Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Beynimizi en verimli şekilde kullanmanın yolları
Beyin Cerrahı Doc Dr Cahide Topsakal, beyni daha zinde ve verimli kılmak icin neler yapılması gerektiğine dair sorularımızı yanıtladı:
Beyinlerinizi verimli calıştırmanın yolunu biliyor musunuz? Uzmanlar beynin nasıl verimli calıştırılacağı konusunda şu bilgileri veriyor
1 Toplantı ve onemli işlerinizi sabah yapın Beyin, saat 1000′a kadar cok daha verimli calışıyor
2 Oğlen yemekten sonra konsantrasyon duşer 10 dakikalık oğlen uykusu, beynin tekrar calışmasını sağlar
3 Beyin akşam saatlerinde tekrar calışmaya başlar Sakin bir muzikle, beynin stresini alabilirsiniz
* İnsanın zekasını, beyni mi belirliyor?
İnsan zekasını yuzde 50 genetik ozellikler, yuzde 50 cevresel faktorler belirler Cevresel faktorler genetikten daha onemlidir Cok zeki doğup, zekası ileride de aynı seviyede kalan cok insan var Ama sıradan bir ailenin cocuğu olarak doğup, birer dehaya donuşen ornekler de var Bu; eğitimle alakalı Beynin gelişim ve eğitiminin yuzde 90′ı, altı yaşa kadarki surecte tamamlanır Beynin anatomik gelişimi ise 20′li yaşlara kadar surer Oğrenme kapasitesi ilk altı yılda cok daha on plandadır Cocuğa ne verilecekse, bu donemde verilmelidir Anaokulu eğitimi onemlidir
COK OKUYAN GEC BUNAR
* Beyni geliştirmek icin neler yapılabilir?
Yapbozlar, cocukların beyin gelişimi icin yararlıdır İleri yaşlarda da bulmaca cozmek, bol rakamlı şifreleri ve sayıları akılda tutmak ya da ezberlemek faydalıdır Telefon numarası ezberlemekte de fayda vardır Basit matematik hesaplarını kafadan cozmek de onemlidir Bunları yapamayanların, bol bol kitap okumaları gerekir Okuyan beyin, gec bunar Bu egzersizler, beyinde kısa yollar oluşturur Kısa yollar yaratmak, pratik yaşam icin onemlidir Mesela oğrenciler bir sorunun yanıtını kolay hatırlamak icin cevap maddelerinin satır başlıklarına harf koyar ve ondan kelime uretir Boyle kelimeler turetmek de, yapılması gereken bir egzersizdir Diyelim ki; aracımı otoparkta yeşil alanda bulunan C6′ya koydum ‘Yeşil Bursa ’nın Ceyhan 6 ’sı ’ diye bir kelime turetirsem, orayı unutmam zorlaşır
07001000 ARASI CALIŞIN
* Beyin hangi saatte ne şekilde calışmaktadır?
Depresyondaki beyin, gece yarısından sonra sağlıksız duşunur İyi uyumuş ve yeterli beslenmiş bir bedenin beyni ise gerekli beyin egzersizlerini de yapmışsa; en iyi sabah saatlerinde calışır 07001000 arası, oğrenmeye en yatkın saatlerdir Yemekten sonra konsantrasyon duşer ve uyku bastırır Siesta doneminde beyin az calışır ve hic randıman alınmaz Şekerlemeler, beyne iyi gelir 10 dakikalık bir şekerleme bazen altı saatlik uykuya bedeldir Beyin, akşam saatlerinde tekrar acılır Ancak midenin ac olmaması gerekir Beyin sadece şekerle beslenir Kan şekeri duşerse, beyin calışmaz Sık ama az yemek, kan şekerini sabit tutmak icin onemlidir
GUNDE ALTI OĞUN YİYİN!
* Bu yuzden mi, sınavlardan once şeker yemek onerilir?
