Beynin Frontal Lobunun Yapısı, Fonksiyonları ve Hasarları

<div> <p><br><p> <p>İnsan beyni iki yarım küreden oluşur. Yarım kürelerin dış kısmı korteks ya da kabuk olarak isimlendirilir. Gri madde olarak da bilinen beyin kabuğunun veya serebral korteksin en gelişmiş olduğu canlı grubu primatlardır. Gri madde nöron denilen sinir hücrelerinin gövde kısımlarından oluşmaktadır. Beyin nöron denilen milyarlarca hücrenin birlikte çalıştığı karışık bir organdır. Nöronların ne yaptıkları ve nasıl çalıştıkları bütünüyle anlaşılmamıştır. Gri alan miyelinsizdir. Beyin loblara ayrılmıştır. Frontal lob beynin serebral korteksindeki 4 lobdan biridir. Beynin ön kısmında bulunan, alından başlayıp arka tarafa dürüst <img src="URLhttp:bilgilihocam.cominternal_dataattachmentsbeynin-frontal-lobunun-yapisi-fonksiyonlari-ve-hasarlari-5c9aaa03a5c73.jpgURL" " width="300" height="199">uzanan lob frontal lobdur. Diğerleri temporal, parietal ve oksipital lobdur. Frontal lob (ön lob) bilinç, us, hafıza yürütme, dikkat, motivasyon, konuşma, dil becerileri gibi kayda değer işlevlerden sorumludur.<p> <h3>Beyin Bölgeleri Birlikte Çalışır<h3> <p>Ön kafatasının altındaki ön lob beyin korteksinin bir parçasıdır. Tüm memelilerde frontal bir lob bulunur oysa boyutu ve karmaşıklığı türler aralarında değişebilir. Çoğu araştırma primatların diğer birçok memeliden daha büyük ön loblara sahip olduğunu göstermektedir. Ön loblar terbiyesizce insan serebral korteksinin üçte birini (% 37-39’unu) oluşturur. Evrim yoluyla bu beyin bölgesi artmıştır ve bu genişlemenin bir sonucu olarak insan aklı ve düşüncesinin temeli olarak görülmüştür.<br>Beynin iki tarafı vücudun öteki ters tarafındaki işlemleri büyük ölçüde kontrol eder. Frontal lobda da durum böyledir. Frontal lobun sol kısmı vücudun sağındaki kasları, sağ kısmı da vücudun solundaki kasları denetim etmektedir. Fronral lob genel olarak öteki beyin bölgeleri ile birlikte çalışır. Mesela hafıza oluşumu, beynin birçok bölgesine yan olan duyusal girdilere bağlıdır. Dolayısıyla beynin herhangi bir rolünü tek bir bölgeye yüklemek bir hatadır. Bir De, beyin bir yaralanmayı telafi etmek için kendisini her tarafta yapılandırabilir. Bu hakiki ön lobun bütün yaralanma ve hasarlardan kurtulabileceği veya iyileşebileceği anlamına gelmemektedir ama öteki beyindeki bir takım alanlar frontal lob yaralanmalarına veya kafa travmalarına cevap olarak değişebilir.<p> <h3>Frontal Lobun Fonksiyonları<h3> <p>Ön loblar ara sıra beynin yöneticisi ya da orkestra şefi olarak tanımlanabilir. Öteki şeylerin yanı sıra, düşünme ve karar verme süreçlerimizi kontrol eder ve düzenlerler. Plan yapmak, bir aktiviteden diğerine dinmek gibi <img src="URLhttp:bilgilihocam.cominternal_dataattachmentsbeynin-frontal-lobunun-yapisi-fonksiyonlari-ve-hasarlari-5c9aaa03f191c.jpgURL" " width="300" height="170">fonksiyonlar ön loblarla denetim edilir. Genel bir ifadeyle ön lobların beynin hissi ifade, problem çözme, düşünce, dil, yargılama ve cinsel davranışlar gibi insanlarda önemli bilişsel becerileri denetçi kısım olduğu söylenebilir.