Bilişsel Gelişim

BİLİŞSEL GELİŞİM Nedir?
Jean Piaget'e kadar bilişsel gelişim


Bu konu, “Psikoloji Biliminde en kayda değer kuramlardan birisini açıklama etmektedir
Jean Piaget ’in “Fikir Gelişimi Kuramı son derece kayda değer ve kendimce her eğitimli ve sorumlu kimsenin bilmesi ve özümsemesi gereken kuramlardan birisidir O yüzden bu yazımı biraz ayrıntılı ve uzun yazacağım Yararlı olmasını umuyorum… Ve umarım ancak ardına kadar okumaya itina gösterirsiniz Ek veri açısından Örütbağİnternette arama yapmanızı ve anlaşılmayan noktaları sormanızı tavsiye ederim
KAVRAMLARI

ZEKA: Zeka ’nın tanımı belirlenmiş olmamakla birlikte J Piaget ’e kadar: Çevreye Ahenk Yapabilme Yeteneğidir Piaget ’in bu tanımı yapması, Zeka kuramlarının gelişimi açısında bir milat olmuş gibidir Çünkü bu tarif ile Zeka ’nın ne olduğu ile ilgili karşılıklı ve üzerinden gidilebilir bir tanımlama yapılmış oluyordu Esas olarak bir kimse, içinde bulunduğu ortama ne değin kısa sürede uyum yapabiliyorsa, öyle zekidir Ama bu “Sosyal Ortam olarak algılanmamalıdır sadece

ÖRGÜTLEME: İnsan allah vergisi iki esas cereyan getirmektedir: Örgütleme ve Ahenk Sağlama Örgütleme; süreçleri, dizgelisistematik ve istikrarlı ayla getirme, bu amaçla birleştirmek ve eş işlevkoordinasyon sağlama, düşünce ve eylemleri birleştirmek eğilimidir Edindiğimiz bilgileri birbirleriyle istikrarlı bütünler haline getirmektir En kayda değer özelliği: Mevcut Bilgilerimizle Örgütlenmeyen Bilgilerin Unutmaya Maruz Kaldığıdır

AHENK SAĞLAMA: İki daha alçak işlevi vardır;
A Şema,
B Özümseme

Şema: Örgütlenmiş tavır veya us örüntüsüdür Yeni gelen bilginin yerleştirileceği bir çerçevedir Bir insanın doğumunda sahip olduğu ilk şemalar refleksif nitelikli şemalardır: emme vs… Örneğin bebeğin dudağına dokunduğunuzda, emme refleksi verecektir Bebeklerin buldukları nesneleri ağızlarına götürmeleri bu yüzdendir Bu şemaların yerini zamanla “Öğrenilen Şemalar alır Örneğin bebek önceleri çıngırağı ağzına götürürken, sonraları kulağının işittiği sesler daha çekici gelecektir ve duyma duyusu ile çıngırağı ağzına götürmek yerine sallayacaktır Böylelikle “salllamak şeması edinmiş olacaktır Bu şekildeki gelişimler sonucunda şöyle bir örnek atamak yerindedir: Bir çocuk, ilk defa bir inek gördüğünde “Aa köpek diyecektir Çünkü inek dört ayaklı ve nemli burunludur ve çocuğun kafasındaki “Köpek Şemasına uymaktadır daha sonra yaşantılarla Köpek ile İnek ’i ayırt edebilir, “İnek Şemasını edinebilir

Özümleme (Asimilasyon): Bireyin kendisinde var olan Bilişsel Şemalarda çevresine uyumunu karşılayan bilişsel süreçtir Çocuğun karşılaştığı yeni bir olayı veya nesneyi, kendisinde bulunan şemalara uydurmasıdır Yukarıdaki örnekte; çocuğun İnek ’i “Köpek olarak adlandırması yani İnek ’i “Köpek şemasına yerleştirmesi “Özümlemedir

Uyumsama, Düzen (AkamodasyonDüzenlemeAtama): Önceki şemalar, yeni karşılaşılan nesneyi yada olayı açıklamakta eksik kalırsa, var olan şema değiştirilecek ve yenisi edinilecektir İnek ’i “Köpek olarak adlandıran çocuk, bir zaman daha sonra onun havlamayıp “Möö sesi çıkardığını, daha büyük olduğunu ve köpeklerden bambaşka olarak “Süt Verdiğini fark edecek ve “İnek şeması edinecektir Yani var olan bir nesneye düzen sağlamış olacaktır

DENGELENME: Piaget ’in bence en manâlı tanımı budur Ve öncelikle üstünde durmak gerekir Bireyin zihnindeki “Şemalar ve “Bilgiler bir “Dengelenme süreci içersindedir Dengelenme “Örgütleme işlevinin bir uzantısıdır Bütünlüğün sürekli olmasını ifade eder Birey yeni karşılaştığı şart ile eski yaşantıları arasında bir denge arayışı içersindedir Şu şekilde bir formül sunulursa daha yardımsever olur:

Denge Yeni NesneDurumDengesizlik ÖrgütlemeHer Yerde Denge Öğrenme

Buna tarafından, bir öğrenmenin gerçekleşebilmesi için, “Dengesizlik şarttır
“Dengesizlikin tanımı şu şekilde verilebilir: “Kafam karıştı, “Birazcık düşüneyim

Eğer birey yeni karşılaştığı durumlarda bu tepkiyi vermiyorsa, bir dengesizlik durumu laf konusu değildir

Diğer bir ifade de şöyle olabilir: “Çok okuduğu için dengesini kaybettikafayı sıyırdı

Böyle bir tanımla karşılaşan bireyler, kendilerinden şüpheye düşmemelidirler Çünkü “Kafası Burnunu Sokmak veya “Dengeyi Kaybetmek öğrenme sürecinin temelini oluşturur Eğer birey, kendisine verilen veya edindiği bilgilerden nedeniyle bir “Dengesizlik veya “Karışıklık yaşamıyorsa, bütün anlamıyla “Öğrenme gerçekleşmiyor demektir Bilinç bir “Dengelenme sürecinde olduğu süre yeni “Şemalar ve “Yeni Anlamlandırmalar yapmaya öykünecektir Yeteri seviyedeki “Uyarıcılar doğru de “Yeni Öğrenmeleri bütünüyle kavrayabilecektir Özet Olarak “Kafası Karışmayan bir kimse yeni öğrenmeler elde edemez Ancak şu vardır ki “Uyarıcı Çokluğu kafa karışıklığına ve “Dengesizliğin uzun sürmesine niçin olmaktadır Bundan kastımız; bir data veya nesne örgütlenmeden yani birey kendisi yeni karşılaştığı durumu, nesneyi, bilgiyi örgütlemeden ve anlamlandırmadan yani kendi şema üretmeden öteki bilgilere (uyarıcılara) yönelirse, yeni edinilen bilgileri de örgütleyemeyecek ve yanlış öğrenecektir ya da kendisine sunulan şemaları yapay olarak kabullenme yoluna gidecektir Kısaca bireyler yeni edindikleri bilgileri, kendi yaşantıları ile anlamlandırmalı ve:
Denge Dengesizlik Tekrar Denge (Öğrenme) sürecini kendi örgütlemeleri ile sağlamalıdır *