Bilime Göre Sizi Paradan Daha Mutlu Edecek 3 Şey

Takas sistemini bırakıp para ile alışveriş yapılan günlerden beri herkesin kaygısı para oldu. Kiminin para ile sıkıntısı daha lüks bir yat almakken kiminin para ile kaygısı karnını doyurmak. Mâdenisi, kağıdı, dijitali, kriptosu derken paraya odaklı hayatlarımızda memnun olmayı unuttuk. Romantik kanıların bir numaralı aktörü olan ‘Para memnunluk getirmez.’ kelamı hakikaten doğru mu pekala?

Bilim insanları tarafından para - memnunluk bağı hakkındaki yapılan araştırmaların sonuçlarına geçmeden evvel belirtmeliyiz ki bu yazımızın maksadı gariban tesellisi değil. Meskenine ekmek götürmekte zorlanan babalarımıza ya da işsiz gençlerimize para memnunluk getirmez demeyeceğiz. Sırf para kazanma hırsı ile ömrü tüketmek hakikaten memnunluk getiriyor mu bunu göreceğiz ve cüzdanımızı değil, ruhumuzu doldurmanın kıymetinden bahsedeceğiz.

Birinci teoriye nazaran para memnunluk getirir:


CNBC internet sitesinin 22 Ocak 2021 tarihli makalesinde, Pennsylvania Üniversitesi’ndeki The Wharton School tarafından gerçekleştirilen bir çalışmadan bahsediliyor. 2010 yılında yapılmış olan bu çalışma, insanların yıllık yararı ile memnunluk düzeyleri ortasındaki bağlantıyı gözler önüne seriyor ve sonuçlar şiirlere husus olacak cinsten görünmüyor.

Yapılan bu çalışmaya nazaran beşerler, yıllık 75 bin dolar kazandıkları vakit memnun oluyorlar. 2010 yılı ABD şartlarını düşündüğümüz vakit bu sayı pek çok çalışan için hayal etmesi pek de sıkıntı olmayan bir kar. COVID-19 pandemisi sonrası çalışanlar üzerinden yapılan öbür bir araştırma ise bu tablonun değiştiğini gösteriyor.

18 - 65 yaş ortasındaki 30 binden fazla çalışandan akıllı telefonlarına bir taşınabilir uygulama yüklemeleri ve uygulamanın birden sorduğu memnunlukla alakalı sorulara karşılık vermeleri isteniyor. Matthew Killingsworth tarafından yapılan bu çalışmanın meyvelerini 7 yıl sonunda vermesi bekleniyor lakin birinci sonuçlar sahiden rahatsız edici.

Sırf 10 yıl evvel yıllık 75 bin dolar kazanan beşerler kolay kolay memnun olurken, günümüzde bu sayı insanları bırakın memnun etmeyi inançta bile hissettirmiyor. Pandemi üzere harikulâde bir toplumsal olayı deneyimleyen beşerler artık daha çok para kazanarak kendilerini inançta hissetmek, kısaca çokça birikim yapmak istiyor. Bu istek ise gerilim dolu, uzun çalışma saatleri demek oluyor.

İkinci teoriye nazaran para memnunluk getirmez:


Sabahın köründe kalk, toplu taşımada saatler harca, iş yerinde işverenle uğraş, kazandığın para yetmesin, para kazanmak için daha da uğraş derken gerilim düzeyimiz geçmişte aslanlara yem olma tehlikesi yaşayan ilkel atalarımızın katbekat üstüne çıkmış durumda. Para lazım lakin ne için?

Ülkemizdeki taban fiyat yoksulluk hatta açlık sonunun altındayken, orta segment bir akıllı telefon ve internet paketi bile halk için lüks görülürken, bilhassa pandemi periyodunda maddi meselelerimiz almış başını giderken kimseye para memnunluk getirmez diyemeyiz. Bu iktisadi problemler için eminiz Özgür Demirtaş’ın birtakım teorileri vardır. Paranın memnunluk getirmediği beşerler, para ile memnun olmaya çalışan insanlardır.

En yeni akıllı telefon, bir üst model otomobil, daha büyük mesken, yeni dönem kıyafetler, sonu gelmez indirim fırsatları, 3 al 2 öde, yenisini al, daha düzgününü al. Ne vakte kadar? İçine düştüğümüz sonu gelmez satın alma furyasına katılmak için daha ne kadar çok para kazanmamız gerekiyor?