<br>Frontal lob hasarı olan insanlar çoğunlukla veri toplama, önceki deneyimleri anımsama ve bu girdilere dayanarak karar verme ile konusunda güçlük yaşar. Frontal lobun öteki birçok fonksiyonundan bazıları şunlardır:<br>I<strong>Söylev ve dil becerisi<strong>: Frontal lobun arka kısmında bulunan Broca alanı denilen alan düşüncelerin kelimelere dökülmesine yardımcı olur. Bunu kelimeleri ses tellerine ileterek yapar. Bu bölgeye bahşedilen hasar, tavır, konuşulan dili kavrama veya akılcı tavır üretme yeteneğini zayıflatabilir.<br>I<strong>Bazı motor beceriler:<strong> Frontal (ön) lob yürümek ve koşmak da dahil elde etmek üzere istemli hareketleri koordine etmeye yardımcı olan ilk motor korteksi barındırır.<br>I<strong>Nesneleri karşılaştırma<strong>: Frontal lobun bir öteki görevi bir öğenin diğerinden ayırt edilmesi, nesnelerin sınıflandırılmasıdır.<br>I<strong>Anıları şekillendirme<strong>: Hemen Hemen beynin her bölgesi hafızada bir rol oynar. Bu karşın çalışmalar uzun vadeli anılar oluşturmada frontal <img src="URLhttp:bilgilihocam.cominternal_dataattachmentsbeynin-frontal-lobunun-yapisi-fonksiyonlari-ve-hasarlari-5c9aaa0443348.jpgURL" " width="300" height="399">lobun kilit bir rol oynadığını göstermektedir.<br>I<strong>Başkalarının duygularını kavrayış ve tepki verme<strong>: Frontal lob empati için yaşamsal yük taşır. <br>I<strong>Kişilik oluşturma<strong>: Güdü kontrolü, hafıza ve öteki görevlerin kompleks etkileşimi bir kişinin temel özelliklerini oluşturmaya asistan olur. Frontal lob hasarı kişiliğini kökten değiştirebilir.<br>I<strong>Ödül arayışı davranışı ve motivasyon<strong>: Beynin dopamine duyarlı nöronlarının birçok frontal lobdadır. Dopamin, ödül ve motivasyon duygularını desteklemeye yardımcı olan bir beyin kimyasalıdır.<br>I<strong>Seçici uyarı ve dikkatin yönetilmesi<strong>: Frontal lob dikkati akıcı bir şekilde yönetemediğinde, uyarı eksikliği bozukluğu, hiperaktiflik gibi durumlar gelişebilir.<p> <h3>Frontal Lob Paradoksu<h3> <p>Herhangi bir frontal lob yaralanmasının sonucunu içten bir şekilde tahmin etmek muhtemel değildir ve aynı yaralanmalar her insanda epeyce farklı gelişebilir. Doktorların ön lob yaralanmaları ile ilgili yaptığı görüşmelerde kişiler iyice olağan görünmekle birlikte, yemek yerine getirmek, evraklarını planlamak veya hap almayı anımsamak gibi gündelik işlerde büyük zorluklar yaşamaktadır. Buna frontal lob paradoksu denir çünkü bu insanlar değerlendirildiğinde hiçbir şey bozulmamış gibi görünseler de jurnal yaşamda kayda değer zorluklar yaşarlar hatta zorluklarının farkında olan olmayıp herhangi bir yardıma ya da desteğe ihtiyaçları olduğunu inkar edebilirler. Frontal lob paradoksu olasılıkla tahmin edildiğinden fazla daha pozitif sayıda insanda bulunur. Kafa darbelerine ve inmeye (felce) maruz kalanların yanı sıra, bazı enfeksiyonları, bir takım demans biçimleri ve hatta kötü yoklama edilen diyabetleri olan insanları etkileyebilir.