Evet Kan şekerini sabit ve yuksek tutmak, beynin tam kapasiteli calışmasını sağlar Beyin, hızlı şokları sevmez Gunde altı kez beslenmek ise en sevdiği şeydir Zihin akşam saatlerinde acılır Bunda cay ve kahvenin de rolu var Gun icinde beden yorgun duştuğu icin beyin de bir sure calışmayı reddeder Trafik stresi, gurultu ve aile problemleri beyni yorar Bu yorgunluktan kurtulmak icin kendi ilacınızı kendiniz bulun, sakin bir muzik ve biraz Polyannacılık gerekebilir Uykudan az once verim artar Beyin gece verim alıyorsa, bu saatler değerlendirilmelidir
Başkasının acısına cok uzulmeyin
Beynimizi endişeden uzak tutmalıyız Beyin ‘acaba ’yı sevmez Evrene soru işareti şeklindeki duşunceler yayarsanız, gercekleşecek guzel olayları olumsuzlaştırabilirsiniz Hic kimsenin acısı ile cok fazla empati yapmamak lazım Cok fazla empati, benzer acıların size yapışmasına yol acar Endişeli bir beyin verimli olamaz Hedefe kitlenin! “Kesinlikle bunu yaşayacağım “dediğiniz anda, bir beyin cerrahı olarak size garanti ediyorum ki; yapamayacağınız şey yoktur Ote yandan başarıya alışmış bir beyni de doyurmak gerekir Boyle bir beyin, daha cok başarı ister
Muz, cikolata ve muzik beyni zinde tutar
* Beyni genc ve zinde tutmak icin tuketilmesi gereken gıdalar var mı?
Hafif miktarda kafein yani cay, kahve ve kola tuketimi beynin daha berrak calışmasını sağlar Bircok insanda kahve alışkanlığı beyni acmak icin gelişmiştir Kahve icmeden uyanamayan bircok insan vardır Ancak alışık olmayan bir kişinin, gune kahve icerek başlaması ters etki yaratabilir Cikolata, muz, fındık, fıstık ve balık gibi birtakım gıdalar ise serotonin icerdikleri icin mutluluk hormonu yayılmasını sağlar Bu gıdaların, beyni zinde ve mutlu tutmaya yonelik bir etkileri vardır Mutlu beyin de, tam kapasite ile calışır
* Beyin sağlığı icin kesinlikle uzak durulması gereken şeyler var mı?
Sigara ve alkolden mutlaka uzak durmak gerekiyor Nikotin, vucudun butun damarlarını buzeceği icin beynin kanlanmasını bozar Bu da; beyne az kan gitmesi anlamına geleceği icin beyin yarı kapasite ile calışmaya başlar Surekli alkol tuketenlerin beyinlerinde kuculmeler de olabilir Kokain kullanımı da, beyni bir ceviz kadar kucultebilir
HOBİLER EDİNMELİSİNİZ!
* Spor ve muziğin, beyin sağlığına yonelik olumlu etkileri var mı?
Kesinlikle var Spor ve muzikle alakalı olmak, beyni besler Bir hobi edinmek bu anlamda cok onemlidir Orgu ormek gibi en basit hobi bile, sizin, dolayısıyla da beyninizin mutlu olmasını sağlar Spor yapmak da beyin sağlığı icin cok yararlıdır Spor yaparken, beyinde endorfin denen bir madde salgılanır Bu da; beyne haz duygusu verir ve gelişmesini sağlar Spor, beyinde genclik hormonu salgılanmasına da imkan verir Bu da, eskiyen hucreleri yeniler
Unutkanlığın ilacı meditasyon
* Unutkanlık, beynin cok yorulduğunun bir işareti midir?