Para kazanmak için içine düştüğümüz gerilim havuzundan çıkmak için yapabileceğimiz birtakım şeyler var. İnsanca yaşamak herkesin hakkı lakin para ile satın alabileceğimiz şeylere odaklanmak yerine bir kuruş harcamadan çok daha keyifli olabileceğimiz şeyler var. Biz değil, bilim insanları söylüyor.

Bilim beşerlerine nazaran paradan daha memnun eden şeyler:

• İnsani bağlar
• Antrenman
• Daha kısa seyahatler

İnsani alakalar:


Berkeley Üniversitesi’ndeki Greater Good Science Center, Latin Amerika ülkelerinde yaşayan beşerler üzerinde bir çalışma yaptı. Bu çalışma, ABD üzere refah seviyesi yüksek ülkelere nazaran yoksul olarak kabul edilen Latin Amerika ülkelerindeki insanların memnunluk seviyesini inceledi. Sonuçlara nazaran para memnunluk getirmiyor.

Örneğin Kosta Rika’da beşerler hakikaten yoksul ancak beşerler ortasındaki ilgiler son derece samimi. Latin Amerika ülkelerindeki insanların aile alakaları, arkadaşlık alakaları, romantik alakaları ve iş ilgileri samimiyete dayanıyor. Kimse kimseyi maddi durumuna nazaran yargılamıyor ve herkes birbirine insanca davranıyor. Bunun manası, samimi bağlar bir kişiyi paradan daha keyifli ediyor demektir.

İdman:


Yale Üniversitesi tarafından yapılan öbür bir çalışma ise tertipli antrenmanın insanları yıllık 25 bin dolar kazanma düzeyinde memnun ettiğini ortaya koydu. Yani para kazanmak için hiçbir şey yapmadan sırf günde yarım saat tertipli yürüyüş yaparak yılda 25 bin dolar kazanıyormuş üzere keyifli hissedebilirsiniz.

Şöyle düşünelim; para kazanma hırsı yüzünden sahip olduğunuz gerilim nedeniyle ortaya çıkan hastalıklarla çaba etmek için hastaneye gidiyor, antidepresan ilaçları alıyorsunuz. Para kazanmak için harcanan vaktin sırf küçük bir kısmında nizamlı antrenman yaparak tüm bu gerilim kaynaklı meselelerden uzaklaşabilir, çok daha sağlıklı ve memnun bir insan olabilirsiniz.

Daha kısa seyahatler:


West of England Üniversitesi tarafından yapılan bir çalışma, memnunluk ile günlük katedilen yol uzunluğu ortasındaki bağlantıyı ortaya koyuyor. Buna nazaran, bir çalışanın konut ile iş yeri ortasındaki uzaklık arttıkça memnunluk düzeyi düşüyor. Daha düzgün bir maaş için daha uzak bir iş yerine çalışmaya giden insanların sayısını düşündüğümüz vakit ortaya çıkan tablo nitekim korkutucu.

Sayısal kıymetlerden bahsetmek gerekirse; işe giderken harcanan her 20 dakika, maaştan düşürülen %19’luk bir kesinti seviyesinde mutsuzluk veriyor. İşinize giderken her gün yolda 2 saat harcıyorsanız maaşınızın verdiği mutluluğun tamamı yollarda harcanmış oluyor. Konuttan çalışanların neden daha memnun olduğu ortada.

Sonuç olarak para memnunluk getirir mi?


Şayet kazandığınız para ile insani gereksinimlerinizi rahatça karşılıyorsanız, dışarıda arkadaşlarınızda yemek yemek ya da orta sıra sinemaya gitmek sizin için bir lüks değilse daha fazla para kazanmak sizi memnun etmeyecektir. Bu noktada emek harcamanız gereken mevzu daha fazla para kazanmak değil, insani ilgilerinizi geliştirmek olmalıdır.

İşsizseniz, konuta ekmek alamıyorum lafı size abartı gelmiyorsa, bırakın yeni bir akıllı telefon almayı artık eskimiş olanın bile taksitlerini ödemekte zorlanıyorsanız daha fazla para kazanmak sizi keyifli edecektir. Umutsuz olmayın, hoş günler gelecek.

Bonus: