Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Neden unuturuz
Unutkanlık Neden Olur
imagesbeyinnedenunutur5afafe207f4ba
Hepimizin şikayetci olduğu ortak bir nokta var: Unutuyoruz İsimleri, yerleri, yuzleri, yapmamız gereken işleri, aramamız gereken şahısları unutup kalıyoruz Hatta bazılarımız amnezi adı verilen hafıza kaybı hastalığına tutulmuş durumda Bazı yaşlılarımız ise bunama olarak adlandırabileceğimiz alzheimer hastalığının pencesinde kıvranmakta Unutkanlığa, amneziye ya da alzheimere yol acan bircok faktor var Alkol kullanımı, beyinde meydana gelen hasarlar, psikolojik ya da duygusal travmalar, depresyon, baş yaralanmaları ve genetik faktorler bunların başlıcaları Bu yazımızda yukarıda saydığımız etmenleri acıklamak yerine unutkanlığa sebep olan ve gunluk yaşantımızda yer alan faktorleri sıralayacağız
Kısa Sureli Hafızanın Aşırı Kullanılması
İnsanda uc ceşit hafıza bulunuyor: duyusal hafıza, kısa sureli hafıza ve uzun sureli hafıza Duyusal hafıza duyu organlarımıza ilişkin hafızamızdır ve veriler ilk once buraya gelir Yolda yururken duyduğumuz sesler, gozumuze ilişen tum goruntuler anlık olarak bu hafızada kaydedilir Eğer biz, bu seslerden ve goruntulerden birine dikkat etmeye başlarsak bu veri kısa sureli hafızaya alınır Burada bilgiler 78 saniye civarında tutulur ve sonra unutulur Kısa sureli hafızaya alınan bir bilgi tekrar edilip resim, duygu ve seslerle renklendirilirse uzun sureli hafızaya alınır
Buyukşehirlerde yaşayan bizler sokağa adımımızı atar atmaz uyarıcı akınına maruz kalıyoruz Arabaların cıkardığı ses, cevremizdeki tabelalar, yanımızdan gecenlerin konuşmaları, etrafımızda calışan insanlar hepsi hafızamıza veri ulaştırıyor Hafızamıza o kadar cok veri ulaşıyor ki, evimizden cıkıp işimize varana kadar binlerce tabela okuyor, nice yuzlere ve seslere şahit oluyoruz Ama bunların hicbiri aklımızda kalmıyor Kalmasına da gerek yok zaten Ancak kısa sureli hafızamıza bu kadar cok veri giriş cıkışı iki şekilde bizde unutkanlığa sebep oluyor:
Birincisi, gereksiz bircok veri girişi kısa sureli hafızamızı yıpratıyor Bu durum bize gelen verileri sağlam bir şekilde kaydetmede zorluk cıkarıyor ve sonunda unutkanlık baş gosteriyor Eskilerin mezar taşı okumayın, unutkan olursunuz demelerindeki sebep sanırım kısa sureli hafızanın gereksiz bilgilerle kullanılıp yıpratılmamasıdır
İkincisi, kısa sureli hafızaya giren ama buradan uzun sureli hafızamıza aktarılmayan veriler bizde bir alışkanlık oluşturuyor: Bilgileri kısa sureli hafızaya alıp uzun sureli hafızaya aktarmama alışkanlığı Bu alışkanlık neticesinde uzun sureli hafızaya aktarmamız gereken verileri oraya aktaramıyoruz Birisi ile tanıştığımızda onun ismini hemen unutmamızın nedeni o ismi sadece kısa sureli hafızamıza alıp uzun sureli hafızaya aktarmama alışkanlığıdır
Uzun Sureli Hafızanın Cok Az Kullanılması
Gunlerimizi oyle bir şekilde yaşıyoruz ki, uzun sureli hafızamızı neredeyse hic kullanmıyoruz İşyerimizde yaptığımız işler otomatikleşmiş durumda ve uzun sureli hafızamızın kullanımını gerektirmiyor Eve geldiğimizde ise televizyonun başına geciyoruz ve yine hafızamızı kullanmıyoruz Telefon numaralarını da artık hafızamıza almıyoruz cunku cep telefonlarımız var Az kitap okuduğumuz icin oradaki bilgileri hatırda tutmak gibi bir gayretimiz de maalesef yok Guzel soz ve şiir ezberleme alışkanlığı ise artık gunumuzde demode Kısacası gelişen teknoloji ve değişen kultur hafıza yetimizin kullanımını o derece azalttı ki, kullanamadığımız hafızalarımız paslandı ve artık calışamaz oldu
Yapılan araştırmalar gosteriyor ki, eğitim seviyesi arttıkca kişinin alzheimer hastalığına yakalanma riski azalıyor Yani kitapla, bilgiyle muhatap olan ve cok oğrenen kişilerin hafızası daha sağlam kalıyor
Eğitimde Sadece Sol Beynin Kullanımına Yonelik Program Uygulanması
Coğumuzun bildiği bir gercek var: Beynimiz sağ ve sol olmak uzere iki yarım kureden oluşuyor Bu yarım kureler lob olarak adlandırılıyor ve her birisinin farklı gorevleri bulunuyor Sol lob, konuşma, matematiksel işlemler, diziler, sayılar ve analiz gibi konularda cok ustundur ve mantıklı ve doğrusal calışmaktadır Sağ lob da, ritim, hayal kurma, renkler, boyut, hacim, muzik gibi fonksiyonlarda etkin olmaktadır
Araştırmalar gostermiştir ki, sağ lobu alınan kişilerde hatırlama yetisi oldukca zayıflamaktadır Cunku tek başına resim ve şekil olmadan sol beynin olayları hatırlaması cok zordur
Maalesef ulkemizdeki eğitim sistemi oğrencilerin sol lobuna hitap etmektedir Dersler sadece sozlu olarak mantıksal bir orgu icerisinde aktarılmaktadır Bunun neticesinde ise sağ beyin fonksiyonları atıl kalmakta ve sağ beynin gelişimi az olmaktadır
Oksijensiz Ortamlar
Beynimizin ağırlığı vucut ağırlığımızın %2si kadardır Yani ortalama 1,52 kg ağırlığındadır Ve beynimizin sağlıklı calışabilmesi icin gerekli olan en temel madde oksijendir Hatta diyebiliriz ki beynimiz tam bir oksijen canavarıdır Oyle ki vucut ağırlığımızın %2sini teşkil eden beynimiz, vucudumuzun aldığı oksijenin %2025′ini kullanır Kısacası yeteri kadar oksijen alınmadığında beynimizin fonksiyonları onemli olcude yavaşlar ve zayıflar Ve bu durum hafıza merkezimizi etkiler Buyuk şehirlerde ev, araba ve ofis gibi kapalı mekanlarda hayatını surduren bizler yeteri kadar oksijen alamamaktayız Bu durum beyin fonksiyonlarımızı ve dolaylı olarak da hafıza yetimizi etkilemektedir
Cinsel Faktorler
Amerikada yapılan bazı araştırmalarda aşırı ve surekli cinsel uyarılmanın unutkanlığa sebep olduğu saptanmıştır Cinsel uyarılma sonrasında parasempatik sinir sistemimiz aşırı bir şekilde uyarılır Bunun neticesinde aşırı bir şekilde seks hormonları uretilir Aşırı hormon uretimi ise beyin ve bobrekustu salgı bezlerinin aşırı bir şekilde calışmasına sebep olur Neticede beynimiz ve vucut fonksiyonlarımız aşırı sempatik hale gelir ki bu durum beynimize zarar verir ve unutkanlığa sebep olur
Guclu Bir Hafızaya Nasıl Sahip Olabilirim?
