Bir fil hakkında görülen en ilginç davada karar verildi: "Bir fil, yasal olarak bir kişi değildir"

Happy (Mutlu), Asya'da yabanî tabiatta doğan ve 1 yaşındayken yakalanıp Amerika Birleşik Devletleri'ne getirilen 51 yaşında bir Asya fili. 1977'den beri Bronx Hayvanat Bahçesi'nde yaşıyor ve şu anda kendi başına dört dönümlük bir alanda bulunuyor.

Pek çok insan Happy'nin Hayvanat Bahçesi'nde olması gerektiği konusunda hemfikir değil. Hatta, 90 farklı ülkeden 1,4 milyon insan, Bronx Hayvanat Bahçesi'nin hücre hapsine son vermesi ve onu bir fil barınağına hür bırakması için bir Change.org dilekçesi imzaladı. Bu sığınaklar, fillerin daha doğal bir ortamda öteki fillerle özgürce dolaşmasına müsaade veriyor. Beşerler üzere fillerin de küçük ve izole alanlarda yaşarken duygusal ve fizikî problemler yaşayabileceği biliniyor.

Bu dilekçenin yanı sıra, #FreeHappy hashtag'i kullanılarak büyük bir kampanya da kelam konusu.

Mevcut hayvan refahı maddelerine nazaran, bir fili küçük bir standa hapsetmek kabul edilebilir bir durum. Lakin Happy öbür hayvanlardan biraz farklı. Yapılan deneyler ve araştırmalar, Happy'nin 2005'teki ayna testiyle öz farkındalığı gösterebildiğini buldu. Bu test, büyük bir aynaya bakarken alnındaki beyaz “X” işaretine tekrar tekrar dokunmasını içeriyordu.

Nonhuman Rights Project (İnsan Olmayanların Hakları Projesi) tarafından bu durum, Happy’nin tutsaklığının yasallığını belirlemek ismine yapılan habeas corpus hakları duruşmasında mahkemelere sunduğu ispatların bir kesimiydi. Habeas corpus hakları, insanların rastgele bir yasadışı sınırlamaya karşı çıkmasının bir yolu olarak tanımlanabilir.

Proje’nin avukatı Monica Miller, Mayıs ayında Associated Press'e verdiği demeçte, "(Happy) seçimlerini uygulamak ve kiminle olmak istediğine, nereye gideceğine, ne yapacağına ve ne yiyeceğine karar vermekle ilgileniyor" dedi ve ekledi: "Hayvanat bahçesi onun bu seçimlerden rastgele birini kendisinin yapmasını engelliyor."

Bronx Hayvanat Bahçesi, İnsan Olmayanların Hakları Projesi'ne katılmıyor ve onun âlâ bakılan ve hürmet duyulan bir fil olduğunu, yasadışı bir biçimde mahpusa atılmamış ya da bir insan olmadığını söylüyor. Bu hafta mahkeme gayretinin sonucunda, New York Temyiz Mahkemesi 5-2'lik bir kararla bu davayı reddeti ve kendisinin yasadışı gözaltına alınan bir "kişi" olmadığını söyledi.

Mahkeme kararında, "Fillerin uygun itinası ve şefkati hak eden akıllı varlıklar olduğuna kimse itiraz edemez" denildi. Lakin "emsalimizde yahut aslında öbür rastgele bir eyalet yahut federal mahkemede bulunan hiçbir şey, habeas corpus buyruğunun insan olmayan hayvanlara uygulanabilir olduğu yahut olması gerektiği fikrine dayanak sağlamaz" açıklaması yapıldı

Ancak karara karşı kimi görüşler de var ve Yargıç Jenny Rivera şunları söyledi: “Yaldızlı bir kafes hala kafestir. Happy, onurlu bir yaratık olabilir, lakin onun tutsaklığının onurlu bir yanı yok."