Unutmak, hafıza yorgunluğundan kaynaklanır Genellikle onemsenen şeyler unutulmaz Beyin onem sayısına gore olayları cope atar 40 yaşından sonra, herkeste unutkanlıklar olur Bunu geciktirmek elimizdedir İyi beslenerek, kan şekerini sabit tutarak, spor ve beyin jimnastiği yaparak; unutkanlığı minimumda tutabiliriz Beyin daha erken yaşlarda fire vermeye başlasa da, yaşlanma 40′lı yaşlardan itibaren gercekleşir Beyni stresten uzak tutmanın yollarından biri meditasyondur
Antidepresan yerine gun ışığı
* Mutluluk ve mutsuzluk beyni nasıl etkiler?
Beyin depresyona girdiği zaman farklı, mutlu olduğu zaman farklı calışır Ağır depresyon yaşayanların hafıza kaybına uğrar Hafızanın geri gelmesi, biriki yılı bulabilir Bu yuzden, depresyonları ağır seviyeye vardırmamalı Gun icinde beynin salgıladığı hormonlar, performans kabiliyetini etkiler Mutsuzluk, mutluluk hormonunu aşağı ceker ve depresyonu getirir Biz de, mutluluk hormonunun yeniden salgılanması icin antidepresan veririz
PERDENİZ ACIK OLSUN!
* Antidepresanlar beyne herhangi bir zarar verir mi?
Beyne zarar vermezler ancak beyin dışındaki başka fonksiyonları etkileyebilirler Şişmanlık ya da cinsel isteksizlik yaratabilirler Ancak alkol ile birlikte alınırlarsa, beyne zarar verirler Ben depresyondaki insanlara bol bol yuruyuşe cıkmalarını oneriyorum Ayrıca, depresyona eğilimi olanlar odalarının perdeleri kapalı olarak uyumamalı İnsanların sabahları gun ışığı ile uyanmaları gerekir Gun ışığı, beyinde serotonin denen mutluluk hormonunu salgılayan en onemli faktordur Sabahları, yavaş yavaş donen ışığı beynin algılaması gerekir İlac, beynin kendi urettiği serotoninin yerini almaz
Beyin Cerrahı Doc Dr Cahide Topsakal, beyni daha zinde ve verimli kılmak icin neler yapılması gerektiğine dair sorularımızı yanıtladı:
Beyinlerinizi verimli calıştırmanın yolunu biliyor musunuz? Uzmanlar beynin nasıl verimli calıştırılacağı konusunda şu bilgileri veriyor
1 Toplantı ve onemli işlerinizi sabah yapın Beyin, saat 1000′a kadar cok daha verimli calışıyor
2 Oğlen yemekten sonra konsantrasyon duşer 10 dakikalık oğlen uykusu, beynin tekrar calışmasını sağlar
3 Beyin akşam saatlerinde tekrar calışmaya başlar Sakin bir muzikle, beynin stresini alabilirsiniz
* İnsanın zekasını, beyni mi belirliyor?
İnsan zekasını yuzde 50 genetik ozellikler, yuzde 50 cevresel faktorler belirler Cevresel faktorler genetikten daha onemlidir Cok zeki doğup, zekası ileride de aynı seviyede kalan cok insan var Ama sıradan bir ailenin cocuğu olarak doğup, birer dehaya donuşen ornekler de var Bu; eğitimle alakalı Beynin gelişim ve eğitiminin yuzde 90′ı, altı yaşa kadarki surecte tamamlanır Beynin anatomik gelişimi ise 20′li yaşlara kadar surer Oğrenme kapasitesi ilk altı yılda cok daha on plandadır Cocuğa ne verilecekse, bu donemde verilmelidir Anaokulu eğitimi onemlidir
COK OKUYAN GEC BUNAR
* Beyni geliştirmek icin neler yapılabilir?
