Bilgisayar toplarken dikkat edilmesi gerekenler

Son yıllarda işlemciden ekran kartına kadar tüm donanım fiyatlarında artış yaşanması, bilgisayar toplamak isteyenleri daha iyi tercihler yapmak zorunda bıraktı. Birçok kişi fiyat / performansın ön planda olduğu donanımları tercih ediyor. Bilgisayar toplarken nelere dikkat etmek gerekiyor? Bu soruyu cevapladık;

İşlemci ve ekran kartı arasındaki fark çok açılmamalı

Günümüzde bilgisayar satın alırken ilk dikkat edilen, işlemci ve ekran kartı oluyor. AMD’nin son yıllarda atağa geçmesi sonrasında Intel tarafında da daha yüksek performanslı işlemcileri görmeye başladık. Özellikle Apple M1 sonrasında işlemci sektöründe yaşanan hareketlilik kullanıcıların yararına olurken, darboğaz sorunu yaşanmaması için işlemci ve ekran kartının dengeli olması gerekiyor.
Bunu bir örnek ile açıklamak gerekirse, giriş seviyesi bilgisayarlarda kullanılmak üzere tasarlanan Intel Pentium işlemciyi, RTX serisi bir ekran kartı ile kullanmaya kalktığında tam performans almanız pek mümkün değil.

Hangi işlemcinin hangi ekran kartı ile darboğaz yapmayacağını merak ediyorsanız, forum.shiftdelete.net adresinde konu açabilir veya arama motorlarında “xx ile xx darboğaz yapar mı?” tarzında bir sorgu yapabilirsiniz.
Ekran kartı tercihinizde kritik öneme sahip. Düşünülenin aksine sadece oyunlar değil. Adobe Premiere gibi render programları ekran kartını aktif bir şekilde kullanıyor ve bu performansa doğrudan yansıyor.

Günümüzde işlemci fiyatları 100 – 150 TL’den başlıyor ve 15 bin TL seviyelerine kadar çıkıyor. Çok profesyonel kullanım için tasarlanan işlemcileri satın almak istediğinizde bu aralık 30 bin TL seviyelerini rahatlıkla geride bırakabiliyor.

İyi bir işlemci satın almak tek başına yeterli değil. Özellikle uzun süre yük altında kullanılacak bilgisayarlarda su soğutma veya işlemci beraberinde gelen fanın aksine çok daha profesyonel bir fan kullanmak her zaman daha etkili oluyor. Kullandığınız soğutma çözümünden ve buna bağlı olarak işlemciden en iyi verimi alabilmeniz için termal macunun da kaliteli olması gerekiyor.
Bunu duyanların ilk sorusu en iyi termal macun fiyatları ne kadar? oluyor. Fiyatlar 10 TL’den başlıyor ve 250 – 300 TL seviyesine kadar çıkıyor. Bilindik markaların 100 TL civarında satılan termal macunları işinizi fazlasıyla görecektir.

Ekran kartı günümüzde bilgisayarın kalbi

Daha önce belirttiğimiz üzere birçok kişi ekran kartını doğrudan oyunlar ile bağdaştırıyor ve bu nedenle oyun oynamayanın iyi bir ekran kartına ihtiyacı yok şeklinde bir yaklaşım izliyor. Evet yüksek görüntü kalitesi ve kare saniye hızı yani FPS için iyi bir ekran kartına ihtiyaç var. Ancak günümüzde ekran kartının kullanım alanları oldukça genişledi: Yapay zeka, makine öğrenmesi, video düzenleme ve kripto para madenciliği şu anda en popüler olanlar.
Diğer donanımlar ile benzer şekilde ekran kartı tercihini yaparken kullanım amacına ve bütçeye odaklanmak gerekiyor. Yani yine fiyat / performans dengesine geliyoruz. Eğer çok yüksek grafiklerde oyun oynamak istiyorsanız, iyi bir ekran kartına ihtiyacınız var. Ancak oynamayı düşündüğünüz oyunların ekran kartının gücünden tam olarak yararlanıp yararlanamaması da önemli.

Örnek vermek gerekirse: Nvidia RTX 3090 şu anda satın alınabilecek en güçlü ekran kartı olarak karşımıza çıkıyor. Oyunculara baktığımızda büyük bir kitlenin 3080 modelini tercih ettiğini görüyoruz. Bunun sebebi 3090’ın oldukça güçlü olması ve Full HD – 2K gibi çözünürlüklerde 3080’in fazlasıyla yeterli olması.

Anakart alırken nelere dikkat edilmeli?

Anakart tercihi yaparken ilk dikkat etmeniz gereken, işlemci uyumu olmalı. Zira her anakartı her işlemci ile kullanmanız mümkün değil. İşlemci soket tipinizi destekleyen bir anakart seçtikten sonra, RAM yani bellek uyumu ve daha sahip olduğu teknolojilere göz atmalısınız.
DDR4 RAM desteğine ve yüksek bellek frekanslarına çıkabilen bir anakart tercih etmenizi tavsiye ediyoruz. Günümüzde üst seviye anakartlar hız aşırtma işlemini birkaç saniye içerisinde otomatik olarak tamamlayabiliyor.