<p> <h3>Frontal Lob Hasarının Etkileri<h3> <p>Frontal lob hasarı olur ya de en sık görülen komplikasyonlar arasındadır. Frontal ve öteki beyin yaralanmaları aralarında iki taraflı bir ilişki vardır. Ön loblardaki zarar tüm beyin boyunca geniş dalgalanma etkileri yaratır. bununla beraber beyindeki herhangi bir bölgenin hasarı ön lob fonksiyonuna müdahale eden dalgalanma etkilerini tetikler. Bir frontal lob disfonksiyonu tekrar tekrar ilk elden bir frontal lob lezyonu anlamına gelmez. Bunun <img src="URLhttp:bilgilihocam.cominternal_dataattachmentsbeynin-frontal-lobunun-yapisi-fonksiyonlari-ve-hasarlari-5c9aaa049dae8.jpgURL" " width="300" height="225">yerine, yaygın, düzensiz veya uzakta bir lezyonun uzak bir etkisi olabilir. Frontal lobların bu eşsiz özelliği sinir sisteminin “trafik merkezi olma rolünü yansıtır. Frontal lob disfonksiyonu nörolojik, psikiyatrik ve nörogelişimsel spesifik bulgular oluşturur. Çoğunlukla kafaya darbe alınmasından ya da felçten sonradan meydana gelen frontal lob hasarları aşağıdaki belirtileri oluşturabilir:<br>ISöylev problemleri<br>IKişilik değişiklikleri<br>IKoordinasyon zayıflığı<br>IGüdü kontrolüyle ilgili zorluklar<br>*Planlamada veya bir programa tabi kalmakta zorluk<p> <h3>Frontal Lob Hasarının Tedavisi<h3> <p>Frontal lob yaralanmalarının tedavisinde öncelikle yaralanmanın nedenine odaklanılmalıdır. Yaralanmanın nedeni ele alındıktan sonra planlanan çare kişinin mümkün olduğunca fazla işlev görmesine asistan olmaya odaklanır. Bir hekim enfeksiyon tedavisi için ilacı, bir tümörü çıkarmak için ameliyatı veya felç (inme) riskinin azaltılması için gerekli ilaçları kullanmayı yerinde bulabilir. Yaralanmanın nedenine emrindeki olarak yaşam tarzı değişiklikleri de yardımcı olabilir. Mesela bir inme sonrası oluşan frontal lob hasarı, dinç besin alışkanlıkları oluşturmaya başlamak ve sonraki zamanlarda inme yaşanmasını alıkoymak için egzersizi artmak anlamına gelebilir. <br>Beyin bazı durumlarda öteki bölgelerin frontal lob hasarını telafi etmesi sebebiyle yaralanma durumlarında geçici çözümler bulmayı başarabilir. Konuşma terapileri, mesleki terapiler ve fizik tedavi programlarına katılım ile süreç iyi bir şekilde yönetilebilir. Bu tedaviler özellikle iyileşmenin erken aşamalarında yardımcıdır. Frontal lobtaki hasarlar kişiliği, davranışları ve duyguları etkileyebilmektedir. Kişisel danışmanlıklar, çift veya aile danışmanlıkları da bu nesil değişikliklerin yönetimini kolaylaştırabilir. Dürtü kontrolüyle ilgili sorunları düzeltebilen ilaçlar <img src="URLhttp:bilgilihocam.cominternal_dataattachmentsbeynin-frontal-lobunun-yapisi-fonksiyonlari-ve-hasarlari-5c9aaa04ef524.jpgURL" " width="300" height="219">motivasyon ve uyarı eksikliği sorunlarını yaşamış kişilere faydalı olabilir. Frontal lob hasarının tedavisinde genel olarak sürekli bakım ve tedavilerin her yerde değerlendirilmesi gerekebilir. Frontal lob yaralanmasından kurtulmak genel olarak uzun bir süreyi gerektirir. İlerleme hızlı ya da yavaş sürebilir. Bunu tahminde bulunmak şiddet hatta imkansızdır. İyileşme destekleyici bakım ve sağlığı destekleyen bir yaşam tarzıyla yakından ilgilidir.<p> <p><b>Litaratür:<b><p> <p>URLmedicalnewstoday.comURL<br>URLsciencedirect.comURL<br>URL:sinirbilim.orgURL<p>