Bilincin kapama tuşu

Beyin görüntüleme teknikleri ve hatta epileptik hastalarda beynin bölgelerine doğrudan elektrotlarla bağlanma yöntemiyle yapılan araştırmalar, sıklıkla beynin hangi bölgesinin hangi faaliyetlerde kilit rol oynadığını keşfetme hedefiyle yürütülüyor Bu eğilimin doruk noktalarından biri, ünlü sinirbilimci Christof Koch'un biraz da medyatik biçimde ortaya attığı “Jennifer Aniston hücresi kavramlaştırması Buna göre deneyimlerimiz içerisinde özelleşen sinir hücreleri, süreç içerisinde sık kullanılan kavramlaştırmalara dair atamalarda bulunuyor ve örneğin sıklıkla romantik komedi izleyen kişilerin beyinlerinde Jennifer Aniston için özelleşmiş bir hücre gelişiyorBenzer biçimde görsel, işitsel, dile dair vb özelleşmiş bölgeler, beyin görüntüleme teknikleri sayesinde önemli oranda “haritalanmış durumda

Bu bağlamda en ilgi çeken bilişsel faaliyetlerden biri de bilinç olgusu Kişinin çevresindeki olguların ve kendi bilişsel faaliyetinin “farkındalığı olarak da düşünülen bu faaliyet, net ve tartışmasız olarak tanımlanamasa dahi sıklıkla EEG (ElektroEnsefaloGram) ve benzeri görüntüleme teknikleriyle saptanabiliyor Örneğin komadan çıkan veya anestezi ile uyutulan hastalarda gözlenen bu dönüşüm anında geçiş kriterleri nesnel olarak tarif edilebiliyorAncak bilince dair “haritalama çabaları bugüne dek öylesine çaresiz kaldı ki, araştırmacılar arasında bilincin “tüm beyne yayılmış bir faaliyet olduğu yaygın kabul görmüş durumda

Yine de Christof Koch ve Francis Crick'in özellikle beyindeki “Claustrum bölgesinde odaklanan tartışmaları, bu bölgenin bilincin yaygın faaliyetini koordine ettiğini, bu anlamda kilit önemde olduğunu varsayıyordu

Geçtiğimiz aylarda epileptik bir hasta üzerinde yapılan denemelerde, hastanın beyninde bir bölgeye elektriksel uyarı verilince bilincini yitirdiği gözlendi Üstelik bu bulgu defalarca tutarlı biçimde tekrarlanabildi Kadın hasta bu bölgeye yüksek frekanslı elektrik verilmesi üzerine konuşmasını yavaşça sonlandırıp boşluğa bakmaya başlıyor ve bu olgu her elektrik verildiğinde aynen gözleniyor Araştırmacılar bu bulgu üzerinden bilincin “tüm beyne yayılmış olmasından vazgeçemiyorlar Ancak bilinci bir arabanın çalışmasına benzetiyor ve nasıl bir araba pek çok parçanın koordinasyonu ile çalışıyor, buna karşılık bir anahtarla çalıştırılıp durdurulabiliyor, bilincimiz için de benzer bir bölge olabilir diyorlar

Yine de bu çalışma tek bir hasta üzerinde tekrarlanabilmiş olsa da başka insanlarda gözlenemediğini göz önünde bulundurmak gerek Üstelik bu hastanın beynindeki birtakım farklılıklar da (hippokampus bölgesinin bir kısmı alınmış) bu sonuçlara şüpheyle yaklaşmamız gerektiğini gösteriyor

Linkleri sadece kayıtlı üyelerimiz görebilirForumTR üyesi olmak için tıklayınız