KAS DİSMORFİSİ NAM-I ÖTEKİ BİGOREKSİYA VE ANABOLİK STEROİDLER
Giriş
Ah şu toplumsal medya... Ünlüler bir taraftan influencerlar (fenomenler) bir taraftan bikinili, kısa tişörtlü hoş bedenli fotoğraflar her yerde. Toplumsal medya ve toplum algısıyla bayanların hoş, ince, fit bedene sahip olma algısı ön plandayken karşımıza bodybuilding yani beden geliştirme çıkınca bu durumun erkekler penceresinde de başka bir boyutta hatta patoloji derecesinde olduğunu görüyoruz. Beden geliştirme, bir yük idmanı rejimi ve özel bir beslenme programı aracılığıyla kaslı bir fiziğin peşinde koşmaktır. Bayan beden geliştiriciler de olmasına karşın, öncelikle erkek hâkim bir faaliyettir. Bu durumun çok olmasına da bigoreksiya diyoruz. Pekala bu duruma bir açıklık getirelim nedir bu bigoreksiya (kas dismorfisi)?
Kas Dismorfisi (Bigoreksiya)
Beden geliştirme kültürünün büyümesi, beden imajı korkusu olan erkeklerde kas dismorfisinin ortaya çıkmasını kolaylaştırdı mı?
Evvelce var olan psikopatolojisi olan kimi bireylerin beden geliştirmeye yönelmesi ve sonunda açık kas dismorfisinin gelişmesiyle sonuçlanması mümkündür. Klinik hadise çalışmaları, kas dismorfisinin çabucak hemen her vakit kolay halterden çok beden geliştirme ile ağır bir biçimde ilgilenen şahıslarda bulunduğunu göstermektedir (Mosley, 2008).
Bigorexia, Teşhis ve İstatistik El Kitabı (DSM-5) tarafından, bireyin bedeninin çok küçük olduğu yahut gereğince kaslı olmadığı fikrini tetikleyen bir beden dismorfik bozukluk olarak tanımlanmaktadır (Watson, 2020).
Kas dismorfisi, öncelikle erkek beden geliştiricileri etkileyen, ortaya çıkan bir durumdur. Bu davranışı sürdüren bireyler, yetersiz kaslı olma konusunda takıntılıdırlar. Zorlamalar, spor salonunda saatler geçirmeyi, etkisiz spor destekleri için çok ölçüde para harcamayı, olağandışı yeme alışkanlıklarını ve hatta husus bağımlılığını (anabolik steroid kullanımı) içerir (Mosley, 2008).
Pekala bigoreksyanın belirtileri nelerdir?
Bigoreksiya, fizikî formlarda görünse de, öncelikle ruhsal bir durumdur.
Bigoreksiyalı biri aşağıdaki semptomlardan kimilerini yaşayabilir:
-
Görünüşe takıntı (bazen kişinin kendisini sık sık aynada denetim etmesi olarak adlandırılır) -
Beslenme sisteminizde ve besin takviyelerinize bir fiksasyon (saplantı) -
Fizikî uygunluk ile ilgili ilaç ve steroid kullanımı -
Depresif ruh hallerine yahut öfkeye yol açan görünüşten memnuniyetsizlik
Bu durum ileri boyutlara geldiğinde ve tedavi edilmediğinde, bigoreksiya artabilir ve şunlara yol açabilir:
-
steroid berbata kullanımı -
depresyon -
intihar fikirleri -
bozulmuş yeme ve -
obsesif kompulsif bozukluk üzere şartlar da bu durumda rol oynayabilir.
Biogreksiyayı Tanımladık Sıra geldi Anabolik Steroidlere:
Nedir Bu Anabolik Steroidler?
Anabolik steroidler ekseriyetle müsabakalara hazırlanırken etkin spor hayatlarında profesyonel sportmenler tarafından doping gayesiyle kullanılırlar. Doping sportmenler tarafından performansı arttırmak gayeli kullanmaktır. Birden fazla steroidin kombinlenerek kullanımına istifleme olarak adlandırılmaktadırlar. Sportmenler tarafından kullanılan steroidler tıbbi emelle kullanılan dozların çok üstünde olduğu için ziyanlı tesirleri görülmektedir (TEMD).
Erkek cinsel hormonlarıyla ilgili, sentetik unsurlardır.
-
Anabolik kas yapan -
Androjenik arttırılmış kas özellileri -
Steroid hususların bulunduğu sınıf manasına gelmektedir.
TEMD yani Türkiye Endokronoloji ve Metabolizma Derneği steroidleri erkeklik hormonuyla alakalı steroid hormonlar olup bunları:
-
Testosteron -
Norandrosteron
-
Nondrolon içeren unsurlar olarak tanımlamıştır.
-
Anabolik steroidler tedavi hedefli ve sporda performans maksadıyla kullanımı yaygındır.
-
Doza bağlı olarak hücre büyümesini uyarırlar ve kas liflerinin boyutunu arttırırlar böylelikle bedende bulunan kas kitlesinin gücü de artmış olur.
-
Bu özelliklerin yanında kıllanma, seste kalınlaşma üzere erkeksi özelliklerde de artışa sebep olurlar.
Kimileri ağız ya da enjeksiyon (iğne) yoluyla alınabilirken kimileri jel krem olarak deriye sürülebilir (Ögel, 2020).
Steroidlerin İstenmeyen Tesirleri:
-
Akciğer kanseri ve tümörü -
Sarılık -
Yüksek kas basıncı -
Makûs kolesterolün yükselip güzel kolesterolün düşmesi (LDL up, HDL down)
Mahrumluk belirtileri:
-
Duygudurumu değişiklikleri -
Yorgunluk -
Gerginlik -
İştah kaybı -
Uykusuzluk -
Azalmış cinsel istek -
Daha fazla steroid alma isteği -
Ve DEPRESYON