Yapbozlar, cocukların beyin gelişimi icin yararlıdır İleri yaşlarda da bulmaca cozmek, bol rakamlı şifreleri ve sayıları akılda tutmak ya da ezberlemek faydalıdır Telefon numarası ezberlemekte de fayda vardır Basit matematik hesaplarını kafadan cozmek de onemlidir Bunları yapamayanların, bol bol kitap okumaları gerekir Okuyan beyin, gec bunar Bu egzersizler, beyinde kısa yollar oluşturur Kısa yollar yaratmak, pratik yaşam icin onemlidir Mesela oğrenciler bir sorunun yanıtını kolay hatırlamak icin cevap maddelerinin satır başlıklarına harf koyar ve ondan kelime uretir Boyle kelimeler turetmek de, yapılması gereken bir egzersizdir Diyelim ki; aracımı otoparkta yeşil alanda bulunan C6′ya koydum ‘Yeşil Bursa ’nın Ceyhan 6 ’sı ’ diye bir kelime turetirsem, orayı unutmam zorlaşır
07001000 ARASI CALIŞIN
* Beyin hangi saatte ne şekilde calışmaktadır?
Depresyondaki beyin, gece yarısından sonra sağlıksız duşunur İyi uyumuş ve yeterli beslenmiş bir bedenin beyni ise gerekli beyin egzersizlerini de yapmışsa; en iyi sabah saatlerinde calışır 07001000 arası, oğrenmeye en yatkın saatlerdir Yemekten sonra konsantrasyon duşer ve uyku bastırır Siesta doneminde beyin az calışır ve hic randıman alınmaz Şekerlemeler, beyne iyi gelir 10 dakikalık bir şekerleme bazen altı saatlik uykuya bedeldir Beyin, akşam saatlerinde tekrar acılır Ancak midenin ac olmaması gerekir Beyin sadece şekerle beslenir Kan şekeri duşerse, beyin calışmaz Sık ama az yemek, kan şekerini sabit tutmak icin onemlidir
GUNDE ALTI OĞUN YİYİN!
* Bu yuzden mi, sınavlardan once şeker yemek onerilir?
Evet Kan şekerini sabit ve yuksek tutmak, beynin tam kapasiteli calışmasını sağlar Beyin, hızlı şokları sevmez Gunde altı kez beslenmek ise en sevdiği şeydir Zihin akşam saatlerinde acılır Bunda cay ve kahvenin de rolu var Gun icinde beden yorgun duştuğu icin beyin de bir sure calışmayı reddeder Trafik stresi, gurultu ve aile problemleri beyni yorar Bu yorgunluktan kurtulmak icin kendi ilacınızı kendiniz bulun, sakin bir muzik ve biraz Polyannacılık gerekebilir Uykudan az once verim artar Beyin gece verim alıyorsa, bu saatler değerlendirilmelidir
Başkasının acısına cok uzulmeyin
Beynimizi endişeden uzak tutmalıyız Beyin ‘acaba ’yı sevmez Evrene soru işareti şeklindeki duşunceler yayarsanız, gercekleşecek guzel olayları olumsuzlaştırabilirsiniz Hic kimsenin acısı ile cok fazla empati yapmamak lazım Cok fazla empati, benzer acıların size yapışmasına yol acar Endişeli bir beyin verimli olamaz Hedefe kitlenin! “Kesinlikle bunu yaşayacağım “dediğiniz anda, bir beyin cerrahı olarak size garanti ediyorum ki; yapamayacağınız şey yoktur Ote yandan başarıya alışmış bir beyni de doyurmak gerekir Boyle bir beyin, daha cok başarı ister
Muz, cikolata ve muzik beyni zinde tutar
* Beyni genc ve zinde tutmak icin tuketilmesi gereken gıdalar var mı?
