Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Tüm dimağ tümörlerinin % 25' i metastaz denilen vucudun gayrı organındaki birincil kanser marazının beyefendisine yahut beyinciğe yayılmasına metastazik dimağ tümörleri ismi verilmektedir.
Tüm dimağ metaztazların yaklaşık % 20-30'u ise beyincik metastazları oluşum etmektedirler. Mahsusen Akciğer, göğüs, mide ve barsaklar, idrar yolları, deri ve gayri kas kaynaklı kanserler beyinciğe yayılım yapma özelliğindedirler. Beyincik matastazlarının yaklaşık % 40-50 si soliter (nodül) lezyonlar iken sair % 50-60 ise mikst (kistik, soliter) olma eğilimindedirler. Büyük kistik beyincik tümörleri muhitinde küçük soliter lezyonu olanlar. Von Hippel-Lindau marazı olabilir. Beyincik metastazları bir ileri yaş illetidir. Vucudun birincil organ kanserleri çoklukla ileri yaşlarda görüldüğü için bunların beyefendisine yayılmasıda ileri yaşlarda daha sık görülmektedir. Çocukluk çağınde beyincik metastazları daha nadir görülür.
Beyincik metastazları klinik şikayet ve bulguları
Beyincik metastazlarının birden fazla vucudun birincil organındaki kanser illeti nedeniyle bir biçimde (ya ameliyat olmuş yada biopsi yapılmış) böylelikle primer marazı bilinerek dimağ cerrahisi kliniğine sevkedilirler. Bu hastalar çoklukla birincil organ illeti nedeniyle vesair bölümlerce ameliyat, radyoterapi ve kemoterapi seçenekleriyle kombine yahut tek, tek tedavi gören hastalardır. Çok nadiren beyincik metastazlarının primer marazı bilinmeden dimağ cerrrahi polikliniklerine yahut acile gelirler.
Şikayet ve bulgular
Bu hastalarda öncelikle beyincikteki basınç artmasına bağlı baş içi basıncı artmasıyla baş ağrısı, bulantı ve kusma, çift görme, dengesizlik, baş dönmesi öncü şikayetlerdir. Baş ağrıları başlangıçta geceleri olurken tümör büyüdükçe gündüzleride devamlı hale gelir. Sabah bulantıları beyincik lezyonlarında karekteristik olarak sık görülmektedir. Artan baş içi basıncı sonrası çift görme ve bazen bulanık görme üzere göz şikayetleri barizdir. Gözlerde basınç artması (papil ödemi) görülür. Baş içi basınç artmasına ( KİBA) bağlı 6. kranial hudut felci takriben bu hastaların % 15'de görülmektedir. Trunkal (gövde) ataksi sıktır. Serebellar uyum bozuklukları, tremor, dismetri görülür. Nistagmus daha az sıklıkla görülür. Serebeller fits daha nadir görülen bir tablodur.
Beyincik metastazlarında teşhis
Tüm beyincik tümörlerinde olduğu üzere dimağ görüntüleme formüllerinden ilaçlı dimağ Magnetig Rezonans (MR) tekniği bu lezyonların teşhisinde epeyce değerli muteber noninvazif bir test usulüdür. Bunun dışında ilaçlı dimağ Bilgisayarlı Tomografi (BT) tekniği kimi beyincik tümörlerinde (örneğin epandimom, kistik serebellar astrositomlar) üzere tümörlerde lezyonda kalsifikasyonların olup olmadığını gösterilmesinde MR tekniğine nazaran ek ek malumatlar sunmaktadır. Primer organ illeti araştırmak için PET-CT epey değerli haberler sunmaktadır. Bu türlü metastazlı hastalarda sistemik labratuvar testlerinden tümör belirteçleri epey ek malumatlar vermektedir. Sonuç olarak bir beyincik metastazı düşünüldüğünde bunların teşhisi günümüzün ileri teşhis sistemleriyle çok çabuk, süratli, muteber bir formda konulmaktadır. Bu türlü bir beyincik metastazı düşünlenlerde öncelikle tümörün herniasyon riski nedeniyle hastalar süratli bir halde değerlendirilmelidir. Hastayı umumî ve sistemik olarak düşünülülerek onkolojik kuruldan (radyasyon onkoloğu, medikal onkolok nöroşirüjyen) tartışılarak sonra hastanın sağ kalım âlâ bir halde tartışıldıktan sonra tedavi şeçeneklerini planlanması gerekmektedir. Zira beyincik metastazları malesef dimağ metastazları üzere hastalara onkolojik tedavileri için yeteri kadar vakit tanımamaktadır. Zira beyincik metastazları daha süratli dimağ herniasyonuna girmektedirler.