İlk olarak kısa sureli hafızamıza aşırı veri giriş cıkışını engellememiz gerekiyor Yoldaki tabelaları, panolarını okumaktan vazgecip elimizde bulundurduğumuz bir kitabı okumak en guzeli
Uzun sureli hafızamı geliştirmek amacıyla her gun bir soz ya da bir şiirden bir parca ezberleyebiliriz Hafızamızın zindeliğini koruması acısından bu cok onemli Yine sevdiklerimizin telefonun cep telefonumuza kaydetmenin yanında aklımıza kaydetmeyi de alışkanlık haline getirmek faydalı olacaktır
Sağ beynimizi geliştirecek etkinliklerde bulunmak guclu hafızanın en onemli formullerinden biri Bu konu başlı başına bir konu olduğu icin ayrıntılı bilgiyi kitaplardan ya da internet sitelerinden bulabilirsiniz
Bol oksijen alabileceğimiz ortamlarda bulunmak beynimizin sağlıklı calışması acısından cok onemli
Depresyondan ve kaygıdan uzak bir hayat yaşamaya calışmak hem unutkanlığa hem de sağlıklı bir hayata kapı acan en onemli anahtar olduğunu zaten hepimiz biliyoruz
Alkol ve sigara beyinden ciddi hasarlara yol actığı icin bu maddelerden oldukca uzak durmak en iyisi
Unutkanlık Neden Olur
imagesbeyinnedenunutur5afafe207f4ba
Hepimizin şikayetci olduğu ortak bir nokta var: Unutuyoruz İsimleri, yerleri, yuzleri, yapmamız gereken işleri, aramamız gereken şahısları unutup kalıyoruz Hatta bazılarımız amnezi adı verilen hafıza kaybı hastalığına tutulmuş durumda Bazı yaşlılarımız ise bunama olarak adlandırabileceğimiz alzheimer hastalığının pencesinde kıvranmakta Unutkanlığa, amneziye ya da alzheimere yol acan bircok faktor var Alkol kullanımı, beyinde meydana gelen hasarlar, psikolojik ya da duygusal travmalar, depresyon, baş yaralanmaları ve genetik faktorler bunların başlıcaları Bu yazımızda yukarıda saydığımız etmenleri acıklamak yerine unutkanlığa sebep olan ve gunluk yaşantımızda yer alan faktorleri sıralayacağız
Kısa Sureli Hafızanın Aşırı Kullanılması
İnsanda uc ceşit hafıza bulunuyor: duyusal hafıza, kısa sureli hafıza ve uzun sureli hafıza Duyusal hafıza duyu organlarımıza ilişkin hafızamızdır ve veriler ilk once buraya gelir Yolda yururken duyduğumuz sesler, gozumuze ilişen tum goruntuler anlık olarak bu hafızada kaydedilir Eğer biz, bu seslerden ve goruntulerden birine dikkat etmeye başlarsak bu veri kısa sureli hafızaya alınır Burada bilgiler 78 saniye civarında tutulur ve sonra unutulur Kısa sureli hafızaya alınan bir bilgi tekrar edilip resim, duygu ve seslerle renklendirilirse uzun sureli hafızaya alınır
Buyukşehirlerde yaşayan bizler sokağa adımımızı atar atmaz uyarıcı akınına maruz kalıyoruz Arabaların cıkardığı ses, cevremizdeki tabelalar, yanımızdan gecenlerin konuşmaları, etrafımızda calışan insanlar hepsi hafızamıza veri ulaştırıyor Hafızamıza o kadar cok veri ulaşıyor ki, evimizden cıkıp işimize varana kadar binlerce tabela okuyor, nice yuzlere ve seslere şahit oluyoruz Ama bunların hicbiri aklımızda kalmıyor Kalmasına da gerek yok zaten Ancak kısa sureli hafızamıza bu kadar cok veri giriş cıkışı iki şekilde bizde unutkanlığa sebep oluyor:
Birincisi, gereksiz bircok veri girişi kısa sureli hafızamızı yıpratıyor Bu durum bize gelen verileri sağlam bir şekilde kaydetmede zorluk cıkarıyor ve sonunda unutkanlık baş gosteriyor Eskilerin mezar taşı okumayın, unutkan olursunuz demelerindeki sebep sanırım kısa sureli hafızanın gereksiz bilgilerle kullanılıp yıpratılmamasıdır
İkincisi, kısa sureli hafızaya giren ama buradan uzun sureli hafızamıza aktarılmayan veriler bizde bir alışkanlık oluşturuyor: Bilgileri kısa sureli hafızaya alıp uzun sureli hafızaya aktarmama alışkanlığı Bu alışkanlık neticesinde uzun sureli hafızaya aktarmamız gereken verileri oraya aktaramıyoruz Birisi ile tanıştığımızda onun ismini hemen unutmamızın nedeni o ismi sadece kısa sureli hafızamıza alıp uzun sureli hafızaya aktarmama alışkanlığıdır
Uzun Sureli Hafızanın Cok Az Kullanılması