Hafif miktarda kafein yani cay, kahve ve kola tuketimi beynin daha berrak calışmasını sağlar Bircok insanda kahve alışkanlığı beyni acmak icin gelişmiştir Kahve icmeden uyanamayan bircok insan vardır Ancak alışık olmayan bir kişinin, gune kahve icerek başlaması ters etki yaratabilir Cikolata, muz, fındık, fıstık ve balık gibi birtakım gıdalar ise serotonin icerdikleri icin mutluluk hormonu yayılmasını sağlar Bu gıdaların, beyni zinde ve mutlu tutmaya yonelik bir etkileri vardır Mutlu beyin de, tam kapasite ile calışır
* Beyin sağlığı icin kesinlikle uzak durulması gereken şeyler var mı?
Sigara ve alkolden mutlaka uzak durmak gerekiyor Nikotin, vucudun butun damarlarını buzeceği icin beynin kanlanmasını bozar Bu da; beyne az kan gitmesi anlamına geleceği icin beyin yarı kapasite ile calışmaya başlar Surekli alkol tuketenlerin beyinlerinde kuculmeler de olabilir Kokain kullanımı da, beyni bir ceviz kadar kucultebilir
HOBİLER EDİNMELİSİNİZ!
* Spor ve muziğin, beyin sağlığına yonelik olumlu etkileri var mı?
Kesinlikle var Spor ve muzikle alakalı olmak, beyni besler Bir hobi edinmek bu anlamda cok onemlidir Orgu ormek gibi en basit hobi bile, sizin, dolayısıyla da beyninizin mutlu olmasını sağlar Spor yapmak da beyin sağlığı icin cok yararlıdır Spor yaparken, beyinde endorfin denen bir madde salgılanır Bu da; beyne haz duygusu verir ve gelişmesini sağlar Spor, beyinde genclik hormonu salgılanmasına da imkan verir Bu da, eskiyen hucreleri yeniler
Unutkanlığın ilacı meditasyon
* Unutkanlık, beynin cok yorulduğunun bir işareti midir?
Unutmak, hafıza yorgunluğundan kaynaklanır Genellikle onemsenen şeyler unutulmaz Beyin onem sayısına gore olayları cope atar 40 yaşından sonra, herkeste unutkanlıklar olur Bunu geciktirmek elimizdedir İyi beslenerek, kan şekerini sabit tutarak, spor ve beyin jimnastiği yaparak; unutkanlığı minimumda tutabiliriz Beyin daha erken yaşlarda fire vermeye başlasa da, yaşlanma 40′lı yaşlardan itibaren gercekleşir Beyni stresten uzak tutmanın yollarından biri meditasyondur
Antidepresan yerine gun ışığı
* Mutluluk ve mutsuzluk beyni nasıl etkiler?
Beyin depresyona girdiği zaman farklı, mutlu olduğu zaman farklı calışır Ağır depresyon yaşayanların hafıza kaybına uğrar Hafızanın geri gelmesi, biriki yılı bulabilir Bu yuzden, depresyonları ağır seviyeye vardırmamalı Gun icinde beynin salgıladığı hormonlar, performans kabiliyetini etkiler Mutsuzluk, mutluluk hormonunu aşağı ceker ve depresyonu getirir Biz de, mutluluk hormonunun yeniden salgılanması icin antidepresan veririz
PERDENİZ ACIK OLSUN!
* Antidepresanlar beyne herhangi bir zarar verir mi?
Beyne zarar vermezler ancak beyin dışındaki başka fonksiyonları etkileyebilirler Şişmanlık ya da cinsel isteksizlik yaratabilirler Ancak alkol ile birlikte alınırlarsa, beyne zarar verirler Ben depresyondaki insanlara bol bol yuruyuşe cıkmalarını oneriyorum Ayrıca, depresyona eğilimi olanlar odalarının perdeleri kapalı olarak uyumamalı İnsanların sabahları gun ışığı ile uyanmaları gerekir Gun ışığı, beyinde serotonin denen mutluluk hormonunu salgılayan en onemli faktordur Sabahları, yavaş yavaş donen ışığı beynin algılaması gerekir İlac, beynin kendi urettiği serotoninin yerini almaz