Tedavi
1:Tıbbı tedavi
A:Kemoterapi
B.Radyo terapi
1:Gelenksel radyoterapi
2:Sterotaksik radyoterapi
2:Cerrahi tedavi
3 Kombine tedavi
A: Cerrahi tedavi
B: Radyoterapi
C: Kemoterapi
Beyincik metastazları cerrahi tedavisinde ameliyat kararı alınırken bir çok soruyu cevaplamak gerekmektedir. Primer organ marazı biliniyor ve soliter tek lezyonlar bilhassa büyük çapta ( >3 cm) ve dimağ herniasyon riski olanlarda hastanın umumi sistemik sıhhat durumu yeterli olanlar ve 3 aydan ziyade sağ kalımı olanlarda beyincik amaliyatı kararı alınmalıdır. Ama umumi sıhhat durumu çok zayıf ve beğenilmeyen olanlar ve sağ kalımı çok kısa olanlar cerrahi tedavi kararı alınmamalıdır. Primeri bilinmeyen beyindeki lezyonun şayet histopatalojisi bilinmeyor ise cerrahi tedavi kararı alınmalıdır. Bu türlü hastalarda ameliyat sonrası beyincik metastazı kesinleştirlenler ameliyat sonrası onkolojik tedaviye (radyoterapi ve kemoterapi) alınmalıdır. Beyincik metastazları cerrahi tedavisinde temel gaye tümörü tamamı çıkartılmalıdır. Tamamı alınan beyincik metastazlarında ameliyat sonrası onkolojik tedaviye verilmelidir.
Sonuç olarak
Beyincik metastazları amaliyat öncesi onkoljik kurulda tartışılaması gerekir. Beyincik metastazı amaliyatı kararı alınanlarda hastalar açısından epey sanslıdır. Zira beyincik marazları dimağ illetleri üzere olmayıp hastaya malesef gayri alternatif onkolojik tedavileri tamamalama fırsatı vermemektedir. Malesef onkolojik tedavileri yarım kalmaktadır. Ameliyat hayat kuratıcı bir seçenek olup zira hastalar birincil marazından değil beyincikteki metastazından irtihal kaçınılmazdır. Ayrıyeten günümüzde tecrübeli ellerde beyincik metastaz ameliyatlarında kokulacak bir durum olmayıp bu cerrahın tecrübesiyle hayli pareleldir. Beyincik anotomisi dimağ anotomisiden epeyce farklı olup çok tecrübe gerektirmektedir. Benim beyincik metastaz ameliyatlarından son 20 yıldır hiç mevt görülmedi. Beyincik metastazı tamamı muvaffakiyet ile alınırsa hasta ek nörolojik defisit olmadan birincil marazın sağ kalım süresiyele hayatta kalacaktır.
Tüm dimağ metaztazların yaklaşık % 20-30'u ise beyincik metastazları oluşum etmektedirler. Mahsusen Akciğer, göğüs, mide ve barsaklar, idrar yolları, deri ve gayri kas kaynaklı kanserler beyinciğe yayılım yapma özelliğindedirler. Beyincik matastazlarının yaklaşık % 40-50 si soliter (nodül) lezyonlar iken sair % 50-60 ise mikst (kistik, soliter) olma eğilimindedirler. Büyük kistik beyincik tümörleri muhitinde küçük soliter lezyonu olanlar. Von Hippel-Lindau marazı olabilir. Beyincik metastazları bir ileri yaş illetidir. Vucudun birincil organ kanserleri çoklukla ileri yaşlarda görüldüğü için bunların beyefendisine yayılmasıda ileri yaşlarda daha sık görülmektedir. Çocukluk çağınde beyincik metastazları daha nadir görülür.
Beyincik metastazları klinik şikayet ve bulguları
Beyincik metastazlarının birden fazla vucudun birincil organındaki kanser illeti nedeniyle bir biçimde (ya ameliyat olmuş yada biopsi yapılmış) böylelikle primer marazı bilinerek dimağ cerrahisi kliniğine sevkedilirler. Bu hastalar çoklukla birincil organ illeti nedeniyle vesair bölümlerce ameliyat, radyoterapi ve kemoterapi seçenekleriyle kombine yahut tek, tek tedavi gören hastalardır. Çok nadiren beyincik metastazlarının primer marazı bilinmeden dimağ cerrrahi polikliniklerine yahut acile gelirler.
Şikayet ve bulgular
Bu hastalarda öncelikle beyincikteki basınç artmasına bağlı baş içi basıncı artmasıyla baş ağrısı, bulantı ve kusma, çift görme, dengesizlik, baş dönmesi öncü şikayetlerdir. Baş ağrıları başlangıçta geceleri olurken tümör büyüdükçe gündüzleride devamlı hale gelir. Sabah bulantıları beyincik lezyonlarında karekteristik olarak sık görülmektedir. Artan baş içi basıncı sonrası çift görme ve bazen bulanık görme üzere göz şikayetleri barizdir. Gözlerde basınç artması (papil ödemi) görülür. Baş içi basınç artmasına ( KİBA) bağlı 6. kranial hudut felci takriben bu hastaların % 15'de görülmektedir. Trunkal (gövde) ataksi sıktır. Serebellar uyum bozuklukları, tremor, dismetri görülür. Nistagmus daha az sıklıkla görülür. Serebeller fits daha nadir görülen bir tablodur.