Gunlerimizi oyle bir şekilde yaşıyoruz ki, uzun sureli hafızamızı neredeyse hic kullanmıyoruz İşyerimizde yaptığımız işler otomatikleşmiş durumda ve uzun sureli hafızamızın kullanımını gerektirmiyor Eve geldiğimizde ise televizyonun başına geciyoruz ve yine hafızamızı kullanmıyoruz Telefon numaralarını da artık hafızamıza almıyoruz cunku cep telefonlarımız var Az kitap okuduğumuz icin oradaki bilgileri hatırda tutmak gibi bir gayretimiz de maalesef yok Guzel soz ve şiir ezberleme alışkanlığı ise artık gunumuzde demode Kısacası gelişen teknoloji ve değişen kultur hafıza yetimizin kullanımını o derece azalttı ki, kullanamadığımız hafızalarımız paslandı ve artık calışamaz oldu
Yapılan araştırmalar gosteriyor ki, eğitim seviyesi arttıkca kişinin alzheimer hastalığına yakalanma riski azalıyor Yani kitapla, bilgiyle muhatap olan ve cok oğrenen kişilerin hafızası daha sağlam kalıyor
Eğitimde Sadece Sol Beynin Kullanımına Yonelik Program Uygulanması
Coğumuzun bildiği bir gercek var: Beynimiz sağ ve sol olmak uzere iki yarım kureden oluşuyor Bu yarım kureler lob olarak adlandırılıyor ve her birisinin farklı gorevleri bulunuyor Sol lob, konuşma, matematiksel işlemler, diziler, sayılar ve analiz gibi konularda cok ustundur ve mantıklı ve doğrusal calışmaktadır Sağ lob da, ritim, hayal kurma, renkler, boyut, hacim, muzik gibi fonksiyonlarda etkin olmaktadır
Araştırmalar gostermiştir ki, sağ lobu alınan kişilerde hatırlama yetisi oldukca zayıflamaktadır Cunku tek başına resim ve şekil olmadan sol beynin olayları hatırlaması cok zordur
Maalesef ulkemizdeki eğitim sistemi oğrencilerin sol lobuna hitap etmektedir Dersler sadece sozlu olarak mantıksal bir orgu icerisinde aktarılmaktadır Bunun neticesinde ise sağ beyin fonksiyonları atıl kalmakta ve sağ beynin gelişimi az olmaktadır
Oksijensiz Ortamlar
Beynimizin ağırlığı vucut ağırlığımızın %2si kadardır Yani ortalama 1,52 kg ağırlığındadır Ve beynimizin sağlıklı calışabilmesi icin gerekli olan en temel madde oksijendir Hatta diyebiliriz ki beynimiz tam bir oksijen canavarıdır Oyle ki vucut ağırlığımızın %2sini teşkil eden beynimiz, vucudumuzun aldığı oksijenin %2025′ini kullanır Kısacası yeteri kadar oksijen alınmadığında beynimizin fonksiyonları onemli olcude yavaşlar ve zayıflar Ve bu durum hafıza merkezimizi etkiler Buyuk şehirlerde ev, araba ve ofis gibi kapalı mekanlarda hayatını surduren bizler yeteri kadar oksijen alamamaktayız Bu durum beyin fonksiyonlarımızı ve dolaylı olarak da hafıza yetimizi etkilemektedir
Cinsel Faktorler
Amerikada yapılan bazı araştırmalarda aşırı ve surekli cinsel uyarılmanın unutkanlığa sebep olduğu saptanmıştır Cinsel uyarılma sonrasında parasempatik sinir sistemimiz aşırı bir şekilde uyarılır Bunun neticesinde aşırı bir şekilde seks hormonları uretilir Aşırı hormon uretimi ise beyin ve bobrekustu salgı bezlerinin aşırı bir şekilde calışmasına sebep olur Neticede beynimiz ve vucut fonksiyonlarımız aşırı sempatik hale gelir ki bu durum beynimize zarar verir ve unutkanlığa sebep olur
Guclu Bir Hafızaya Nasıl Sahip Olabilirim?
İlk olarak kısa sureli hafızamıza aşırı veri giriş cıkışını engellememiz gerekiyor Yoldaki tabelaları, panolarını okumaktan vazgecip elimizde bulundurduğumuz bir kitabı okumak en guzeli
Uzun sureli hafızamı geliştirmek amacıyla her gun bir soz ya da bir şiirden bir parca ezberleyebiliriz Hafızamızın zindeliğini koruması acısından bu cok onemli Yine sevdiklerimizin telefonun cep telefonumuza kaydetmenin yanında aklımıza kaydetmeyi de alışkanlık haline getirmek faydalı olacaktır
Sağ beynimizi geliştirecek etkinliklerde bulunmak guclu hafızanın en onemli formullerinden biri Bu konu başlı başına bir konu olduğu icin ayrıntılı bilgiyi kitaplardan ya da internet sitelerinden bulabilirsiniz
Bol oksijen alabileceğimiz ortamlarda bulunmak beynimizin sağlıklı calışması acısından cok onemli
Depresyondan ve kaygıdan uzak bir hayat yaşamaya calışmak hem unutkanlığa hem de sağlıklı bir hayata kapı acan en onemli anahtar olduğunu zaten hepimiz biliyoruz
Alkol ve sigara beyinden ciddi hasarlara yol actığı icin bu maddelerden oldukca uzak durmak en iyisi
