beyin bölgesindeki hücreler ölür ve işlev göremez; fakat ölü nekroze çekirdek bölgenin çevresinde bulunan şoktaki hücreler sağ kalmaya çalışır. Bu bölgeye “penumbra” denir ve biz bu bölgeyi kurtarmaya çalışırız, çünkü bu bölge eksilen görevi ileride olabildiğince üstlenecektir. Genelde hastaların ya sağ ya da sol tarafı etkilenir. Ameliyatla tedavisi yoktur. Fakat beyinde çok miktarda ödem oluşursa kraniyotomi yapılıp kafatası açılır ve beyin basıncı bu şekilde düşürülür ve hasta birkaç gün yoğun bakımda uyutulur.Felç geçiren hastayı ilk 3 saatte hastaneye ulaştırmak hayati önem taşır.
Hastalarda şu şikayetler olabilir:
–Yüzünde ve ağzında kayma, uyuşma
– Kol ve bacakta tutmama, kuvvetsizlik, uyuşukluk
– Çift görme, bulanık görme veya hiç görememe hali
– Konuşma bozukluğu (peltek, sarhoş gibi veya saçmalayarak, tekrarlayarak konuşma veya hiç konuşamama hali)
– Söyleneni anlamama hali
– İdrarını ve dışkısını kaçırma
– Yutma güçlüğü
– Uyku hali (uyandırılamama)
– Koma (bitkisel hayat)
– Sara (epilepsi) nöbet;
Felcin sebebleri çeşitlidir:
– Beyin ve boyun damarlarındaki ateroskleroz (tıkanıklık, daralma, kireçlenme)
– Bu durum beyin ve boyun MR ve boyun karotis ve vertebral dopler ile tespit edilebilir.
– Kalp ritminde bozulma atriyal fibrilasyon,blok,tekleme,hızlı ve düzensiz çalışma, genelde çarpıntı hissine neden olur.
– Kalp kapağında kireçlenme veya kalpte pıhtı olması durumunda EKO yapılması gerekir.
– Kalp kapağı ve By-pas ameliyatları sonrası felç riski artar.
– Kanda kolestrol veya trigliserid (yağ) yüksekliği
– Sigara
– Alkol
– Genç hastalarda olan bazı vaskülit (damar romatizması) ve genetik (kan hastalıkları gibi) problemler
2 – Beyinde kanama
Ani meydana gelir.Damar tıkanıklığında olan hadiselerin benzerleri gelişir. Beyinde ödem (şişme) gelişebilir. Hasta epilepsi (sara) nöbeti geçirebilir.
Kanamalar şu nedenlerle olabilir:
1 – Beyinde anevrizma (baloncuk) veya (damar yumağı ) arteriovenöz malformasyoni
2 – Hipertansiyona bağlı kanama
3 – Beyin zarları arasında kanama (Genelde kafa çarpmalarına bağlı gelişir, bazen de kendiliğinden olur)
4 – Vaskülit (damar romatizması )
Bu hastalarda damarlar normal işlev göremez ve kolay yırtıldığı için kanama olur.Bu kanamaların bazıları, cerrahi olarak beyin cerrahları tarafından tedavi edilir. Bazılarının cerrahi tedavisi yoktur ve ameliyat yapılmaz. Hasta ilaçlarla tedavi edilmeye çalışılır. Ölüm riski yüksektir.
Yukarıda anlatılan sakatlığa ve ölüme götüren bu dramatik tabloları yaşamamak için nörolojik check-up larınızı yaptırın. Özellikle kalp, hipertansiyon ve diyabet hastasıysanız kontrollerinizi bir an önce nöroloji bölümünde yaptırın. Erken tedbir, bir çok kötü sonucu engelleyebilir.