Beyincik metastazlarında teşhis
Tüm beyincik tümörlerinde olduğu üzere dimağ görüntüleme formüllerinden ilaçlı dimağ Magnetig Rezonans (MR) tekniği bu lezyonların teşhisinde epeyce değerli muteber noninvazif bir test usulüdür. Bunun dışında ilaçlı dimağ Bilgisayarlı Tomografi (BT) tekniği kimi beyincik tümörlerinde (örneğin epandimom, kistik serebellar astrositomlar) üzere tümörlerde lezyonda kalsifikasyonların olup olmadığını gösterilmesinde MR tekniğine nazaran ek ek malumatlar sunmaktadır. Primer organ illeti araştırmak için PET-CT epey değerli haberler sunmaktadır. Bu türlü metastazlı hastalarda sistemik labratuvar testlerinden tümör belirteçleri epey ek malumatlar vermektedir. Sonuç olarak bir beyincik metastazı düşünüldüğünde bunların teşhisi günümüzün ileri teşhis sistemleriyle çok çabuk, süratli, muteber bir formda konulmaktadır. Bu türlü bir beyincik metastazı düşünlenlerde öncelikle tümörün herniasyon riski nedeniyle hastalar süratli bir halde değerlendirilmelidir. Hastayı umumî ve sistemik olarak düşünülülerek onkolojik kuruldan (radyasyon onkoloğu, medikal onkolok nöroşirüjyen) tartışılarak sonra hastanın sağ kalım âlâ bir halde tartışıldıktan sonra tedavi şeçeneklerini planlanması gerekmektedir. Zira beyincik metastazları malesef dimağ metastazları üzere hastalara onkolojik tedavileri için yeteri kadar vakit tanımamaktadır. Zira beyincik metastazları daha süratli dimağ herniasyonuna girmektedirler.
Tedavi
1:Tıbbı tedavi
A:Kemoterapi
B.Radyo terapi
1:Gelenksel radyoterapi
2:Sterotaksik radyoterapi
2:Cerrahi tedavi
3 Kombine tedavi
A: Cerrahi tedavi
B: Radyoterapi
C: Kemoterapi
Beyincik metastazları cerrahi tedavisinde ameliyat kararı alınırken bir çok soruyu cevaplamak gerekmektedir. Primer organ marazı biliniyor ve soliter tek lezyonlar bilhassa büyük çapta ( >3 cm) ve dimağ herniasyon riski olanlarda hastanın umumi sistemik sıhhat durumu yeterli olanlar ve 3 aydan ziyade sağ kalımı olanlarda beyincik amaliyatı kararı alınmalıdır. Ama umumi sıhhat durumu çok zayıf ve beğenilmeyen olanlar ve sağ kalımı çok kısa olanlar cerrahi tedavi kararı alınmamalıdır. Primeri bilinmeyen beyindeki lezyonun şayet histopatalojisi bilinmeyor ise cerrahi tedavi kararı alınmalıdır. Bu türlü hastalarda ameliyat sonrası beyincik metastazı kesinleştirlenler ameliyat sonrası onkolojik tedaviye (radyoterapi ve kemoterapi) alınmalıdır. Beyincik metastazları cerrahi tedavisinde temel gaye tümörü tamamı çıkartılmalıdır. Tamamı alınan beyincik metastazlarında ameliyat sonrası onkolojik tedaviye verilmelidir.
Sonuç olarak
Beyincik metastazları amaliyat öncesi onkoljik kurulda tartışılaması gerekir. Beyincik metastazı amaliyatı kararı alınanlarda hastalar açısından epey sanslıdır. Zira beyincik marazları dimağ illetleri üzere olmayıp hastaya malesef gayri alternatif onkolojik tedavileri tamamalama fırsatı vermemektedir. Malesef onkolojik tedavileri yarım kalmaktadır. Ameliyat hayat kuratıcı bir seçenek olup zira hastalar birincil marazından değil beyincikteki metastazından irtihal kaçınılmazdır. Ayrıyeten günümüzde tecrübeli ellerde beyincik metastaz ameliyatlarında kokulacak bir durum olmayıp bu cerrahın tecrübesiyle hayli pareleldir. Beyincik anotomisi dimağ anotomisiden epeyce farklı olup çok tecrübe gerektirmektedir. Benim beyincik metastaz ameliyatlarından son 20 yıldır hiç mevt görülmedi. Beyincik metastazı tamamı muvaffakiyet ile alınırsa hasta ek nörolojik defisit olmadan birincil marazın sağ kalım süresiyele hayatta kalacaktır.