Buna ek olarak özellikle oyunlarda internet kullanımını optimize eden, hatta fare ve klavyeden gelen sinyallerin daha hızlı aktarılması için özel USB portlarına sahip olan modeller ile bulunuyor.

Donanımsal ve yazılımsal özellikleri hallettikten sonra bir diğer kritik konu boyutlar. Satın alacağınız kasa ile uyumlu bir anakart tercih etmeniz gerekiyor. Küçük boyutlardaki bir anakartı büyük bir kasaya takmakta sorun yaşanmıyor, ancak tam tersi olduğunda işler karışıyor.

Bellek ve depolamayı doğrudan hissedeceksiniz

RAM satın alırken öncelikle anakartınızın hangi teknolojiye uyum sağladığından emin olmalısınız. DDR3 tabanlı bir anakart sahibiyseniz DDR3, DDR4 tabanlı bir anakart kullanıyorsanız da DDR4 RAM satın almanız gerekiyor. İkinci etken, yukarıda bahsettiğimiz üzere bellek frekansı. Yüksek bellek frekansına sahip bir RAM satın almanız teknik olarak bir soruna neden olmaz, ancak anakartınız o hızlara çıkamadığı için tam verim alamazsınız.

Örnek ile açıklamak gerekirse: 3200 MHz hızında çalışan RAM’i, maksimum desteği 2133 MHz olan bir anakarta takmanız halinde RAM’iniz 2133 MHz hızında çalışacaktır.
Ortaya çıkabilecek sorunları minimuma indirmek için aynı anda farklı RAM’leri tercih etmeyin. Yani kit halinde satılan RAM’leri tercih etmeniz, sorun yaşama riskinizi minimuma indirecektir. Eğer farklı markalara ait iki ürünü satın alacaksanız CL, MHz ve voltaj değerlerinin aynı olmasına özen gösterin.

En ucuz RAM fiyatları ne kadar? sorusunun cevabı bazı kişileri hayal kırıklığına uğratabilir. Zira RAM fiyatları yukarıda bahssetiğimiz değerlere kıyasla çok ciddi farklılıklar gösteriyor ve en uygun model ile en pahalı model arasındaki fiyat aralığı çok yüksek.

SSD artık vazgeçilmez oldu

Günümüzde oyun boyutlarının 100 – 150 GB seviyelerine ve hatta bazı durumlarda daha yukarılara çıkması nedeniyle depolama kapasitesi ihtiyacı oldukça arttık. Bu kapsamda önerimiz minimum 1 TB seviyesinde bir depolamaya sahip olmanız yönünde.
Windows veya kuracağınız işletim sisteminin SSD üzerinde çalışıyor olması, tam performans alabilmeniz için kritik öneme sahip. Bu kapsamda oldukça yaygın olan 256 GB SSD + 1 TB HDD şeklinde bir tercih yapabilir veya bütçe konusunda bir sıkıntınız yoksa tüm sistemi SSD üzerinde saklayabilirsiniz.

Özetlemek gerekirse işlemci ve ekran kartının birbirinin ihtiyaçlarına cevap verebilecek düzeyde olması ve yüksek frekansa, düşük CL değerine sahip olan bir RAM tercih edilmesi performans için oldukça önemli. Tüm sistemde SSD kullanmanızı öneriyoruz, ancak en kötü senaryoda işletim sisteminin SSD’ye kurulması gerekiyor.

Klavye ve fare kullanım amacına göre seçilmeli

Bilgisayar toplayan kullanıcılar genelde en düşük bütçeyi klavye ve fareye ayırıyor. Oysa ki saatlerce bilgisayar başında zaman geçiren biri için tercih edilen ürün kritik önem arz ediyor. Özellikle uzun süreli kullanımlar sonucunda bilek ağrıları gibi sorunlar ortaya çıkıyor.
Bu kapsamda tercih ettiğiniz klavye ve farenin bileklerinizi ve parmaklarınızı ağrıtmaması yani konforlu olması gerekiyor. Tabi günde sadece 1 – 2 saat bilgisayar başında zaman geçiren biriyseniz, konforun üst noktada tutulduğu çok profesyonel ürünlere yüksek bütçeler ayırmanıza pek gerek yok.

Kablosuz bir klavye satın almanız size daha geniş bir alan sunacaktır. Günümüzde de oyuncu ekipmanlarını tercih eden kullanıcılar dışında genellikle herkes kablosuz ürünlere yönelmeye başladı. Aslında oyuncu ekipmanlarınında bu konuda pek bir farkı kalmadı.

Gelişen teknolojiler sayesinde kablolu bağlantıyı aratmayacak hızda olan klavye ve farelerin sayısı gün geçtikçe artıyor. Bu kapsamda sıkı oyuncular Razer, Corsair, Logitech, Rampage gibi markaların oyunculara özel ürünlerini yani “Gaming” etiketine sahip modelleri tercih edebilir.

Ofis ve günlük kullanım için klavye ve fare satın alacak kullanıcılar ise Microsoft, Logitech veya daha uygun fiyatlı markaların kablosuz ürünlerini tercih edebilir. Burada satın alacağınız ürüne yapılan yorumların sayısı ve yorumların büyük bölümünün olumlu olması ilk kriteriniz olabilir.